30 năm qua, đến nay, đội tàu du lịch đưa khách tham quan Vịnh Hạ Long đã đạt trên 500 chiếc. Điều đáng ghi nhận, nhiều doanh nghiệp kinh doanh vận tải đã mạnh dạn đổi mới phương tiện, hình thức phục vụ, đầu tư nhiều tàu chở khách trọng tải lớn, hệ số an toàn được nâng cao, phục vụ khách tham quan Vịnh dài ngày, đa dạng các loại hình từ nghỉ đêm, nhà hàng, tham quan, kết nối các điểm đến trong hành trình trên Vịnh… đáp ứng nhu cầu lựa chọn cho khách. 

Để nâng cao chất lượng dịch vụ tham quan Vịnh Hạ Long, phát huy hiệu quả đội tàu và thế mạnh du lịch biển, Quảng Ninh đã thành lập Chi hội vận chuyển khách tham quan Vịnh Hạ Long nhằm thống nhất nguyên tắc quản lý các dịch vụ vận chuyển khách, bình ổn giá cả thị trường, nâng cao chất lượng phục vụ; ban hành những tiêu chuẩn, quy chế tàu du lịch, hệ thống bến, cảng, điểm neo đậu và cơ sở hạ tầng du lịch Vịnh Hạ Long. Trong đó, các yếu tố về tiện nghi, văn hoá, thẩm mỹ và an toàn là những thông số bắt buộc phải đạt được ở cấp tối thiểu mới được phép tham gia vào hệ thống kinh doanh khai thác du lịch trên Vịnh Hạ Long. Song song với đó, vận dụng hiệu quả việc huy động nguồn lực xã hội đầu tư các cảng bến mới, cửa ngõ mới cho Vịnh Hạ Long với quy mô, chất lượng, đẳng cấp nhằm thay thế cho Bến tàu du lịch Cái Dăm, phường Bãi Cháy đã cũ và mãn tải.

Trên quan điểm đồng hành cùng tỉnh Quảng Ninh triển khai các ý tưởng phát triển, năm 2016, Tập đoàn Tuần Châu đưa bến cảng khách nhân tạo lớn nhất Việt Nam với diện tích 200ha, chiều dài bến gần 10km, tổng mức đầu tư 10.000 tỷ đồng vào khai thác, hoạt động theo mô hình “một điểm đến, nhiều tiện ích” gồm nhà hàng, siêu thị, khu bán hàng lưu niệm và chuỗi sản phẩm giải trí đi kèm... Cảng đã trở thành cửa ngõ mới của Vịnh Hạ Long, hạ tầng du lịch hiện đại, đẳng cấp nhất giai đoạn bấy giờ ở miền Bắc, đáp ứng đầy đủ các nhu cầu, để lại ấn tượng tốt đẹp của hàng triệu du khách qua cảng mỗi năm.

Quảng Ninh cũng đang khẩn trương rà soát, nghiên cứu và lấy ý kiến xây dựng quy định các biện pháp về quản lý hoạt động của phương tiện thủy nội địa phục vụ khách du lịch trên Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long. Quy định này tiếp tục đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và quản lý đội tàu; thắt chặt các quy định về an toàn kỹ thuật (thiết kế theo quy chuẩn, tiêu chuẩn quy định, đồng bộ trang thiết bị hàng hải); bảo vệ môi trường (rác thải, nước thải, nước la canh, vệ sinh); quy định cụ thể về số lượng từng loại hình tàu hoạt động vận chuyển khách du lịch tham quan, lưu trú trên cơ sở tính toán nhu cầu, sức chịu tải của các điểm đến để có lộ trình điều tiết lượng tàu cho phù hợp; tiếp tục nghiên cứu, đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 đạt 100% số lượng tàu du lịch hoạt động trên Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long được đóng mới/thay thế bằng vỏ thép (hoặc vật liệu tương đương). Đồng thời, khuyến khích tàu du lịch đóng mới có trọng tải từ 200 khách trở lên, tàu lưu trú đóng đáy đôi và nâng cao tiêu chuẩn, điều kiện an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, có chất lượng dịch vụ cao. 

Theo đại diện một số tàu đang hoạt động kinh doanh trên Vịnh Hạ Long, bên cạnh các quy định bắt buộc, cụ thể của pháp luật về điều kiện kinh doanh vận tải, những quy định mới cũng cần bám theo tính chất đặc thù khu vực hoạt động. Mục tiêu là đảm bảo an toàn tuyệt đối cho mỗi hành trình của du khách, vì thế phương tiện vận chuyển khách trên vịnh cần trang bị thiết bị giám sát hành trình AIS hoặc GPS, camera giám sát buồng máy và hai bên mạn, mũi tàu bảo đảm hoạt động liên tục, kết nối đồng bộ với hệ thống thông tin quản lý, điều hành hoạt động tàu du lịch; trang thiết bị thông tin liên lạc bằng VHF, hệ thống chữa cháy quy chuẩn. Cùng với đó, trang thiết bị phân ly dầu nước xử lý chất lượng nước la canh; duy trì chất lượng màu sơn trắng toàn bộ mặt ngoài vỏ tàu; có thiết bị phát âm thanh, hình ảnh để hướng dẫn cho khách; trang bị bơm chữa cháy, cứu đắm cơ động, két sắt chống cháy… Riêng tàu nhà hàng cần khuyến khích chủ tàu trang bị tủ bảo quản, lưu mẫu thực phẩm đảm bảo yêu cầu chất lượng, đạt chất lượng dịch vụ tương đương với tiêu chuẩn nhà hàng của tàu lưu trú hạng 5 sao…

Đối với thời gian đón trả khách và hành trình, cần tính toán phù hợp, nên phân định rõ nhu cầu theo từng mùa, có thể đối với mùa hè thời gian xuất bến sẽ sớm hơn và về bến muộn hơn, ngược lại đối với mùa đông thời gian xuất bến sẽ điều chỉnh muộn hơn và về bến sớm hơn. Tương tự đối với các loại hình tàu ngủ đêm, nhà hàng cũng cần tính toán thời gian về bến, về điểm neo đậu theo mùa, nhằm khai thác hiệu quả nhu cầu du khách, phát huy hiệu quả phương tiện đầu tư... Từ đó, tạo động lực, khuyến khích người dân, doanh nghiệp tham gia tạo các sản phẩm du lịch mới, phát triển du lịch đêm, du lịch 4 mùa… Điều này là phù hợp và cần thiết trong giai đoạn hiện nay, đáp ứng nhu cầu và xu thế phát triển du lịch của tỉnh và thế giới.

Việc triển khai thêm các quy định quản lý phù hợp với yếu tố phát triển ở giai đoạn mới là rất cần thiết, đáp ứng nhu cầu kinh tế thị trường trong giai đoạn phát triển mới, đồng hành cùng Vịnh Hạ Long để khẳng định thương hiệu điểm đến hấp dẫn trong mỗi hành trình của du khách khi đến Quảng Ninh.