Đàm phán Mỹ - Trung tại Geneva: Cơ hội hạ nhiệt chiến tranh thương mại?

Cuộc đàm phán kín tại Geneva giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang mở ra hy vọng về một thỏa thuận thương mại mới, giúp giảm thuế, kiểm soát fentanyl và hạ nhiệt căng thẳng toàn cầu.

Sau nhiều căng thẳng leo thang, các quan chức kinh tế hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc đã ngồi lại với nhau tại Geneva, Thụy Sĩ, trong những cuộc đàm phán được kỳ vọng sẽ mang đến một bước ngoặt cho mối quan hệ thương mại đầy sóng gió giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Theo Wall Street Journal, cuộc gặp gỡ kéo dài sang ngày thứ 2 (11/5) này đang thu hút sự chú ý đặc biệt khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ đề xuất khả năng hạ mức thuế quan hiện hành, mở ra tia hy vọng về một thỏa thuận có thể xoa dịu những tác động tiêu cực lên chuỗi cung ứng toàn cầu và nền kinh tế của cả hai quốc gia.

Như thông tin ban đầu, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer đã có cuộc hội đàm với các đối tác Trung Quốc vào ngày 10/5. Dự kiến, các cuộc thảo luận sẽ tiếp tục trong ngày 11/5, tập trung vào những vấn đề cốt lõi đang gây ra rạn nứt trong quan hệ thương mại song phương.

Một trong những điểm đáng chú ý nhất là tín hiệu về việc hạ thuế quan từ phía Mỹ. Tổng thống Trump, người trước đây luôn kiên quyết với chính sách thuế cao nhằm vào hàng hóa Trung Quốc, đã gợi ý về việc giảm mức thuế hiện tại, thậm chí đề xuất con số 80%. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết con số này "có vẻ ổn" với tổng thống, tuy nhiên, bà không giải thích chi tiết về cơ sở đưa ra đề xuất này.

Giới quan sát nhận định, đây có thể là một động thái chiến lược nhằm khuyến khích Bộ trưởng Bessent nỗ lực đạt được một thỏa thuận mà theo đó, mức thuế quan áp lên hàng hóa Trung Quốc sẽ giảm đáng kể. Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick lại cho rằng Tổng thống Trump có thể sẽ hướng tới mức thuế tương hỗ khoảng 34%, tương đương với mức thuế đã được công bố trước đó.

Về phía Mỹ, ngoài mục tiêu giảm thâm hụt thương mại và tạo ra một sân chơi công bằng hơn, vấn đề kiểm soát hoạt động buôn bán fentanyl từ Trung Quốc vào Mỹ cũng được đặt lên hàng đầu. Các nguồn tin cho hay, chính quyền Trump đã cung cấp cho Bắc Kinh một danh sách các biện pháp cụ thể mà Trung Quốc có thể thực hiện để ngăn chặn dòng hóa chất được sử dụng để sản xuất fentanyl. Nếu đạt được tiến triển trong vấn đề này, một số loại thuế quan của Mỹ có thể được dỡ bỏ.

Không đứng ngoài cuộc, Trung Quốc cũng cho thấy sự chủ động trong việc tìm kiếm một giải pháp. Bắc Kinh trước đó đã tiếp cận chính quyền Trump để thảo luận về vấn đề fentanyl, tạo tiền đề cho cuộc đàm phán hiện tại. Ngoài ra, Trung Quốc được cho là đang cân nhắc đề xuất tăng cường mua các sản phẩm của Mỹ và đầu tư nhiều hơn vào nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định, những thảo luận thực chất về một thỏa thuận thương mại toàn diện có thể sẽ không diễn ra ngay trong tuần này tại Geneva.

Vậy tại sao Trung Quốc lại tỏ ra sẵn sàng đàm phán vào thời điểm này? Một trong những lý do chính có thể là những tác động tiêu cực của cuộc chiến thương mại kéo dài lên nền kinh tế Trung Quốc. Việc các nhà máy phải ngừng sản xuất và người lao động mất việc làm đang tạo ra những thách thức không nhỏ cho sự ổn định và tăng trưởng của quốc gia tỷ dân này. Quyết định cử các quan chức hàng đầu, bao gồm cả Phó Thủ tướng Hà Lập Phong và Bộ trưởng Công an Vương Tiểu Hồng, cho thấy Bắc Kinh coi trọng cuộc đàm phán lần này như thế nào.

Mặc dù vậy, Trung Quốc cũng không thiếu những "lá bài" để mặc cả. Sự thống trị của nước này trong chuỗi cung ứng toàn cầu đối với nhiều loại khoáng sản quan trọng, đặc biệt là đất hiếm - nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều ngành công nghiệp mũi nhọn và quân sự - có thể được Bắc Kinh sử dụng như một công cụ đàm phán lợi hại.

Các nhà phân tích dự đoán rằng việc kiểm soát xuất khẩu các khoáng sản này sẽ là một trong những yếu tố quan trọng trên bàn đàm phán. Phái đoàn Trung Quốc, dẫn đầu bởi ông Hà Lập Phong, được kỳ vọng sẽ đưa ra những đề xuất cụ thể nhằm hạ nhiệt căng thẳng thương mại hiện tại, trong đó có việc kêu gọi Mỹ xóa bỏ hoàn toàn mức thuế 145% đang áp dụng.

Trong bối cảnh hai cường quốc kinh tế tìm kiếm tiếng nói chung, Thụy Sĩ đã không bỏ lỡ cơ hội thể hiện vai trò trung gian hòa giải. Tổng thống Thụy Sĩ Karin Keller-Sutter cho biết nước này đang có các cuộc đàm phán với Trung Quốc về một thỏa thuận thương mại tự do mới. Bà Karin cũng tiết lộ rằng, trong các cuộc gặp với phái đoàn Mỹ, các quan chức Mỹ đã gợi ý về khả năng một thỏa thuận có thể đạt được trong vài tuần tới.

Cuộc hội đàm hôm 10/5 diễn ra tại tư dinh của Đại sứ Thụy Sĩ tại Liên hợp quốc cho thấy sự kín đáo và tầm quan trọng của các cuộc thảo luận trên giữa Mỹ và Trung Quốc. Dù kết quả cuối cùng vẫn còn là một ẩn số, việc cả Mỹ và Trung Quốc cùng ngồi vào bàn đàm phán, với những tín hiệu cởi mở ban đầu, đã thắp lên hy vọng về một sự "tan băng" trong quan hệ thương mại, mang lại lợi ích không chỉ cho hai quốc gia mà còn cho toàn bộ nền kinh tế thế giới. Tuy nhiên, chặng đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức, đòi hỏi sự nhượng bộ và thiện chí thực sự từ cả hai phía để có thể đạt được một thỏa thuận bền vững và công bằng.