Với 154.000 lượt khách có mặt trong kỳ nghỉ lễ 2/9, TP Móng Cái vừa trải qua đợt đón khách du lịch cao nhất từ trước đến nay, tăng 600% so với các dịp 2/9 trước đó. Qua đây khẳng định cơ hội của du lịch Móng Cái, đồng thời cũng đặt ra cho thành phố "bài toán" về sự phát triển du lịch mang tính đột phá và bền vững.

Theo ông Phạm Ngọc Thủy, Giám đốc Sở Du lịch Quảng Ninh, lý do của sự bùng nổ du dịch Móng Cái dịp 2/9 vừa qua cộng hưởng nhiều yếu tố, từ kỳ nghỉ lễ dài 4 ngày, tuyến cao tốc Vân Đồn - Móng Cái chính thức vận hành, sức hút từ sự khác biệt riêng có của vùng đất địa đầu Tổ quốc, cũng như hiệu ứng tương đối tích cực trong công tác kích cầu du lịch, nỗ lực tạo điểm nhấn du lịch của TP Móng Cái trước đó.

Đô thị Móng Cái về đêm.

Đô thị Móng Cái về đêm.

Trải nghiệm vùng đất địa đầu
Tổ quốc

Quyết định “xách ba lô lên và đi” du lịch Móng Cái được gia đình anh Nguyễn Thế Phong (TP Hà Nội) chốt trong “phút mốt”, ngay sau khi Quảng Ninh phát lệnh thông tuyến cao tốc Vân Đồn - Móng Cái ngày 1/9.

Anh Phong bày tỏ: Gia đình tôi nhiều lần muốn có một kỳ nghỉ ở vùng đất Móng Cái. Bố mẹ tôi từng có quãng thời gian ở Móng Cái, có những kỷ niệm ở đó, các cháu nhỏ trong nhà cũng cần phải biết Sa Vĩ, vùng địa đầu, nơi đặt nét vẽ đầu tiên của Tổ quốc. Hà Nội - Móng Cái thực tế cũng không phải quá xa, thế nhưng thời gian 6 tiếng đi xe như trước đây cũng là một trở ngại, nhất là đối với người già và trẻ nhỏ. Nay đã có cao tốc, thời gian di chuyển giảm chỉ còn một nửa so với trước, lại an toàn, mới mẻ, nên chúng tôi quyết luôn, bố mẹ và các cháu cũng rất phấn khởi…

Các điểm nhấn đô thị mới được TP Móng Cái nâng cấp, chỉnh trang.

Các điểm nhấn đô thị mới được TP Móng Cái nâng cấp, chỉnh trang.

Không chỉ có gia đình anh Phong, dịp mùng 2/9 vừa qua, phần lớn du khách đến Móng Cái là vì sức hút của tuyến đường cao tốc Vân Đồn - Móng Cái. Theo thống kê sơ bộ của Sở GTVT, trong 4 ngày lễ đã có hơn 24.000 lượt phương tiện lưu thông trên cao tốc Vân Đồn - Móng Cái, riêng ngày thông xe (1/9) là gần 4.500 lượt. Với tuyến cao tốc Vân Đồn – Móng Cái, Móng Cái nằm ở điểm cuối của tuyến cao tốc dài 600km, đi qua và nối liền 4 tỉnh thành Lào Cao, Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh, cho phép địa phương này thành vùng đất hấp dẫn mới.

Móng Cái hiện có 4 tuyến, 15 điểm du lịch đã được công bố, Trà Cổ là Khu du lịch quốc gia; có 54 điểm di tích, thắng cảnh, trong đó 4 điểm cấp quốc gia, 9 điểm cấp tỉnh; có 14 chợ và 4 trung tâm thương mại với hàng hóa đặc biệt nhiều, rẻ và phù hợp tiêu dùng. Bãi tắm Trà Cổ dài ở mức hiếm có, đến 17km. Cầu Ka Long là cây cầu duy nhất cả nước được ghép bằng những khối đá tự nhiên, là biểu tượng hòa bình của 2 quốc gia Việt Nam - Trung Quốc. Đèn hải đăng Vĩnh Thực là ngọn hải đăng đầu tiên trong 92 ngọn đèn biển xếp dọc theo chiều dài đất nước. Cụm thông tin cổ động biên giới Sa Vĩ với kiến trúc của những ngọn dương từng đoạt Giải thưởng du lịch bền vững ASEAN 2020…

Điều đặc biệt nhất, nét riêng, giá trị lớn nhất của Móng Cái đó chính là Sa Vĩ, vị trí Km số 0, điểm đầu đặt nét bút vẽ bản đồ hình chữ S của Việt Nam. Cùng với Lũng Cú - điểm đầu cực Bắc, A Pa Chải - điểm đầu cực Tây, mũi Cà Mau - điểm đầu cực Nam, mũi Điện - điểm đầu cực Đông, thì Sa Vĩ chính là nơi mà người Việt ai cũng tâm niệm ít nhất một lần trong đời được đặt chân đến. Ông Đặng Duy Quân, Giám đốc Công ty TNHH Trí Lực, đơn vị quản lý, khai thác Cụm thông tin cổ động biên giới Sa Vĩ còn cho rằng, Sa Vĩ cần được nhìn nhận thêm là vị trí trấn ải vùng biên quan trọng bậc nhất của quốc gia, góp phần vào sự trường tồn, phồn vinh của dân tộc.

Phong cảnh tự nhiên nên thơ của TP Móng Cái.

Phong cảnh tự nhiên nên thơ của TP Móng Cái.

Phát huy lợi thế du lịch, TP Móng Cái khá tích cực trong việc triển khai các hoạt động kích cầu, thu hút đa dạng các dòng khách. Năm 2022, trong khi tỉnh giao triển khai 7 hoạt động kích cầu du lịch thì tính đến trung tuần tháng 9, TP Móng Cái đã triển khai 38 hoạt động, trong đó có những hoạt động điểm nhấn, được đánh giá cao. Ví như lễ hội "Móng Cái chào hè" với cách tổ chức mới lạ trên cầu Ka Long và bên dòng sông Ka Long, lễ hội "Hoa sim biên giới" với nét riêng là gắn với người lính biên phòng…

"Bài toán" về sự phát triển

Khẳng định TP Móng Cái đang có cơ hội phát triển mới, cơ hội tạo nên sự bùng nổ du lịch, tuy nhiên từ đây cũng đặt ra "bài toán" về sự phát triển du lịch bền vững, giá trị cao mà địa phương phải tìm ra lời giải.

Người dân Móng Cái thạo nghề sông nước, làm du lịch bằng nét bản địa chất phác, thành thật.

Người dân Móng Cái thạo nghề sông nước, làm du lịch bằng nét bản địa chất phác, thành thật.

Có thế thấy khi hơn 150.000 du khách đến với Móng Cái dịp 2/9 cũng là thời điểm toàn thành phố "cháy" phòng nghỉ, điểm ăn uống, vui chơi, giải trí quá tải, nút giao thông tắc nghẽn. Hàng ngàn người phải chờ đợi để chụp được bức ảnh tại Km số 0, hay chen chân quanh Cụm thông tin cổ động biên giới Sa Vĩ, đèn biển Vĩnh Trung lần đầu đón đến 1.000 lượt người/ngày… Mặc dù tình trạng này chỉ diễn ra cục bộ, thời điểm ngắn, đồng thời không xảy ra các hình huống mất an ninh trật tự hay lộn xộn về giá cả, chất lượng dịch vụ hoặc mất an toàn vệ sinh thực phẩm, tuy nhiên đó cũng là một điểm trừ.

Chị Trần Hồng Hạnh (du khách Hải Phòng) cho biết: Đa số chúng tôi đều cảm thông cho địa phương, bởi lượng khách đến đây tăng một cách đột biến, chưa từng có tiền lệ. Nhưng cảm thông này chỉ là ở thời điểm hiện tại, còn sau này thành phố phải tiếp tục cải thiện dịch vụ để đáp ứng nhu cầu của du khách.

Thực tế việc khách du lịch đổ về Móng Cái dịp 2/9 đông đã được dự báo, nhưng mức độ còn hơn cả Hạ Long thì cả TP Móng Cái và ngành du lịch Quảng Ninh không lường sát. Ông Phạm Ngọc Thủy, Giám đốc Sở Du lịch thừa nhận điều này, trong 4 ngày của kỳ nghỉ lễ, Móng Cái chiếm ngôi Hạ Long, trở thành điểm du lịch “hot” nhất của Quảng Ninh. TP Hạ Long, với những điểm du lịch tầm cỡ: Vịnh Hạ Long, Sunworld Hạ Long, bảo tàng… chỉ đón được trên 120.000 khách, công suất phòng nghỉ còn dư 30%.

Giải chạy bộ kết hợp bới Aquaman Vn sẽ được tổ chức tại Trà Cổ, Móng Cái trong thời gian tới.

Giải chạy bộ kết hợp bới Aquaman Việt Nam sẽ được tổ chức tại Trà Cổ, Móng Cái trong thời gian tới.

Giải chạy bộ kết hợp bới Aquaman Việt Nam sẽ được tổ chức tại Trà Cổ, Móng Cái trong thời gian tới.

Ông Tạ Quang Thắng, Giám đốc Công ty Lữ hành quốc tế Hồng Phát phân tích thêm, sau đợt cao điểm du lịch 2/9 vừa qua, vấn đề cần nhìn nhận của du lịch Móng Cái là phải tăng cường củng cố sức hút từ các điểm du lịch trên địa bàn. Theo ông Thắng, những giá trị, nét riêng của Móng Cái là không phải bàn cãi, nhưng hiện mọi thứ còn ở mức giản đơn, dựa vào tự nhiên là chính. 

Di tích Pò Hèn thiêng liêng.

Di tích Pò Hèn thiêng liêng.

Chỉ nói riêng Trà Cổ, mặc dù là Khu du lịch quốc gia, song hạ tầng giao thông, điện, nước còn thiếu, yếu, đặc biệt hệ thống dịch vụ ở đây cái đã có thì cũ, lạc hậu, cái mới là khách sạn cao cấp hay các khu resort thì chưa có hoặc đang trong quá trình hình thành. Dự án khu đô thị và du lịch cao cấp Trà Cổ Long Beach Luxury Quảng Ninh của nhà đầu tư Công ty CP Trung Chính đang được đẩy mạnh triển khai, tuy nhiên theo nhận định của TP Móng Cái, đơn vị này sẽ chưa thể sớm tung ra sản phẩm hoàn thiện của mình.

Nhận thức khá rõ thực tại, thời gian gần đây TP Móng Cái dành sự đầu tư đáng kể cho du lịch, trong đó dùng vốn ngân sách làm mới đô thị, đầu tư một phần tuyến đường dạo khu bãi tắm Trà Cổ, triển khai một số tuyến đường giao thông kết nối điểm di tích, danh thắng… Tuy nhiên như vậy là chưa đủ, chưa tương xứng với lợi thế, cơ hội đã, đang và sẽ có của du lịch Móng Cái.  

Đèn biển Vĩnh Thực.

Đèn biển Vĩnh Thực.

Theo đề án phát triển du lịch TP Móng Cái đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, Móng Cái tiến đến mục tiêu thành phố du lịch xanh, thông minh, thân thiện và an toàn. Mục tiêu cụ thể đến năm 2025 phấn đấu đón 4 triệu khách/năm, trong đó có 1 triệu khách lưu trú, doanh thu từ du lịch góp 15-20% vào tổng thu ngân sách nội địa của thành phố, tạo việc làm cho 4.000 người.

Với mục tiêu này, ngay từ bây giờ sự đầu tư cho du lịch Móng Cái cần có chiến lược, bài bản, trúng, đúng điểm thiếu, yếu. Trước mắt, theo bà Phạm Thị Oanh, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin TP Móng Cái, địa phương sẽ triển khai ngay một số hoạt động du lịch điểm nhấn, trong đó cách làm là sự mở rộng quy mô trong tỉnh, ngoài tỉnh và toàn quốc. Sớm nhất sẽ là giải quần vợt mở rộng dự kiến vào ngày 25/9, giải chạy bộ kết hợp bơi Aquaman Việt Nam do Vnexpress tổ chức vào đầu tháng 10. Đây là giải thể thao đầu tiên kết hợp chạy trên bờ, bơi dưới biển tại Trà Cổ, hiện đã có hơn 1.000 người trong cả nước đăng ký tham gia…

Về lâu về dài, Móng Cái cần có được nguồn lực đủ để đẩy nhanh tiến trình triển khai đề án phát triển du lịch TP Móng Cái đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Trong đó tại trọng điểm du lịch Trà Cổ sẽ có cột cờ quốc gia, đền Lạc Long Quân, biểu tượng mẹ Âu Cơ; trung tâm thành phố có cầu kính; Vĩnh Trung, Vĩnh Thực có cáp treo ra đảo… Móng Cái sẽ hình thành tuyến du lịch "2 quốc gia - 5 thành phố" bao gồm: Hạ Long - Móng Cái của Việt Nam và Đông Hưng, Quế Lâm, Mãn Châu Lý của Trung Quốc…

Bài: Việt Hoa

Thực hiện: Vũ Đức

Ảnh trong bài do Phòng Văn hóa - Thông tin TP Móng Cái cung cấp.