Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Lý do không kéo dài từ Lạng Sơn đến Cà Mau

Chính phủ vừa có báo cáo gửi Quốc hội giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, trong đó có kiến nghị kéo dài dự án từ Lạng Sơn đến Cà Mau.

Khi cho ý kiến về nội dung này, có đại biểu đề nghị xem xét kéo dài phạm vi dự án đến Cần Thơ. Có ý kiến đề nghị chiều dài của tuyến từ Lạng Sơn đến mũi Cà Mau, khoảng 2.110 km…

Chính phủ cho biết, quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã hoạch định phát triển các tuyến đường sắt mới trên hành lang Bắc - Nam, từ Lạng Sơn đến Cần Thơ, chiều dài khoảng 1.871 km. Trong đó bao gồm 3 tuyến: Lạng Sơn - Hà Nội, Hà Nội - TPHCM và TPHCM - Cần Thơ.

Đối với tuyến Lạng Sơn - Hà Nội là loại hình đường sắt thường, đang lập quy hoạch chi tiết để huy động nguồn vốn đầu tư.

Với tuyến Hà Nội - TPHCM là loại đường sắt tốc độ cao và tuyến TPHCM - Cần Thơ thuộc loại hình đường sắt thường.

Do vậy, Chính phủ kiến nghị giữ nguyên phạm vi dự án từ Hà Nội - TPHCM như dự thảo nghị quyết.

Về ý kiến đề nghị xem xét đoạn tuyến từ ga Phủ Lý đến ga Ninh Bình, Chính phủ cho biết, phương án hướng tuyến từ ga Phủ Lý đến Ninh Bình đã được Chính phủ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu kỹ lưỡng trong quá trình hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Trong quá trình nghiên cứu cũng đã đưa ra 3 phương án để phân tích so sánh lựa chọn.

Với vai trò là trung tâm phía Nam vùng duyên hải Bắc Bộ, thành phố Nam Định có quy mô dân số quy hoạch đến năm 2040 khoảng 600.000 dân, là đầu mối giao thông có nhu cầu vận tải lớn. Với vùng hấp dẫn các địa phương lân cận trong khu vực Đồng bằng sông Hồng như Thái Bình, Hưng Yên... lên đến khoảng 4 triệu người.

Cũng theo dự báo, đến năm 2050 nhu cầu đi và đến ga Nam Định khoảng gần 3 triệu khách/năm. Nếu tính chi phí đầu tư và vận hành khai thác trong 30 năm, đoạn tuyến qua Nam Định (12 km) sẽ có chi phí khoảng 1,66 tỷ USD, lợi ích thu được ước đạt 2,06 tỷ USD.

Chính phủ dẫn kinh nghiệm thế giới cho thấy có nhiều trường hợp tuyến đường sắt tốc độ cao đi vòng để qua các trung tâm lớn, thu hút hành khách, thay vì đi thẳng. Do đó, Chính phủ kiến nghị giữ nguyên hướng tuyến trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi.

Trong bước tiếp theo, Chính phủ khẳng định, sẽ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải tiếp tục rà soát hướng tuyến qua khu vực này bảo đảm kinh tế - kỹ thuật.

Trên cơ sở đó, Chính phủ chỉnh lý dự án có tổng chiều dài tuyến khoảng 1.541 km; điểm đầu tại ga Ngọc Hồi (Hà Nội), điểm cuối tại ga Thủ Thiêm (TPHCM), đi qua địa phận 20 tỉnh, thành phố.

Nội dung này đã được trình, cho ý kiến và Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua chủ trương đầu tư vào ngày bế mạc kỳ họp Quốc hội, ngày 30/11.

Tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam là đường đôi, khổ 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/h; chiều dài chính tuyến khoảng 1.541 km, với 23 ga hành khách; tính toán sơ bộ tổng mức đầu tư dự án khoảng 67,34 tỉ USD; giá vé dự kiến bằng khoảng 60 - 70% giá vé máy bay.