Những ngày gần đây, mạng xã hội dậy sóng nhiều tin đồn xuyên tạc sự thật, với tần suất lan truyền chóng mặt, gây tác hại đến công chúng tiếp nhận thông tin, làm giảm sút niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng và điều hành của chính quyền.

Các đối tượng phản động, cơ hội chính trị đã lợi dụng một số sự việc nhạy cảm, phức tạp, được dư luận quan tâm, như: các vụ án về kinh tế; công tác phòng, chống tham nhũng, xử lý sai phạm của các đảng viên; các vụ việc liên quan đến vi phạm kỷ luật… để lan truyền các thông tin phản động, sai sự thật, xấu, độc, hướng lái dư luận, gây tâm lý hoài nghi, hoang mang, bức xúc. Nguy hiểm hơn chúng đã kết hợp với những phương thức truyền thông mới hiện đại, nhất là ứng dụng công nghệ AI, đưa giọng nói “thổi” vào các hình ảnh, video cắt ghép. Chiêu trò mới này tạo cảm giác cho người đọc, người xem dễ phân tâm, lung lạc giữa đúng - sai, thật - giả. Vì thế làm cho các dạng tin đồn được lan truyền, nhân bản rất nhanh, tạo tâm lý đám đông, a dua vào những sự kiện vốn không có thật trên mạng…

Theo số liệu thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, trung bình một tháng, các thế lực thù địch, cơ hội chính trị phát tán hơn 130 nghìn bài viết, video clip xuyên tạc lên internet, mạng xã hội. Thông qua việc giật tít, đưa tin thật giả lẫn lộn để “câu view”; tạo lập các website, blog, facebook, fanpage giả mạo của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có uy tín; sử dụng dịch vụ thư điện tử (email), dịch vụ chat (nhắn tin, hội thoại), diễn đàn… các thế lực thù địch đã  tung tin, bài xấu độc, âm mưu tạo dựng những nhận thức sai lệch, hoài nghi, hoang mang, dao động, thúc đẩy sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Không chỉ vậy, chúng còn cổ súy tư tưởng chống phá, định kiến của một số người có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; lợi dụng lợi ích cá nhân của một bộ phận người dân trong giải quyết vấn đề đất đai, các vụ án kinh tế… để kích động lôi kéo người dân tham gia vào các hoạt động gây rối, mất an ninh chính trị trên mạng xã hội, từ đó lan truyền, hiện thực hóa trên thực địa... Sử dụng “khoảng trống thông tin” để tấn công vào sự hiếu kỳ của công chúng; trước khi có kết luận của cơ quan có thẩm quyền, phát tán ồ ạt những tin bài xuyên tạc, bóp méo sự thật, hướng lái dư luận thông qua những tiêu đề “giật gân”, “câu khách”. Thu hút, lôi kéo người dân vào tổ chức; thâm nhập vào các diễn đàn, mạng xã hội dành cho giới trẻ để phát hiện, lôi kéo đầu mối; sử dụng các hình thức liên lạc qua mạng để móc nối, huấn luyện và chỉ đạo cơ sở phản động thực địa. Sử dụng truyền thông mạng xã hội để lừa gạt, lôi kéo nhân dân, hình thành và công khai hóa tổ chức núp dưới danh nghĩa các tổ chức xã hội dân sự hay tổ chức phản biện xã hội.

Chúng còn lợi dụng các sự kiện chính trị, kinh tế, quân sự… trên thế giới, sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, của tỉnh, các vụ án về kinh tế, hoạt động khẳng định chủ quyền biển đảo, biên giới... đề dẫn nguồn thông tin từ báo chí chính thống, pha trộn thông tin thật-giả; xuyên tạc tình hình chính trị, xã hội, kinh tế trong nước và có thời điểm tổ chức hoạt động tuyên truyền chống phá thành “chiến dịch” dưới nhiều hình thức, gây tác hại đến công chúng tiếp nhận thông tin…từ đó, làm lung lay, xói mòn niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, gây kích động, tạo tâm lý bức xúc, chống đối trong xã hội…

Nhận diện rõ tình hình, xác định công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch có ý nghĩa quan trọng trong công tác đảm bảo an ninh quốc gia, an ninh chính trị nội bộ, an ninh văn hóa tư tưởng, tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết, chương trình, kế hoạch, đề án liên quan đến công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch, thông tin xấu, độc. Trong đó đã triển khai thực hiện quyết liệt, có hiệu quả Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị và Quy định số 85-QĐ/TW ngày 07/10/2022 của Ban Bí thư về việc cán bộ, đảng viên thiết lập và sử dụng trang thông tin điện tử cá nhân trên internet, mạng xã hội gắn với vai trò, trách nhiệm của cấp ủy đảng, thủ trưởng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Đề án “Nâng cao hiệu quả đấu tranh ngăn chặn, xử lý, gỡ bỏ, triệt phá thông tin giả, sai sự thật, xấu, độc trên không gian mạng về tỉnh Quảng Ninh” và Chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong đấu tranh ngăn chặn, xử lý, gỡ bỏ, triệt phá thông tin giả, sai sự thật, xấu độc trên không gian mạng về tỉnh Quảng Ninh.

Trên cơ sở đó, Ban Chỉ đạo 35 tỉnh và cấp huyện đã chủ động nắm tình hình, phân tích, đánh giá thông tin xấu, độc; đồng thời phối hợp tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác đấu tranh ngăn chặn, xử lý, gỡ bỏ, triệt phá tin giả, thông tin sai sự thật, xấu độc trên internet, mạng xã hội. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2023 tới nay, Công an tỉnh đã phát hiện, xác minh, cảnh báo tin giả, sai sự thật với 45 bài viết, chia sẻ 651 lượt tin, bài trên mạng xã hội nhằm cảnh báo tin giả, sai sự thật, các thủ đoạn lừa đảo, hành vi vi phạm pháp luật của một số đối tượng; xử lý 10 trường hợp vi phạm với số tiền phạt hành chính trên 76 triệu đồng; răn đe, nhắc nhở 32 trường hợp đăng tải nội dung tiêu cực, thiếu khách quan, không kiểm chứng. Sở Thông tin và truyền thông ban hành 3 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 3 tổ chức, cá nhân, với tổng số tiền 67,5 triệu đồng...

Đặc biệt, các lực lượng đã xây dựng các chuyên mục bảo vệ nền tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch công khai trên các phương tiện truyền thông, tài liệu của Đảng; thành lập, phát triển các fanpage, group trên mạng xã hội để tuyên truyền, chia sẻ, lan tỏa luồng thông tin tích cực, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Trong đó, Trung tâm truyền thông tỉnh phát huy lợi thế tòa soạn đa phương tiện, đóng vai trò nòng cốt, là đường dẫn, là kênh thông tin chính thống, thông tin nguồn để các trang, nhóm của Ban chỉ đạo 35 tỉnh khai thác, trích dẫn. Ban Chỉ đạo 35 các cấp đã lập trên 400 trang, tài khoản facebook, youtube để cung cấp thông tin tuyên truyền, định hướng dư luận với gần 980.000 thành viên. Một số trang mạng xã hội của tỉnh hoạt động hiệu quả, có uy tín, đông người theo dõi, được nhân dân đón nhận và đánh giá cao như: Tôi yêu Quảng Ninh, Tự hào Quảng Ninh, Tuyên giáo Quảng Ninh, fanpage QMG -Tin tức Quảng Ninh 24/7 của Trung tâm Truyền thông tỉnh, Quảng Ninh Express, Leng Keeng, Hạ Long muôn màu, Người thợ… Trung bình mỗi tháng, lực lượng toàn tỉnh đã đăng tải, chia sẻ khoảng 3.000 tin, bài trên mạng xã hội, thu hút đông lượt tiếp cận. Các trang, nhóm, tài khoản trên mạng xã hội đã góp phần kịp thời cung cấp thông tin chính thống, phản bác thông tin giả, sai sự thật, định hướng dư luận xã hội.

Bên cạnh đăng tải, chia sẻ các bài viết đấu tranh trực diện, Ban Chỉ đạo 35 tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan truyền thông trong tỉnh sử dụng hiệu quả mạng xã hội để tuyên truyền các chủ trương, chính sách, thành tựu phát triển, các mô hình đổi mới, gương tập thể, cá nhân điển hình tiêu biểu theo hướng lấy “cái đẹp dẹp cái xấu”, “lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực”, gắn với tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; kịp thời đưa các chương trình thời sự lên mạng xã hội nhằm tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận các thông tin thời sự của tỉnh. Công tác đăng tin bài được thực hiện bài bản, có kế hoạch, lộ trình, bám sát kế hoạch truyền thông chủ đạo của Ban chỉ đạo 35 tỉnh.  Đặc biệt, có sự đa dạng hóa các hình thức đăng tải tin bài trên mạng xã hội. Nếu như trước đây chủ yếu là các bài viết dài, ít người tương tác thì đến nay các nội dung thông tin đã được chuyển thể bằng hình ảnh, video, các khẩu hiệu ngắn đảm bảo dễ đọc, dễ nhớ, dễ hiểu. Vì thế, số lượng người tương tác và tiếp cận thông tin đăng tải ngày càng tăng.  

Cùng với những cách làm trên, các đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh cũng có nhiều hình thức tuyên truyền, phổ biến những kiến thức cơ bản về việc nhận diện các phương thức thủ đoạn của tội phạm trên không gian mạng; kỹ năng phòng ngừa lây, nhiễm mã độc, virus; bảo vệ dữ liệu cá nhân của CBCC. Đặc biệt là cập nhật những kiến thức về đấu tranh, ngăn chặn thông tin sai trái, thù địch chống phá Đảng, Nhà nước; lan tỏa sâu rộng Luật An ninh mạng trong đông đảo đảng viên, nhân dân, tạo “lá chắn” từ cơ sở để chủ động cảnh giác với tội phạm trên không gian mạng...Điển hình như Công an tỉnh, Sở Thông tin và Truyền thông đã tích cực tham mưu cho tỉnh, phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, địa phương để triển khai các kế hoạch, giải pháp đảm bảo an ninh, an toàn cho hệ thống thông tin. Trong đó bao gồm, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức về an ninh mạng cho các tầng lớp nhân dân, gắn liền với thực hiện đề án “Tuyên truyền, nâng cao nhận thức và phổ biến kiến thức về an toàn thông tin giai đoạn 2021-2025” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1907/QĐ-TTg ngày 23/11/2020, cũng như bám sát quy định của Luật An ninh mạng và chiến lược về chuyển đổi số toàn diện trên địa bàn tỉnh. Công an tỉnh cũng phối hợp với Sở GD&ĐT xây dựng thí điểm mô hình “Mạng xã hội an toàn cho học sinh, sinh viên” tại Trường TH-THCS&THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, Trường THPT Hòn Gai (TP Hạ Long), Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh, Trung tâm GDNN-GDTX TP Hạ Long. Công an các địa phương tăng cường tổ chức các chương trình, hội nghị tuyên truyền về Luật An ninh mạng tại trường học, khu dân cư... Đồng thời, trên trang thông tin điện tử Công an tỉnh và các địa phương, các phương tiện truyền thông đều thường xuyên đăng tải, phát sóng các tin, bài cảnh báo người dân về thủ đoạn của đối tượng xấu trên không gian mạng…

Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp, công tác phát hiện, ngăn ngừa và đấu tranh có hiệu quả với các âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trên không gian mạng của tỉnh đã phát huy hiệu quả, góp phần tích cực ngăn chặn, hạn chế thông tin xấu độc đến với cán bộ, đảng viên và nhân dân, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.