Theo số liệu thống kê của Sở Xây dựng, trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh (giai đoạn 2016-2021) đã và đang triển khai đầu tư xây dựng khoảng 21 dự án nhà chung cư (TP Hạ Long 20 dự án, TP Cẩm Phả 1 dự án). Hiện đã có 14 dự án nhà chung cư cơ bản hoàn thành việc đầu tư xây dựng đưa vào sử dụng, 7 dự án chung cư đang trong quá trình triển khai đầu tư xây dựng.

Qua công tác kiểm tra, đánh giá của Sở Xây dựng, việc quản lý, vận hành nhà chung cư đã được các chủ đầu tư dự án nhà chung cư, các BQT nhà chung cư thuê các đơn vị quản lý vận hành đủ điều kiện, năng lực theo quy định. An ninh trật tự, vệ sinh môi trường nhà chung cư luôn được đảm bảo an toàn, sạch sẽ. Công tác PCCC tại các nhà chung cư luôn được kiểm tra, kiểm soát thực hiện đảm bảo theo quy định.

Ông Đặng Quốc Chung, Phụ trách phòng Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản (Sở Xây dựng), cho biết: Thời gian qua, việc triển khai thực hiện việc quản lý, vận hành nhà chung cư trên địa bàn tỉnh cơ bản ổn định, không xảy ra tranh chấp lớn, khiếu kiện kéo dài, nên có thể nói sự việc hàng trăm người dân gửi đơn kiến nghị lên UBND tỉnh để giải quyết tranh chấp ở Chung cư Lideco Hạ Long là một trường hợp khá hi hữu.

Được biết, ngay sau khi nhận được đơn kiến nghị tập thể cả 141 hộ dân Chung cư Lideco Hạ Long, ngày 22/7/2022 tại văn bản số 1931/VP.UBND-TD3, lãnh đạo UBND tỉnh đã giao UBND TP Hạ Long chỉ đạo UBND phường Trần Hưng Đạo chủ trì, phối hợp với các phòng, ban chức năng của thành phố để tổ chức đối thoại trực tiếp với cư dân, xác định nội dung kiến nghị đúng hay sai. Trường hợp cư dân kiến nghị đúng thì phải tiếp thu, điều chỉnh ngay cho phù hợp để đảm bảo quyền lợi chính đáng của cư dân, trường hợp kiến nghị sai thì giải thích để cư dân hiểu và chấp hành quy định.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Ngọc Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP Hạ Long, cho biết: Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh  thời gian qua, thành phố đã yêu cầu phường thành lập tổ công tác, cùng các ban, ngành, đoàn thể và đơn vị liên quan, tổ chức gặp, đối thoại, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của người dân. Qua đối thoại cho thấy, các vấn đề vướng mắc đều liên quan đến việc thu chi tài chính. Vì vậy, để đảm bảo khách quan, công khai, minh bạch, thành phố đã đề nghị các cư dân Chung cư Lideco Hạ Long chủ động thuê đơn vị kiểm toán độc lập kiểm tra toàn bộ việc thu, chi trong quá trình vận hành tòa nhà. Trên cơ sở kết quả kiểm toán được công bố công khai, BQT tổ chức họp với các cư dân để thống nhất phương án, khắc phục các sai sót nếu có; trường hợp phát hiện BQT và BQL có sai phạm không thể khắc phục được, BQT có trách nhiệm tổ chức Hội nghị nhà chung cư để kiện toàn hoặc thay thế BQT và BQL nếu cần thiết. Trong trường hợp vẫn gặp vướng mắc, người dân có thể làm đơn kiến nghị để thành phố cử các cơ quan chức năng vào cuộc. 

Tuy nhiên, phần lớn các cư dân đều cho rằng, việc yêu cầu cư dân thuê đơn vị kiểm toán là chưa hợp lý, có thể mất nhiều thời gian chờ đợi trong khi xung đột giữa cư dân với BQL thì đang diễn ra hàng ngày và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Trong khi đó, điều người dân mong mỏi nhất là được tổ chức hội nghị chung cư bất thường để giải quyết cốt lõi của mâu thuẫn là thay BQT và BQT mới.

Cho ý kiến về nội dung này, ông Đặng Quốc Chung, Phụ trách phòng Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản (Sở Xây dựng) nhấn mạnh: Theo khoản 2, điều 43 về giải quyết tranh chấp  trong Thông tư số 02/2016/TT-BXD ban hành quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư của Bộ Xây dựng ngày 15/2/2016 quy định, các tranh chấp về kinh phí quản lý vận hành nhà chung cư, về việc bàn giao, quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung của nhà chung cư do UBND cấp tỉnh nơi có nhà chung cư đó giải quyết. Trường hợp không đồng ý với quyết định của UBND tỉnh thì có quyền yêu cầu Tòa án nhân dân giải quyết theo quy định của pháp luật. Như vậy, việc các hộ dân kiến nghị lên UBND tỉnh và UBND tỉnh giao cho TP Hạ Long giải quyết là đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên, trong trường hợp mà kiến nghị của người dân kéo dài như ở Lideco Hạ Long thì TP Hạ Long nên thành lập ngay một đoàn kiểm tra để xác minh các kiến nghị của cư dân thay vì cứ giao cho UBND phường Trần Hưng Đạo chủ trì. Bên cạnh sự vào cuộc của chính quyền, cư dân cũng cần nhận thức rõ hơn quyền lợi, trách nhiệm của mình bằng cách tham gia đầy đủ các cuộc họp, đọc kỹ các điều khoản hợp đồng, các quy chế trước khi ký tên. Thực tế cho thấy, các hộ dân khi bị ảnh hưởng đến quyền lợi của mình mới chịu nghiên cứu lại hợp đồng và mới tham gia các cuộc họp và đây cũng là một trong những nguyên nhân xảy ra các tranh chấp không đáng có.

Do những tranh chấp chung cư có xu hướng gia tăng và ngày càng phức tạp, hiện hoạt động quản lý và sử dụng nhà chung cư đang được điều chỉnh bởi hệ thống pháp luật tương đối đầy đủ, bao gồm: Luật nhà ở 2014, Thông tư 02/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng ban hành Quy chế quản lý sử dụng nhà chung cư, Thông tư 28/2016/TT-BXD và mới nhất là Thông tư 06/2019/TT-BXD của Bộ Xây dựng chỉnh sửa bổ sung Thông tư 02/2016/TT-BXD,chính thức có hiệu lực từ 01/01/2020… 

Tuy nhiên, các tranh chấp, khiếu nại vẫn phát sinh và kéo dài trong quá trình quản lý, vận hành dự án do không được giải quyết triệt để. Như vậy, để những mâu thuẫn ở Chung cư Lideco Hạ Long nói riêng và các chung cư nói chung, sớm được giải quyết triệt để và hạn chế phát sinh mâu thuẫn mới, chính quyền địa phương cần có những động thái quyết liệt hơn. Đơn cử như ở TP Hà Nội, sau rất nhiều vụ việc lùm xùm ở các chung cư, tháng 12/2020, TP Hà Nội đã ban hành Quyết định 29/QĐ-UBND về quản lý, sử dụng nhà chung cư. Trong đó có quy định rõ trách nhiệm của các bên và đặc biệt là có trách nhiệm của các sở, ngành, địa phương.