Báo động về việc sử dụng kháng sinh cho bệnh nhân COVID-19 ở Anh và Ấn Độ

Một nghiên cứu lớn nhất cho đến nay cảnh báo, hàng chục nghìn bệnh nhân mắc COVID-19 đã được kê đơn thuốc kháng sinh một cách không cần thiết trong đợt dịch bùng phát đầu tiên tại Anh, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ kháng thuốc kháng sinh tăng cao.

Các nhà nghiên cứu cho biết, chứng ho khan liên quan đến virus SAR-CoV-2 khiến việc lấy mẫu đờm trở nên khó khăn và các nhân viên y tế không muốn lấy gạc sâu ở phổi vì sợ bị nhiễm trùng. Vì vậy, các bác sĩ đã chuyển sang dùng thuốc kháng sinh khi đối mặt với các lựa chọn điều trị hạn chế.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp kháng thuốc là một trong 10 mối đe dọa sức khỏe cộng đồng toàn cầu mà nhân loại phải đối mặt. Bà Dame Sally Davies, cựu Giám đốc y tế của Anh và đặc phái viên của Anh về kháng kháng sinh, cho biết, sự bùng nổ sử dụng kháng sinh là hệ quả của COVID-19 "có nguy cơ làm trầm trọng hơn và làm gia tăng đại dịch AMR một cách âm thầm và từ từ".

Việc sử dụng rộng rãi các thuốc kháng vi khuẩn khi đại dịch khởi phát là kết quả của việc các bác sĩ tuân theo hướng dẫn dành cho bệnh nhân cúm khi họ phải vật lộn để điều trị bệnh với một loại virus mới. Virus cúm thông thường gây ra các bệnh nhiễm khuẩn thứ phát, có thể đe dọa đến tính mạng và là một bệnh đường hô hấp có những điểm tương tự như virus SARS-CoV-2.

Nghiên cứu cho thấy, trong số 8.649 bệnh nhân được xét nghiệm nhiễm trùng do vi khuẩn, khoảng 1/10 là dương tính. Tuy nhiên, 37% trong số 36.145 bệnh nhân COVID-19 được khám bởi bác sĩ đa khoa và 85% trong số 46.061 bệnh nhân được điều trị tại bệnh viện đã được sử dụng một hoặc nhiều loại thuốc kháng sinh.

Clark Russell, nhà lâm sàng vi sinh học tại Đại học Edinburgh và là thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết, dữ liệu cho thấy sự "không phù hợp" giữa "nhiễm trùng do vi khuẩn được xác nhận là không phổ biến, nhưng việc kê đơn thuốc kháng sinh là rất phổ biến". Điều này "có thể đẩy nhanh nguy cơ xuất hiện các vi khuẩn kháng kháng sinh".

Nghiên cứu xem xét các bệnh nhân nhập viện trong khoảng thời gian từ tháng 2 - 6/2020, vì vậy dữ liệu không bao gồm làn sóng thứ hai ở Anh bắt đầu vào nửa cuối năm 2020 và có nhiều bệnh nhân nhập viện hơn so với đợt đầu tiên. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, việc sử dụng kháng sinh cao nhất vào tháng 3 và tháng 4/2020, trước khi nó bắt đầu giảm dần vào tháng 5.

Vào tháng 5/2021, Ấn Độ đã báo cáo một làn sóng các trường hợp nhiễm "nấm đen" ở bệnh nhân COVID-19 do sử dụng quá nhiều thuốc steroid. Không chỉ nhiễm loại "nấm đen" này, các bác sĩ Ấn Độ còn tiêm nhiều thuốc kháng sinh vào tĩnh mạch và đường uống.