4 thói quen phổ biến làm người trẻ tăng nguy cơ suy thận sớm

Thận giống như những 'nhân viên' đang gánh khối lượng công việc khổng lồ trong cơ thể do những thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh rất phổ biến, gây rủi ro suy thận sớm ở người trẻ.

Theo Neosciencehub, người trẻ, đặc biệt là gen Z đang đối mặt với sự tăng vọt các vấn đề đáng báo động ở thận. Trong đó, nhiều người bị suy thận dù ở độ tuổi lẽ ra không mắc.

Tại sao ngày càng nhiều người trẻ suy thận?

Mỗi ngày, thận lọc khoảng 190 lít máu, xử lý chất thải, điều hòa huyết áp và thậm chí sản xuất một loại hormone giúp tủy xương tạo ra hồng cầu. Thế mà nhiều người trẻ lại đang bắt chúng chịu đựng rất nhiều áp lực chuyển hóa.

Đài ETV Bharat dẫn lại các phát hiện gần đây từ Viện Thận học và Tiết niệu châu Á (AINU) và Viện Khoa học y tế Nizam (NIMS) cho thấy gen Z ở Ấn Độ đang chứng kiến sự gia tăng mạnh các vấn đề liên quan đến thận. NIMS đang điều trị gần 500 bệnh nhân mắc bệnh thận mới mỗi tháng.

Từ tháng 12-2024 đến tháng 2-2025, tức chỉ có 2 tháng đã có 19.753 lượt khám ngoại trú vì các vấn đề về thận và gần 3.000 ca nhập viện.

Đáng lo hơn trong số này có 50-60 ca suy thận giai đoạn cuối, ở những bệnh nhân trẻ hơn nhiều so với những gì chúng ta có thể tưởng tượng.

Gen Z bị thiếu nước "kinh niên". Có lẽ bạn từng thấy ai đó bước vào quán cà phê, gọi một ly Americano đá pha sữa yến mạch, uống nước tăng lực vào buổi trưa, rồi kết thúc ngày bằng ly trà sữa. Nhưng lại chẳng ai gọi nước lọc.

Bác sĩ Bhanu Mishra, chuyên gia thận tại Bệnh viện BLK Max ở New Delhi, cho biết: "Thiếu nước là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây sỏi thận và nhiễm trùng đường tiểu".

Những vấn đề này trước kia thường chỉ xuất hiện ở người ngoài 50 tuổi. Giờ đây, chúng xuất hiện ở cả thiếu niên và người trong độ tuổi 20 - những người coi nước lọc là lựa chọn phụ.

Chúng ta đang sống trong thời đại mà một gói mì ăn liền được xem như món ăn giúp xoa dịu tâm trạng. Nhưng sự dễ chịu đó đi kèm với một lượng natri cực lớn - điều mà thận hoàn toàn không thích.

Đồ ăn chế biến sẵn như mì ăn liền, khoai tây chiên đông lạnh, thậm chí là thanh protein là những "quả bom muối" được ngụy trang dưới lớp vỏ tiện lợi.

"Quá nhiều muối làm tăng huyết áp và khiến thận của bạn phải làm việc quá sức", bác sĩ Mishra chia sẻ.

Bác sĩ Mishra cảnh báo việc dùng thực phẩm bổ sung không kiểm soát là một vấn đề nghiêm trọng. Không chỉ là lượng protein, mà còn là các chất phụ gia trong những loại bột này. Khi bạn liên tục uống các loại bột whey, protein mỗi ngày mà không uống nước, tức là bạn đang đùa với thận của mình.

Nếu bạn nghĩ rằng việc uống vài viên ibuprofen khi đau bụng hay nhức đầu là vô hại thì hãy nghĩ lại. Thuốc giảm đau không kê đơn, nếu dùng thường xuyên, cũng có thể gây tổn thương thận âm thầm và tích tụ theo thời gian.

Thói quen gọi đồ ăn trực tuyến, trào lưu tập gym và các mẹo sức khỏe lan truyền trên mạng xã hội đều là những yếu tố góp phần khiến bệnh thận mãn tính tăng cao ở người trẻ.

Cộng thêm giờ làm việc dài, thiếu ngủ và nghiện lướt điện thoại, bạn nhanh chóng bào mòn các cơ quan nội tạng.

Gen Z có thể làm gì để tránh suy thận?

Bệnh thận giai đoạn đầu không có triệu chứng. Không đau bụng dữ dội, không sốt, không có dấu hiệu rõ ràng nào cả. Đó là lý do nó được gọi là "kẻ giết người thầm lặng".

Hầu hết gen Z sẽ không đi khám bác sĩ nếu chưa có biểu hiện rõ ràng. Nhưng chỉ cần một xét nghiệm nước tiểu đơn giản hoặc đo creatinine trong máu là có thể phát hiện nếu thận của bạn đang phát tín hiệu cảnh báo. Tuy nhiên, chỉ đến khi tình trạng đã trở nặng, nhiều người trẻ mới bắt đầu đến bệnh viện.

Bạn không cần phải bỏ uống latte hay bột protein. Chỉ cần biết cân bằng một chút là đủ. Đừng phức tạp hóa vấn đề. Thận là cơ quan ít đòi hỏi.

Chúng chỉ cần bạn chịu khó uống nước từ 2 - 3 lít mỗi ngày; đọc kỹ nhãn mác, từ bột protein đến đồ ăn vặt, chú ý đến hàm lượng muối và phụ gia; hạn chế thuốc giảm đau và tuyệt đối không tự ý dùng thuốc lâu dài.

Ngoài ra hãy khám sức khỏe định kỳ mỗi năm, kể cả khi bạn "cảm thấy ổn". Ăn nhiều đồ tươi như đậu, rau, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt. Đừng phớt lờ các triệu chứng viêm đường tiết niệu như tiểu nhiều, tiểu buốt, nước tiểu đục.

Hãy nhanh chóng đến bệnh viện kiểm tra, tuyệt đối đừng trì hoãn chỉ vì "sợ khám bệnh", "hôm nay tôi quá bận" hay "ráng xong nốt việc này rồi đi".