Chủ tịch Hồ Chí Minh là người anh hùng vĩ đại của dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới “đã hiến cả đời cho nhân dân” Việt Nam. Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh trên mọi miền đất nước đều in dấu hoạt động của Người, lưu giữ những kỷ vật và kỷ niệm về Người- những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của nhân loại thể hiện tư tưởng, đạo đức, phong cách, lối sống và tầm nhìn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh kết tinh và đại diện cho hệ giá trị tư tưởng của Người

Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh là cầu nối để các thế hệ sau này có thể tiếp cận với “di sản” về học thuyết chính trị và tư tưởng của Người. Là biểu tượng kết tinh các giá trị tư tưởng của Người trong suốt quá trình tìm ra con đường chấm dứt ở Việt Nam mặc cảm “nỗi buồn nhược tiểu” và trang bị cho những người dân Việt Nam bình thường niềm tự tin khả năng “đào núi và lấp biển, có chí cũng làm nên”. Lịch sử đã chứng minh, lý luận và tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh là toàn diện và sâu sắc. Hệ thống di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh trở thành biểu tượng khẳng định “thế giới còn đổi thay, nhưng tư tưởng Hồ Chí Minh sống mãi”.

Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh là “chứng tích” lịch sử

“Dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta đã sinh ra Hồ Chủ tịch, Người anh hùng dân tộc vĩ đại và chính Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta” và từ đó Người làm nên lịch sử và trở thành lịch sử. Mỗi điểm di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh đều gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, kiến thiết nước nhà và giải phóng giới cần lao khỏi ách áp bức, bóc lột.

Sinh ra và lớn lên trong một giai đoạn lịch sử đầy biến động của đất nước, từ một thanh niên yêu nước tiến bộ trở thành người chiến sĩ cộng sản, Chủ tịch Hồ Chí Minh là sự hội tụ tất yếu của chủ nghĩa yêu nước chân chính, chủ nghĩa cộng sản khoa học và chủ nghĩa quốc tế vô sản trong sáng. Cả đời Người chỉ có một “ham muốn tột bậc” với quyết tâm “không gì quý hơn độc lập tự do”, do đó, mỗi di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh đều gắn với một sự kiện, một dấu mốc trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Người và trong lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Nếu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Kim Liên, Nghệ An gắn với tuổi thơ của cậu bé Nguyễn Sinh Cung yêu nước thì Bến cảng Nhà Rồng lại ghi dấu thời khắc người thanh niên Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước. Trên khắp mọi miền Tổ Quốc hiện có đến 885 di tích và địa điểm di tích liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh tại 32 tỉnh, thành phố; các di tích gắn liền với sự kiện Người đến thăm, làm việc trong suốt thời kỳ kháng chiến trường kỳ và giai đoạn kiến thiết, xây dựng nước nhà. Các điểm di tích đều thể hiện sự quan tâm của Người đối với các tầng lớp nhân dân, động viên, khích lệ, sát cánh cùng Đảng tạo lập một “nhà nước của dân, do dân và vì dân”.

Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh mang giá trị cầu nối di sản văn hóa Việt Nam và tinh hoa nhân loại

Chủ tịch Hồ Chí Minh là một nhà đa văn hóa, biểu tượng sáng ngời của sự tích hợp văn hoá Đông – Tây. Người từng căn dặn và nhắc nhở các nhà văn hoá Việt Nam: “Tây phương hay Đông phương có cái gì tốt, ta học lấy để tạo ra một nền văn hoá Việt Nam. Nghĩa là lấy kinh nghiệm tốt của văn hoá xưa và nay, trau dồi cho văn hoá Việt Nam có tinh thần thuần tuý Việt Nam, để hợp với tinh thần dân chủ”. Chính yếu tố văn hóa trong con người Chủ tịch Hồ Chí Minh đã làm cho Người có sức thu hút mạnh mẽ, khả năng cảm hóa đặc biệt đối với người xung quanh. Như nhà thơ Ôxip Mandenxtam khẳng định: “Trong giọng nói trầm ấm của Nguyễn Ái Quốc, chúng ta như nghe thấy ngày mai, như thấy sự yên tĩnh mênh mông của tình hữu ái toàn thế giới… Nguyễn Ái Quốc, cũng đang toả ra một cái gì thật lịch thiệp và tế nhị… Từ Nguyễn Ái Quốc đã tỏa ra một thứ văn hoá, không phải văn hóa Âu châu, mà có lẽ là một nền văn hóa tương lai”. Người là một trong số ít chính khách sớm nhận thức được vai trò động lực của văn hoá, đã sớm đưa văn hoá vào chiến lược phát triển của đất nước ngay từ những ngày đầu vừa giành được độc lập. Do đó, hệ thống di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh trải dài khắp cả nước đã lưu giữ và kiểm chứng cho quan điểm tiếp biến văn hóa của Người, tạo nền tảng để Đảng, nhà nước và nhân dân Việt Nam gìn giữ, bảo tồn và kiến tạo nền văn hóa “hòa nhập” nhưng không “hòa tan”.

Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh là minh chứng thể hiện tình cảm của nhân dân Việt Nam với người Cha già kính yêu của dân tộc

Nhà thơ Tố Hữu từng viết: "Người là Cha, là Bác, là Anh/ Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ". Với mỗi người dân Việt Nam, hai tiếng Bác Hồ vô cùng thân thương và thiêng liêng. Người không chỉ là người anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa lỗi lạc mà còn là vị cha già của dân tộc đã hiến trọn đời mình cho Tổ Quốc, cho nhân dân “Ở đời và làm người phải thương nước, thương dân, thương nhân loại bị áp bức đau khổ”. Trước lúc đi xa, trong Di chúc, Người vẫn không quên dặn dò “Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân”. Hệ thống Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh là nơi thể hiện sự kính trọng của các thế hệ nhân dân Việt Nam đối với người Anh hùng vĩ đại của dân tộc, đồng thời cũng lưu giữ hình ảnh, hơi ấm và tình yêu thương của Người đối với các thế hệ quân và dân Việt Nam.