Nằm ở vùng Đông Bắc của Quảng Ninh, huyện Hải Hà có tổng diện tích tự nhiên 69.013ha, có 35km đường bờ biển và 17,2km đường biên giới trên bộ giáp với Trung Quốc. Hải Hà có tài nguyên thiên nhiên phong phú, hội tụ từ địa hình gồm đồng bằng, miền núi và hải đảo; là địa phương có vị trí trọng yếu về chính trị, kinh tế và quốc phòng - an ninh của tỉnh. Huyện Hải Hà có cửa khẩu Bắc Phong Sinh thông thương với Khu Phòng Thành, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), KCN Cảng biển Hải Hà kết nối với KKT Vân Đồn và KKT Cửa khẩu Móng Cái (2 mũi đột phá của tỉnh) đã và đang mang đến nhiều tiềm năng, lợi thế cho phát triển KT-XH của địa phương.

Cùng với sự phát triển của tỉnh, giai đoạn 1960-1986, huyện Quảng Hà (cũ) tập trung thực hiện khôi phục phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, hàn gắn vết thương chiến tranh; thực hiện chiến lược xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ biên giới và nhiệm vụ phát triển KT-XH. Vừa sản xuất và chiến đấu, chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến miền Nam giành thắng lợi vĩ đại trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước; tiếp nhận, tạo điều kiện cho người dân miền xuôi ra xây dựng kinh tế mới, cùng với người dân địa phương đoàn kết sản xuất, bảo vệ vững chắc biên giới của Tổ quốc.

Trong giai đoạn thực hiện đường lối đổi mới của Đảng (1986-1995), huyện Quảng Hà đã đạt được những kết quả tích cực trên nhiều lĩnh vực đời sống KT-XH, đặc biệt là trong lĩnh vực thủy sản, sản xuất nông, lâm nghiệp, với các mô hình HTX, tổ hợp tác phát triển rộng rãi ở các lĩnh vực kinh tế.

Ngày 29/8/2001, Chính phủ ban hành Nghị định số 59/2001/NĐ-CP chia huyện Quảng Hà thành 2 huyện Hải Hà và Đầm Hà. Tại thời điểm chia tách, huyện Hải Hà đối diện với rất nhiều khó khăn khi là địa phương thuần nông, cơ cấu kinh tế chủ yếu là nông, lâm, ngư nghiệp chiếm trên 80%, tốc độ tăng trưởng kinh tế hằng năm chỉ đạt 3-5%, thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 5 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo chiếm trên 18%.

Với tinh thần đổi mới, cấp ủy, chính quyền huyện Hải Hà đã mau chóng ổn định kiện toàn tổ chức, bộ máy, lãnh đạo nhân dân thực hiện mục tiêu: “Phấn đấu xây dựng huyện Hải Hà sớm thoát khỏi tình trạng kém phát triển, có tốc độ phát triển cao và bền vững”.

Kết thúc chặng đường 10 năm đầu, huyện Hải Hà đã ghi dấu ấn tăng trưởng kinh tế gần 4 lần; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 14,74%; đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được cải thiện rõ rệt. Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Hải Hà đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao Động hạng Nhất. Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Uỷ ban MTTQ tỉnh trao tặng bức trướng với dòng chữ “Tích cực, chủ động, phát huy thế mạnh, xây dựng huyện Hải Hà ngày càng phát triển”.

Giai đoạn 2011-2021, Đảng bộ huyện Hải Hà đã đưa ra quyết sách mới, mục tiêu lớn, đột phá, đưa Hải Hà vươn mình mạnh mẽ, phát triển sôi động theo hướng công nghiệp - dịch vụ. Huyện đã vận dụng linh hoạt hệ thống cơ chế, chính sách, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, hoàn thành Quy hoạch xây dựng vùng huyện Hải Hà đến năm 2040, tầm nhìn 2050 và công bố các quy hoạch mang tính định hướng chiến lược cho sự phát triển. Hải Hà đã thành công trong mời gọi các tập đoàn, doanh nghiệp chiến lược đầu tư vào KCN Cảng biển Hải Hà; phát triển thương mại, dịch vụ, khai thác lợi thế KKT Cửa khẩu Móng Cái, KKT Cửa khẩu Bắc Phong Sinh để tạo thế bứt phá trong phát triển KT-XH của địa phương.

Kết thúc giai đoạn này, bức tranh KT-XH của Hải Hà đã có nhiều khởi sắc. Mức tăng trưởng kinh tế của huyện bình quân hằng năm đạt 26,18%; thu ngân sách tăng bình quân 13,68% mỗi năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ, công nghiệp - xây dựng chiếm 71,7%, thương mại - dịch vụ chiếm 24%, nông - lâm - ngư nghiệp chiếm 4,3%; thu nhập bình quân đầu người năm 2022 đạt 87,8 triệu đồng, tăng gấp 16 lần so với năm 2001; an sinh xã hội, đời sống vật chất, tinh thần người dân được cải thiện rõ rệt.

Nối tiếp những thành tựu và khí thế sau 20 năm thành lập huyện, Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020-2025 tiếp tục đề ra nhiều chủ trương, giải pháp đẩy nhanh nhịp độ phát triển KT-XH, trong đó tập trung phát triển công nghiệp, dịch vụ, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo; phát triển nông nghiệp hiện đại, xây dựng nông thôn văn minh.

Theo đó, KCN Cảng biển Hải Hà đến nay đã trở thành trung tâm công nghiệp dệt may khu vực miền Đông của tỉnh, đã thu hút 19 dự án FDI được cấp phép với tổng vốn đăng ký đầu tư đạt trên 1,4 tỷ USD, trong đó có 16 dự án đầu tư đến từ Nhật Bản, Trung Quốc với tổng giá trị sản xuất trên 7.210 tỷ đồng; sử dụng trên 13.000 lao động (trong đó trên 5.000 là người địa phương) với thu nhập ổn định 8-11 triệu đồng/tháng.Chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2024, toàn huyện đã thu hút được 3 doanh nghiệp đầu tư vào KCN Cảng biển Hải Hà với số vốn đăng ký hơn 387,2triệu USD.

Du lịch tiếp tục là ngành kinh tế trẻ đầy triển vọng của huyện gồm: Khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng đảo Cái Chiên; cụm đền, chùa Trần Hưng Đạo; cửa khẩu Bắc Phong Sinh; bước đầu hình thành du lịch sinh thái gắn với nông nghiệp, nông thôn. Năm 2021, huyện Hải Hà được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM. Huyện Hải Hà đặt ra quyết tâm phấn đấu đạt chuẩn huyện NTM nâng cao trong năm 2024. Đến nay, toàn huyện có 5/10 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 2/10 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Hải Hà được tỉnh đánh giá là điểm sáng về cải thiện các chỉ số cải cách hành chính trong năm 2022, Chỉ số PAR Index và Chỉ số DGI vươn lên xếp vị trí thứ 2/13 địa phương, chỉ số DDCI xếp thứ 4/13 địa phương. Huyện đang tiếp tục tập trung đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân. Năm 2023, các chỉ số cải cách hành chính của huyện tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực: có 2 chỉ số tăng thứ bậc trong bảng xếp hạng toàn tỉnh (Chỉ số năng lực cạnh tranh DCCI đứng thứ 3/13; chỉ số chuyển đổi số DTI đứng thứ 5/13 địa phương trong tỉnh). Đời sống tinh thần của người dân ngày càng phong phú hơn, dần hình thành chuẩn mực xây dựng và phát triển con người Hải Hà “Năng động - Sáng tạo - Hào sảng - Lành mạnh - Văn minh - Thân thiện”.