TKV: Đẩy mạnh cơ giới hoá đào lò

Cuối năm 2019, Công ty CP Than Vàng Danh áp dụng thí điểm sáng kiến nâng cao năng suất đào lò, khai thác than bằng cách sử dụng máy Combai EBH-45 (máy đào lò EBH-45). Đến nay, sau gần 5 năm đưa vào sản xuất đã giúp đơn vị nâng cao tốc độ đào lò, năng suất lao động và cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động. Hiện Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đang khuyến khích các đơn vị nhân rộng máy đào lò EBH-45.

Công ty CP Than Vàng Danh là một trong những đơn vị sản xuất than hầm lò lớn của TKV. Trung bình mỗi năm, sản lượng khai thác than hầm lò của đơn vị đạt từ 2,9 đến 3,4 triệu tấn, chiếm 10-15% tổng sản lượng than khai thác than hầm lò của Tập đoàn. Để đáp ứng yêu cầu sản xuất, mỗi năm, Than Vàng Danh phải đào từ 34.000 đến 40.000 mét lò. Trước đây, khâu đào lò của đơn vị chủ yếu áp dụng công nghệ máy combai đào lò AM-50Z. Tuy nhiên, công nghệ này bộc lộ nhiều nhược điểm, không thể đáp ứng tiến độ, ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất của Công ty. Để khắc phục tình trạng này, cuối năm 2019, Công ty CP Than Vàng Danh đã chủ động nghiên cứu đưa máy đào lò EBH-45 vào hoạt động tại các gương lò phù hợp.

Theo lãnh đạo Công ty CP Than Vàng Danh, máy đào lò EBH-45 là loại máy được thiết kế đa chức năng như một tổ hợp đào lò, xúc bằng máy vơ tích hợp trên máy đào lò EBH-45, đổ tải lên cầu truyền tải và được đổ lên máng cào, băng tải hoặc xe goòng. Đặc biệt, hệ thống điều khiển máy (di chuyển, nâng hạ, quay đầu khấu...) đều vận hành bằng van thủy lực. Máy nhỏ gọn, trọng lượng khoảng 10 tấn nên rất thuận tiện trong quá trình thi công và vận hành thiết bị, phù hợp với diện sản xuất hầm lò của Công ty CP Than Vàng Danh.

Chức năng chính của EBH-45 là đào lò, khấu cắt gương than, nhưng ở vị trí đầu khấu của máy có thể lắp bổ sung một số thiết bị phục vụ công tác đào lò như: Gầu xúc, búa căn đá, máy khoan thăm dò gương... Nhờ vậy, trong quá trình đào lò tiến gương, gặp đá rắn, EBH-45 có thể phá đá mà không cần phải nổ mìn.

Sau một thời gian đưa vào sử dụng, máy đào lò EBH-45 của Than Vàng Danh đã phát huy hiệu quả và năng suất, an toàn, đặc biệt là giảm được sức lao động cho công nhân, thực hiện chủ trương cơ giới hóa, tự động hóa trong sản xuất của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam. Cụ thể tính trên giá thành 1 mét lò đào mới, Công ty tiết kiệm được 1,5 triệu đồng. Chi phí này được tái đầu tư sản xuất, tiếp tục cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động. So với công nghệ đào lò bằng khoan nổ mìn, xúc máy (tốc độ 75 mét/tháng), tốc độ đào lò bằng máy EBH-45 tăng từ 32,7 - 47,7 mét/tháng.

Tính từ thời điểm triển khai đến nay, việc sử dụng máy đào lò EBH-45 cho phép loại bỏ các rủi ro mất an toàn liên quan đến vật liệu nổ so với đào lò bằng khoan nổ mìn, mức độ nặng nhọc và cường độ làm việc của người lao động được giảm thiểu do không phải thực hiện công tác khoan nổ mìn, giảm gần như hoàn toàn công tác xúc bốc bằng thủ công tại gương lò.

Trước đây, trong Tập đoàn một số đơn vị hầm lò như: Công ty CP Than Hà Lầm, Công ty Than Hạ Long, Công ty Than Khe Chàm... đã áp dụng cơ giới hóa trong đào lò chủ yếu bằng máy đào lò Combai AM50Z để thi công. Thực tế máy đào lò AM50Z có trọng lượng lớn (nặng 27 tấn), bánh xích nhỏ, tay khấu một khớp dạng cần thẳng nên khả năng gập xuống khấu dưới nền hạn chế.

Do trọng lượng lớn cùng với việc không có cơ cấu hỗ trợ nâng nên khi thi công các đường lò có nền lò yếu sẽ dễ bị sa lầy, lún nền đặc biệt trong điều kiện nền lò có nước; hệ thống thủy lực kém ổn định, thường xảy ra sự cố ở bộ phận di chuyển. Việc áp dụng thành công máy đào lò EBH-45 tại Than Vàng Danh đã khắc phục được nhiều nhược điểm trên. Hiện nay, trong Tập đoàn có 13 dây chuyền máy đào lò EBH-45 áp dụng tại 10 đơn vị. Dự kiến, từ nay đến năm 2025, toàn Tập đoàn sẽ nhân rộng thêm 28 dây chuyền máy đào lò EBH-45, áp dụng tại 13/13 đơn vị.