Bài 1:
Dấu son mới của Giáo dục Quảng Ninh

Tỉnh Quảng Ninh từ xưa đã được ví như một Việt Nam thu nhỏ, miền đất vùng Đông Bắc Tổ quốc với điều kiện tự nhiên đa dạng, có cả đồi núi, hải đảo, trung du, đồng bằng, với tỷ lệ dân tộc thiểu số chiếm khá cao, dân cư sống ở miền núi thì rải rác, trình độ dân trí ở các vùng miền chưa đồng đều. Điều này đã tạo nên những thách thức không nhỏ trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển giáo dục - đào tạo. Thế nhưng, bằng những quyết sách sáng tạo, bằng bản lĩnh dám nghĩ dám làm của tỉnh, bằng sự nỗ lực của các thế hệ nhà giáo, học sinh, vậy nên từ một tỉnh, Giáo dục và Đào tạo phát triển chưa mạnh, thiếu trường, thiếu lớp, thiếu giáo viên ở các vùng miền núi, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số, đến nay, giáo dục - đào tạo của Quảng Ninh đã vươn lên và có vị trí nhất định trong số các tỉnh, thành có nền giáo dục - đào tạo phát triển của cả nước. Các thế hệ học sinh bước ra từ môi trường giáo dục - đào tạo Quảng Ninh đã và đang làm rạng danh cho đất mỏ, góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng tỉnh Quảng Ninh, đất nước.

Dù mới đang học cấp THCS thế nhưng hai em Nguyễn Mạnh Hoàng Quân, lớp 8A1, Trường TH-THCS-THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm và Trần Vũ Huệ Anh, lớp 7A1, Trường THCS Lý Tự Trọng (TP Hạ Long) đã xuất sắc vượt qua gần 400 thí sinh của 28 quốc gia khu vực châu Âu và châu Á, để giành Huy chương Vàng tại Cuộc thi Sáng chế quốc tế Prix Eiffel 2022 tại Pháp. Đồng thời, hai em Hoàng Quân và Huệ Anh còn được nhận giải Đặc biệt dành cho thí sinh nhỏ tuổi nhất tham dự Cuộc thi.

Các em Nguyễn Hoàng Mạnh Quân và Trần Vũ Huệ Anh (đứng thứ 2, từ phải sang và từ trái sang) xuất sắc đoạt Huy chương Vàng và Giải đặc biệt tại Cuộc thi Sáng chế Quốc tế Prix Eiffel 2022
Các em Nguyễn Hoàng Mạnh Quân và Trần Vũ Huệ Anh (đứng thứ 2, từ phải sang và từ trái sang) xuất sắc đoạt Huy chương Vàng và Giải đặc biệt tại Cuộc thi Sáng chế Quốc tế Prix Eiffel 2022
Trước khi đến với sân chơi quốc tế này, cả Quân và Huệ Anh đều không tránh khỏi tâm lý căng thẳng, lo lắng, bỡ ngỡ. Đã có lúc, hai cô cậu học trò tưởng chừng muốn bỏ dở vì quy mô cuộc thi quá tầm cỡ và để đoạt giải cao, dự án, đề tài tham dự phải thật sự khác biệt và có ý nghĩa thiết thực, có thể ứng dụng cao trong cuộc sống. Thế nhưng, được sự động viên của thầy cô, sự hỗ trợ của gia đình, Quân và Huệ Anh đã không còn cảm thấy lo sợ. Thay vào đó, các em nêu cao quyết tâm, tập trung, dồn hết tâm sức, trí tuệ để có thể phát triển ý tưởng của mình, đồng thời, việc học trên lớp vẫn được đảm bảo.
Huệ Anh chia sẻ: Đề tài mà chúng em mang đến cuộc thi này có tên gọi là “Sử dụng bã cà phê loại bỏ kháng sinh ra khỏi môi trường nước thải y tế và bảo vệ môi trường nước”. Chúng em phải báo cáo online 2 lần tại TP Hà Nội và báo cáo trực tiếp tại Pháp trong 10 ngày từ ngày 11/11 - 20/11. Trải qua các vòng thẩm định, chấm đề tài, trình bày ý tưởng trước giám khảo quốc tế với các câu hỏi - đáp trực tiếp bằng Tiếng Anh, đề tài của chúng em đã vượt qua hàng trăm sáng kiến, sáng chế về đổi mới toàn cầu. Chúng em rất vui vì Ban giám khảo đánh giá rất cao đề tài này của chúng em bởi tính thực tiễn và ý nghĩa thiết thực giúp bảo vệ môi trường.
Cuộc thi lần này, Việt Nam có 12 thí sinh dự thi. Hầu hết đều là học sinh khối THPT ở các trường danh tiếng thủ đô Hà Nội. Không thể ngờ rằng, chỉ mới ở độ tuổi 13-14, Quân và Huệ Anh – học trò của đất mỏ đã có thể đại diện cho tỉnh tham dự và xuất sắc giành được thành tích cao nhất.

Chị Vũ Mai Anh, mẹ của Huệ Anh, chia sẻ: Tham gia dự án này, các con phải chuẩn bị 6 tháng, cứ thứ 7, chủ nhật, hai con phải lên Hà Nội để luyện tập thực hành thí nghiệm. Những lần đi như vậy, tôi đều đi hỗ trợ, đồng hành cùng với con. Đồng thời, mỗi tuần, có 3 buổi tối, hai con còn được thầy giáo bảo trợ dự án là Tiến sĩ Trần Đình Minh, giảng viên Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội dạy online lý thuyết các môn Hóa, Sinh và các kiến thức liên quan đến dự án.



Em Lê Thùy Mai Anh, lớp 11 chuyên Lý, Trường THPT Chuyên Hạ Long vừa xuất sắc đoạt Huy chương Đồng tại Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu năm 2022.
Em Lê Thùy Mai Anh, lớp 11 chuyên Lý, Trường THPT Chuyên Hạ Long vừa xuất sắc đoạt Huy chương Đồng tại Kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu năm 2022.


Cùng với Huệ Anh và Hoàng Quân, những năm qua, không ít học sinh của Quảng Ninh đã mạnh dạn, bản lĩnh, tự tin, trí tuệ, dám chinh phục nhiều đỉnh vinh quang tri thức. Tỉnh đã có hàng chục em xuất sắc giành giải cao tại các kỳ thi, cuộc thi lĩnh vực văn hóa, khoa học kỹ thuật, cấp quốc gia, khu vực và quốc tế. Trong đó, phải kể đến, Vi Anh Tuấn (Trường THPT Cẩm Phả) đoạt Huy chương Bạc tại kỳ thi Olympic Quốc tế môn Hóa học (năm học 1997-1998). Nguyễn Ngọc Minh Hải (Trường THPT Chuyên Hạ long), đoạt Huy chương đồng Olympic Sinh học quốc tế (năm 2016). Ngô Minh Long, Trường THPT Hòn Gai, TP Hạ Long - 1 trong 5 thí sinh đại diện dự thi của Việt Nam đoạt giải nhất phần thi cá nhân, Cuộc thi Olympic quốc tế tiếng Pháp (năm 2021). Vũ Huy Hoàng (Trường THPT Chuyên Hạ Long), đoạt Huy chương bạc Olympic Tin học Châu Á - Thái Bình Dương (năm 2022). Lê Kỳ Nam (Trường THPT Chuyên Hạ Long), đoạt Huy chương Đồng Olympic vật lý châu Á (năm 2018)...

Nhóm học sinh của trường THPT chuyên Hạ Long đoạt huy chương vàng tại Cuộc thi Khoa học và sáng chế Quốc tế (International Science and Invention Fair – ISIF 2022) tổ chức ở Indonesia.
Nhóm học sinh của trường THPT chuyên Hạ Long đoạt huy chương vàng tại Cuộc thi Khoa học và sáng chế Quốc tế (International Science and Invention Fair – ISIF 2022) tổ chức ở Indonesia.
Quảng Ninh cũng là địa phương có số lượng thí sinh (3 em) đoạt vô địch chung kết Cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia nhiều nhất trong cả nước. Đó là: Đặng Thái Hoàng (Trường THPT Hòn Gai) vô địch năm 2012; Nguyễn Hoàng Cường (Trường THPT Hòn Gai), vô địch năm 2018; Nguyễn Hoàng Khánh, (Trường THPT Bạch Đằng), vô địch năm 2021.
Chỉ tính riêng từ đầu năm học 2022-2023 đến nay, tỉnh đã 3 lần có học sinh đoạt huy chương tại các cuộc thi sáng tạo KHKT cấp quốc tế. Ngoài thành tích vượt trội của Hoàng Quân và Huệ Anh thì còn có sự tỏa sáng của: Nhóm học sinh Trường THPT Chuyên Hạ Long đoạt Huy chương vàng tại Kỳ thi Khoa học và sáng chế quốc tế, ở Bali (Indonesia) và nhóm học sinh Trường THPT Ngô Quyền (TP Hạ Long), đoạt Huy chương Bạc tại Olympic Khoa học quốc tế Hàn Quốc KIYO 4i 2022.
Em Nguyễn Phương Anh, lớp 11C2, Trường THPT Chuyên Hạ Long, một trong những học sinh đoạt Huy chương Vàng tại Kỳ thi Khoa học và sáng chế quốc tế tại Indonesia, chia sẻ: Dự án của chúng em tham gia có tên gọi “Chế tạo máy phát điện dựa trên hiệu ứng điện ma sát”. Để đoạt được Huy chương Vàng, chúng em đã phải vượt qua hàng trăm đề tài của 32 quốc gia trên toàn thế giới. Chúng em còn may mắn được nhận giải đặc biệt của Kỳ thi do Hiệp hội các nhà khoa học trẻ Singapore trao tặng. Thành tích này có được, chính là bởi sự quan tâm của tỉnh, của nhà trường, các thầy cô và của bố mẹ, đã luôn tạo điều kiện, hỗ trợ để chúng em có thể làm tốt nhất và thể hiện tốt nhất khi đi thi.
Được biết, những năm gần đây, Trường THPT Chuyên Hạ Long – cái nôi đào tạo học sinh giỏi của tỉnh liên tục gặt hái nhiều thành tích nổi trội, là điểm sáng trong khối trường chuyên của cả nước. Riêng năm học 2021-2022, toàn trường đạt 191 giải học sinh giỏi cấp tỉnh, 48 giải quốc gia, 1 Huy chương Bạc Olympic Tin học Châu Á; 1 Huy chương Đồng Olympic Vật lý châu Âu cùng nhiều giải cao tại các cuộc thi nghiên cứu khoa học quốc gia, quốc tế… Theo kết quả thống kê của Cục quản lý chất lượng - Bộ GD&ĐT, Trường THPT Chuyên Hạ Long thuộc nhóm 20 trường có chất lượng giáo dục cao nhất trong tổng số 70 trường chuyên của cả nước.

Em Ngô Minh Long, Trường THPT Hòn Gai đoạt giải nhất tại Cuộc thi Olympic quốc tế tiếng Pháp.
Em Ngô Minh Long, Trường THPT Hòn Gai đoạt giải nhất tại Cuộc thi Olympic quốc tế tiếng Pháp.
Với vị trí là trường trọng điểm trong công tác phát hiện, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao cho tỉnh và cho đất nước, thầy và trò Trường THPT Chuyên Hạ Long đang không ngừng cố gắng và nỗ lực, đi đầu đổi mới, sáng tạo về các phương pháp dạy học, quản lý, kiểm tra, đánh giá, khẳng định vai trò tiên phong trong công tác giáo dục mũi nhọn và nghiên cứu khoa học.
Không chỉ nổi trội ở giáo dục mũi nhọn, Quảng Ninh còn vươn lên, có nhiều chuyển biến về chất lượng giáo dục đại trà. Điểm trung bình Thi tốt nghiệp THPT năm 2022 của Quảng Ninh xếp thứ 31/63 tỉnh/thành trong cả nước, tăng 21 bậc so với năm 2019. Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT năm 2022 đạt 97,6%. Tỉnh cũng có gần 30% học sinh thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng trong toàn quốc.
Năm học 2021-2022, khối Giáo dục Mầm non, tỷ lệ huy động trẻ mẫu giáo 5 tuổi đạt 99,9% (bằng chỉ tiêu), trẻ mẫu giáo 5 tuổi hoàn thành chương trình đạt 99,9% (bằng chỉ tiêu), trẻ học 2 buổi/ngày và được khám sức khỏe định kỳ đạt 100%. Đối với Giáo dục Tiểu học: Tỷ lệ học sinh tiểu học học 2 buổi/ngày đạt 62%, trong đó tỷ lệ học sinh lớp 1, lớp 2 học 2 buổi/ngày đạt 74%; học sinh hoàn thành chương trình lớp học đạt 98%; tổng số học sinh lớp 5 hoàn thành chương trình tiểu học đạt 99,2%. Đối với Giáo dục trung học: Tỷ lệ lên lớp đạt trên 98%.
Có thể khẳng định, ngành GD&ĐT Quảng Ninh đang có những bước đi căn bản, vững chắc trong hành trình đổi mới. Trên con đường đó, các thế hệ nhà giáo, học sinh bằng trí tuệ, nỗ lực, sự kiên trì, quyết tâm cao đã góp phần quan trọng làm nên những dấu ấn tự hào trong sự nghiệp “trồng người” của tỉnh nhà.
Bài 2:
Đầu tư xứng tầm cho giáo dục

Những dấu son, thành đáng tự hào mà giáo dục - đào tạo Quảng Ninh có được trong những năm gần đây chính là nhờ khát vọng đổi mới, từ tư duy sáng tạo, sự quan tâm chú trọng công tác giáo dục, đào tạo nói chung. Một Quảng Ninh luôn nhất quán quan điểm giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu, đã dành sự quan tâm đầu tư từ ngân sách theo nguyên tắc năm sau cao hơn năm trước để ưu tiên phát triển cơ sở hạ tầng, phát triển đội ngũ, ban hành hàng loạt cơ chế, chính sách khuyến khích giáo viên, học sinh thi đua dạy tốt, học tốt. Bởi vậy mà đến nay, mọi học sinh, sinh viên, trẻ mầm non ở mọi vùng miền trong tỉnh, nhất là những khu vực miền núi, hải đảo đều đã và đang được thụ hưởng thành quả của sự phát triển, được học tập trong môi trường tốt nhất, tiên tiến nhất, hiện đại nhất.

Cùng với sự chỉ đạo sát sao công tác phòng, chống dịch trong các nhà trường, những năm qua, tỉnh liên tiếp ban hành nhiều chính sách phù hợp cho giáo dục ở từng thời điểm. Nổi bật, phải kể tới chính sách hỗ trợ 100% học phí cho học sinh, trẻ mầm non ở các trường phổ thông công lập và ngoài công lập trên địa bàn tỉnh. Chính sách này được thực hiện liên tiếp trong 2 năm học gần đây, đã góp phần chia sẻ vất vả với ngành giáo dục nói chung, gia đình phụ huynh học sinh nói riêng trước những khó khăn từ đại dịch Covid-19.
Cô giáo Phạm Thị Loan, Phó Hiệu trưởng Trường TH-THCS-THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, một trường tư thục ở TP Hạ Long, cho biết: Năm học 2022-2023, thực hiện Nghị quyết hỗ trợ 100% học phí mầm non, phổ thông, nhà trường có trên 3.300 học sinh được hỗ trợ mức học phí bằng mức thu học phí của các trường công lập. Mức hỗ trợ chung là 300 nghìn đồng/tháng/em. Tổng số tiền học sinh toàn trường được hưởng trong học kỳ 1 năm học này lến tới hơn 4 tỷ đồng. Quyết sách đặc thù này đã được phụ huynh trong trường hết sức hoan nghênh, đồng thuận.

Trường THPT Hòn Gai được tu bổ khang trang, hiện đại.
Trường THPT Hòn Gai được tu bổ khang trang, hiện đại.
Nhằm thúc đẩy giáo dục mũi nhọn, Quảng Ninh còn ban hành hàng loạt chính sách ưu việt, thể hiện sự quan tâm đến công tác bồi dưỡng nhân tài. Đó là: Nghị quyết số 63/2021/NQ-HĐND ngày 19/12/2021 ban hành quy định chế độ thưởng, hỗ trợ trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của tỉnh Quảng Ninh và một số chính sách ưu đãi đối với Trường THPT Chuyên Hạ Long từ năm học 2021-2022 đến năm học 2025-2026. Nghị quyết số 70/2021/NQ-HĐND ngày 09/12/2021 quy định mức chi tiền công cho thành viên thực hiện nhiệm vụ tại một số kỳ thi, cuộc thi áp dụng đối với giáo dục phổ thông tổ chức trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Nghị quyết số 22/2016/NQ-HĐND ngày 27/7/2016 quy định một số chính sách ưu đãi đối với Trường trung học phổ thông Chuyên Hạ Long và công tác đào tạo bồi dưỡng học sinh giỏi quốc gia, khu vực quốc tế, quốc tế từ năm học 2016-2017 đến hết năm học 2020-2021. Nghị quyết số 331/2021/NQ-HĐND ngày 24/3/2021 về việc sửa đổi, bổ sung Điều 1 của Nghị quyết số 49/2011/NQ-HĐND ngày 09/12/2011 của Hội đồng nhân dân tỉnh quy định chế độ thưởng cho học sinh đạt giải trong các kỳ thi chọn học sinh giỏi, học sinh đạt điểm giỏi trong kỳ thi tuyển sinh vào hệ chính quy các trường đại học và giáo viên đào tạo học sinh đạt giải…
Thầy giáo Nguyễn Ngọc Hải, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Hạ Long, cho biết: Hiện nay, mức thưởng cho học sinh giỏi quốc gia, khu vực quốc tế và quốc tế của tỉnh tăng từ 2,8 đến gần 7 lần so với giai đoạn 2016-2020. Trong đó, mức thưởng cho học sinh đạt giải nhất quốc tế 700 triệu đồng, cao nhất cả nước. Ngoài ra, giáo viên dạy học sinh đạt giải cũng được thưởng bằng 50% tiền thưởng cho học sinh đạt giải. Những chính sách ưu đãi vượt trội của tỉnh dành cho công tác giáo dục mũi nhọn đã khích lệ học sinh, giáo viên nhà trường nói riêng và cả tỉnh nói chung không ngừng phấn đấu nâng cao chất lượng dạy và học.

Giờ học tại Trường Tiểu học Quyết Thắng, TX Đông Triều.
Giờ học tại Trường Tiểu học Quyết Thắng, TX Đông Triều.
Để tạo sự công bằng trong giáo dục, giúp mọi học sinh được thụ hưởng môi trường giáo dục tốt nhất, hơn chục năm qua, tỉnh Quảng Ninh cũng ban hành rất nhiều cơ chế, chính sách đặc biệt, ưu tiên, hỗ trợ cho học sinh vùng miền núi, vùng DTTS, diện có hoàn cảnh khó khăn. Những quyết sách đều có chất lượng rất cao, kịp thời, trúng và đúng được nhân dân toàn tỉnh đồng thuận. Nổi bật là: Nghị quyết số 38/2010/NQ-HĐND ngày 10/12/2010 về việc hỗ trợ tiền ăn trưa tại các cơ sở giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo 5 tuổi có cha mẹ thường trú tại các xã, phường, thị trấn thuộc vùng khó khăn trên địa bàn tỉnh. Nghị quyết số 40/2011/NQ-HĐND ngày 09/12/2011 về việc hỗ trợ tiền ăn trưa tại các cơ sở giáo dục mầm non cho đối tượng trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi có cha mẹ thường trú tại các xã, phường, thị trấn trong danh mục các đơn vị hành chính thuộc vùng khó khăn trên địa bàn tỉnh, không thuộc đối tượng được hỗ trợ theo quy định tại Quyết định số 60/2011/QĐ-TTg ngày 26/10/2011 của Thủ tướng Chính phủ và đối tượng trẻ em mẫu giáo 3-5 tuổi có cha mẹ thuộc diện hộ cận nghèo. Nghị quyết số 183/2014/NQ-HĐND ngày 12/12/2014 về hỗ trợ tiền ăn cho học sinh tiểu học bán trú, tiền nhân công chăm sóc bán trú tại các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục tiểu học ở các xã trong Danh mục các đơn vị hành chính thuộc vùng khó khăn trên địa bàn tỉnh. Nghị quyết số 204/2019/NQ-HĐND ngày 30/7/2019 của HĐND tỉnh quy định một số chính sách hỗ trợ trong các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên trên địa bàn tỉnh…
Cách đây hơn chục năm, cụ thể vào năm 2009, huyện Bình Liêu thực hiện chủ trương tách hàng loạt các trường mầm non khỏi trường tiểu học. Khi ấy, hành trang mỗi ngày đến trường của hầu hết đứa trẻ vùng cao nơi đây không chỉ là cặp sách, mà còn là những cặp lồng cháo, gói cơm, nhúm muối.
Nhớ lại những ngày tháng gian khó khi mới tách và thành lập trường, cô giáo Trần Thị Bình, nguyên là Hiệu trưởng Trường Mầm non Húc Động giai đoạn 2009-2026, xã vùng cao Húc Động, huyện Bình Liêu, xúc động kể: Lúc mới thành lập, Trường Mầm non Húc Động chỉ có chưa đến 100 trẻ, có tận 7 điểm trường, 100% trẻ đều là người dân tộc thiểu số. Trường khi ấy phải học nhờ nhà văn hóa các thôn, bản và cơ sở vật chất khối THCS. Đa số người dân nơi đây khi ấy đều làm nghề nông, đời sống khó khăn. Các con ở điểm trường chính đến lớp đều phải mang theo cặp lồng cháo, còn ở điểm lẻ thì phải về buổi trưa.

Giờ ăn trưa của các em Trường Mầm non Húc Động, huyện Bình Liêu.
Giờ ăn trưa của các em Trường Mầm non Húc Động, huyện Bình Liêu.
Những năm 2010, cán bộ, giáo viên nhà trường đã phải đi vận động rất vất vả để phụ huynh có thể chung tay nấu ăn cho con tại Trường. Thuyết phục mãi, đến năm 2011, Trường Mầm non Húc Động mới có khoảng 50% phụ huynh đồng ý cho con ăn tại Trường. Số còn lại vẫn mang cặp lồng cơm hoặc cháo đến lớp. Nhờ có các chính sách của tỉnh giai đoạn 2010-2011, đến năm 2012, 100% trẻ học tại các điểm trường lẻ, điểm chính đã được ăn tại Trường. Khi ấy, nhà trường chỉ hỗ trợ chuyên môn, còn lại phụ huynh đứng ra tổ chức, thay nhau tự nấu ăn hoặc tự thuê người.
Cô giáo Trần Thị Minh Ngọc, Hiệu trưởng Mầm non Húc Động từ tháng 7/2022 đến nay chia sẻ: Tới năm 2019, thực hiện Nghị quyết số 204 của HĐND tỉnh, Trường Mầm non Húc Động đã có thể chủ động thuê người ăn, đảm bảo có chứng chỉ nấu ăn bằng nấu ăn theo quy định, đảm bảo sức khỏe, và được hỗ trợ tiền thuê người nấu ăn bằng 200% mức lương cơ bản. Nhờ đó, hiện nay, cả 5 điểm trường (sau sáp nhập giảm 2 điểm so với năm 2009) đều có người nấu ăn, đảm bảo VSATTP, dinh dưỡng cho trẻ.



Sự quan tâm cao độ của tỉnh cho giáo dục, đào tạo còn được thể hiện ở chỗ ngân sách tỉnh chi cho lĩnh vực này luôn chiếm khoảng 20% tổng chi ngân sách của tỉnh trong nhiều năm quả. Trong đó, chi thường xuyên cho giáo dục chiếm tới 30-35% tổng chi thường xuyên của tỉnh. Trên cơ sở bám sát quy hoạch, tỉnh đã ưu tiên đặc biệt, dành những quỹ đất đẹp nhất của các địa phương cho giáo dục, đào tạo, để cải tạo, xây dựng mới trường lớp khang trang, hiện đại. Những ngôi trường bề thế, góp phần tạo điểm nhấn cho các đô thị là: Trường THPT Hòn Gai, THPT Chuyên Hạ Long (đã cải tạo, mở rộng, xây mới); THPT Cẩm Phả (đang xây dựng) và tới đây là THPT Bạch Đằng (đã thông qua chủ trương, sắp được xây mới)…
Góp phần giảm khoảng cách chênh lệch chất lượng giữa các vùng miền, Quảng Ninh còn chú trọng xây dựng nhà công vụ cho giáo viên vùng sâu vùng xa, quyết liệt chỉ đạo thực hiện chủ trương xóa nhà vệ sinh không đạt chuẩn tại các trường học. Tỉnh cũng chủ trương hỗ trợ mỗi huyện xây dựng một trường công lập theo tiêu chí chất lượng cao ở mỗi cấp học giáo dục phổ thông; mỗi thành phố, thị xã xây dựng một trường THPT công lập theo tiêu chí chất lượng cao. Từ đây, rất nhiều trường học, đặc biệt là ở những vùng cao được đầu tư xây dựng khang trang theo hướng hiện đại, trường lớp sạch đẹp và được bổ sung các trang thiết bị phục vụ học tập, rút ngắn khoảng cách giữa giáo dục vùng thuận lợi và vùng khó khăn.

Trường Tiểu học Vô Ngại, xã Vô Ngại, huyện vùng cao biên giới Bình Liêu là một trong số những trường được tỉnh quan tâm như vậy. Tháng 2/2022, nhà trường được khởi công xây mới 1 dãy nhà học 2 tầng, gồm 6 phòng chức năng; 1 khu nhà bán trú cho học sinh với 3 phòng. Toàn bộ sân trường cũng được lát nền gạch đỏ mới khang trang. Sau 6 tháng thi công nhanh chóng, công trình đã hoàn thiện, đưa vào bàn giao từ tháng 9, để học sinh nhà trường được thụ hưởng cơ sở vật chất tốt nhất trong năm học và giai đoạn tới. Em Hoàng Hà Vy, lớp 4B, Trường Tiểu học Vô Ngại, nói: Trường của chúng em giờ rất khang trang và đẹp không khác gì trường của các bạn dưới thành thị. Chúng em rất vui vì được quan tâm. Em rất yêu ngôi trường của mình và thích được đi học.
Năm học này, Trường Tiểu học Vô Ngại có 444 học sinh, 23 lớp, 5 điểm trường. Trong đó, 97% học sinh là người dân tộc thiểu số. Nhà trường hiện có 58 em ăn bán trú tuần và 19 em ăn bán trú ngày. Cơ sở vật chất khang trang, rộng rãi đã giúp nhà trường thực hiện hiệu quả việc dồn ghép giảm 2 điểm trường so với năm học 2021- 2022 và đáp ứng yêu cầu ăn, nghỉ bán trú, học 2 buổi/ngày. Đồng thời, được có thêm các phòng học chức năng, thầy và trò nhà trường có điều kiện thuận lợi hơn trong việc đổi mới, nâng cao chất lượng dạy và học, phấn đấu đạt trường chuẩn mức độ 2 trong giai đoạn tới.
Hay như tại TP Hạ Long, ngay trước thềm năm học 2022-2023, thành phố Hạ Long đã đầu tư xây dựng mới các hạng mục công trình cho 3 Trường là Mầm non Đồng Lâm, TH&THCS Vũ Oai (xã Vũ Oai), TH&THCS Núi Mằn (xã Thống Nhất) với tổng mức đầu tư trên 55,3 tỷ đồng. Đây là các trường nằm trên địa bàn các xã thuộc huyện Hoành Bồ cũ đã sáp nhập vào TP Hạ Long vào cuối năm 2019.
Đến nay, ngành Giáo dục – đào tạo Quảng Ninh xây dựng được một hệ thống trường lớp đến tận các thôn khe bản, vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo. Toàn tỉnh hiện có 646 cơ sở giáo dục phổ thông với hơn 335.000 học sinh các cấp học. Đội ngũ cán bộ quản lý và nhà giáo trên 21.200 người có phẩm chất, năng lực ngày càng được chuẩn hóa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia đạt 88,11%, tỷ lệ phòng học kiên cố hoá đạt 90,8%. Tỉnh Quảng Ninh còn có 42 cơ sở GDNN và tham gia GDNN, gồm 2 trường đại học, 6 trường cao đẳng, 1 trường trung cấp, 13 trung tâm GDNN-GDTX cùng 20 đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp có tham gia hoạt động GDNN...

Sự quan tâm, chăm lo, hỗ trợ của tỉnh chính là nguồn động viên rất lớn để mỗi học sinh, đặc biệt là các em ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn yên tâm tới trường, viết tiếp những ước mơ tri thức, từng bước mở ra cánh cửa tương lai rạng ngời.


Bài 3:
Quyết tâm hướng tới những mục tiêu cao hơn

Giáo dục - đào tạo của Quảng Ninh đang tiến rất nhanh, rất mạnh, rất vững chắc và tạo được tiếng vang trong cả nước nhưng vẫn cần thẳng thắn, nhìn nhận những mặt hạn chế, tồn tại. Chất lượng giáo viên chưa đồng đều ở các vùng miền cũng ảnh hưởng đến nhiệm vụ phát triển giáo dục, đào tạo. Đặc biệt, hiệu quả ứng dụng CNTT trong quản lý, giảng dạy còn chưa đồng đều tại các cơ sở giáo dục. Một số địa phương, đặc biệt ở các thành phố, thị xã còn có tình trạng quá tải số học sinh/lớp gây khó khăn trong công tác quản lý, nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo và đáp ứng yêu cầu của chương trình GDPT 2018… Thực tiễn đó đặt ra rất nhiều trăn trở cho tỉnh, những cán bộ đứng đầu ngành, đòi hỏi các cấp, các ngành, các địa phương phải tiếp tục quan tâm thỏa đáng, có nhiều đổi mới, sáng tạo hơn nữa, đáp ứng những yêu cầu mới.

Theo đánh giá của Sở GD&ĐT, dù đã có sức bật mạnh mẽ nhưng đến nay, chất lượng giáo dục và đào tạo vẫn chưa thật sự tương xứng với tiềm năng thế mạnh của tỉnh, đặc biệt là giáo dục mũi nhọn, kết quả dạy và học ngoại ngữ. Tỷ lệ học sinh thi đỗ vào các trường đại học tốp đầu, học sinh giỏi quốc gia, quốc tế còn thấp hơn so với một số tỉnh, thành trong khu vực.

Tập huấn cho giáo viên
Tập huấn cho giáo viên
Năm học 2022-2023, toàn tỉnh tăng 9.600 học sinh, trẻ mầm non so với năm học 2021-2022, nhiều cơ sở giáo dục quá tải về sĩ số/lớp và khó khăn trong bố trí sử dụng đội ngũ. Tình trạng thiếu giáo viên, nhất là giáo viên ngoại ngữ, tin học theo chương trình giáo dục phổ thông mới còn phổ biến ở các địa phương. Năm 2022, số người làm việc được giao trong toàn ngành là 19.394 chỉ tiêu (1.489 cán bộ quản lý; 16.415 giáo viên và 1.490 nhân viên). Số lượng đang có mặt là 18.958 người, còn thiếu 436 so với chỉ tiêu được giao (do nghỉ hưu, thôi việc, chuyển công tác hoặc không có nguồn tuyển ở một số vị trí trong kỳ tuyển dụng viên chức năm 2021 của tỉnh). Theo thống kê, năm học 2022 - 2023, toàn tỉnh thiếu 133 số giáo viên Tin học và thiếu 64 giáo viên Tiếng Anh. Các địa phương thiếu nhiều phải kể đến: Hạ Long, Cẩm Phả, Móng Cái, Quảng Yên, Uông Bí, Đông Triều, Vân Đồn.
Đáng nói, tỷ lệ giáo viên chưa đạt chuẩn trình độ đào tạo có 3.218 người chiếm 15,8%. Trong đó, tỷ lệ giáo mầm non tư thục chưa đạt chuẩn trình độ còn chiếm tỷ lệ cao (734/1.673 người chiếm 43,87%). Trong khi đối tượng giáo viên mầm non tư thục không được hưởng chính sách hỗ trợ học phí đào tạo nâng chuẩn, do đó để thực hiện mục tiêu nâng chuẩn theo quy định của Nghị định số 71/2020/NĐ-CP ngày 30/6/2020 của Chính phủ quy định lộ trình thực hiện nâng trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở sẽ gặp nhiều khó khăn.

Hiện nay, thu nhập của cán bộ, giáo viên nói chung, đặc biệt là vùng miền núi, biên giới, hải đảo còn khó khăn, nhất là khi Quảng Ninh không còn các xã khu vực II, khu vực III; các chính sách hỗ trợ người học ở vùng này cũng chỉ được kéo dài hết năm học tới.
Tại một số ít trường tư thục, công tác tuyển sinh đầu vào gặp nhiều khó khăn do chưa có nhiều đổi mới về phương pháp giảng dạy. Đồng thời, chương trình giáo dục phổ thông thay đổi, dẫn đến thiết bị thí nghiệm cơ bản thay đổi, đồng thời yêu cầu trang bị thiết bị ở tầm cao hơn dẫn đến kinh phí đầu tư mua sắm quá lớn, trong khi đó một vài nhà đầu tư tiềm lực còn hạn chế, đã không thể tái đầu tư, gây ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học ở các trường tư thục.





Tất cả những khó khăn đó đang đòi hỏi toàn ngành giáo dục phải tiếp tục đoàn kết, chung sức, chung lòng. Từ đó, tăng cường bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên về chuyển đổi số; dạy học và đánh giá học sinh theo phát triển phẩm chất, năng lực theo hình thức trực tuyến. Đặc biệt, quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần cho đội ngũ nhà giáo, đặc biệt là nhà giáo vùng khó khăn và đội ngũ giáo viên ngoài công lập.
Ông Vi Tiến Vượng, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Bình Liêu cho biết: Huyện Bình Liêu rất tự hào có được đội ngũ các thầy, cô giáo tâm huyết, yêu nghề. Đó chính là yếu tố để công tác giáo dục và đào tạo ngày càng phát triển. Vượt lên những thách thức, thời gian tới, huyện Bình Liêu xác định sẽ tiếp tục triển khai thực hiện đảm bảo nghiêm túc, an toàn trường học, thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19. Đồng thời, tích cực đổi mới phương pháp dạy học, công tác kiểm tra, đánh giá, đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong công tác quản lý, trong việc dạy và học, đổi mới phương thức giáo dục đạo đức, giáo dục ngoài giờ lên lớp, giáo dục hướng nghiệp theo tinh thần lồng ghép và tích hợp. Ngành sẽ có những giải pháp tích cực để nâng cao chất lượng giáo dục đại trà, giữ vững chất lượng mũi nhọn, đặc biệt chất lượng học sinh giỏi các môn văn hóa. Từ đó, nâng cao hơn nữa chất lượng các kỳ tuyển sinh, tốt nghiệp và thành tích các đội tuyển học sinh tham dự các cuộc giao lưu, các kì thi học sinh giỏi cấp tỉnh.

Theo bà Nguyễn Thị Thúy, Giám đốc Sở GD&ĐT thì trong thời gian tới, toàn ngành sẽ tiếp tục triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm theo chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh. Trong đó, chủ động, linh hoạt thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 trong tình hình mới để thực hiện tốt mục tiêu kép: vừa an toàn tuyệt đối về sức khỏe cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, học sinh, học viên vừa hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học. Sở cũng sẽ tiếp tục tham mưu chuẩn bị các điều kiện về đội ngũ, kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị đảm bảo lộ trình thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018; tập huấn chương trình, sách giáo khoa mới cho cán bộ quản lý, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên; thực hiện việc biên soạn, thẩm định Tài liệu giáo dục địa phương. Đồng thời, nâng cao chất lượng giáo dục; phổ cập giáo dục, xóa mù chữ; tổ chức tốt việc phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS.
Sở GD&ĐT sẽ chỉ đạo toàn ngành tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, phổ biến giáo dục pháp luật, phòng chống tệ nạn xã hội, ma túy, tội phạm, công tác đảm bảo an ninh, an toàn trường học, phòng chống tai nạn thương tích cho học sinh, học viên. Bên cạnh đó, tiếp tục thực hiện chuyển đổi số trong ngành Giáo dục; công tác thanh, kiểm tra giáo dục; công tác phòng chống tham nhũng; giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; truyền thông; cải cách hành chính; kiểm định chất lượng giáo dục; công nhận trường đạt chuẩn quốc gia.

Toàn ngành sẽ tiếp tục đẩy mạnh phân cấp và thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các cơ sở giáo dục để tăng tính chủ động cho các cơ sở giáo dục, đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục, giảm số người hưởng lương từ ngân sách theo chỉ đạo của Trung ương (năm 2022, Quảng Ninh có 25 trường THPT công lập tiến hành tự chủ từ 10-30% góp phần giảm số người hưởng lương từ ngân sách là 233 người). Mặt khác, tiếp tục phân cấp, giao quyền chủ động cho các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục nhà trường; thực hiện quyền chủ động của nhà trường trong việc tổ chức triển khai kế hoạch giáo dục gắn với việc nâng cao năng lực quản trị nhà trường của đội ngũ cán bộ quản lý.
Việc đan xen giữa cơ hội và thách thức chính là phép thử giúp ngành Giáo dục Quảng Ninh biến nguy thành cơ, tiếp tục thực hiện mục tiêu đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đạt được những mục tiêu cao hơn trước yêu cầu thực tiễn mới. Các nhà trường càng cần quyết tâm hơn, đảm bảo học thật, thi thật, kết quả thật, tránh căn bệnh thành tích trong giáo dục, tiếp tục tạo môi trường sư phạm lành mạnh. Lấy người học là trung tâm, ứng dụng hiệu quả các giải pháp công nghệ để nâng cao chất lượng dạy và học; thi đua thực hiện lời Bác Hồ dạy “Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua dạy tốt và học tốt”. Từ đó, mang lại cho học sinh môi trường học tập chất lượng, tạo được sự tin tưởng của các bậc phụ huynh, nhân dân, phấn đấu trước năm 2030, tỉnh Quảng Ninh sẽ lọt top 15 tỉnh, thành phố trong cả nước có chất lượng giáo dục, đào tạo tốt nhất.
Ngày xuất bản: 9/12/2022
Nội dung: BẢO BÌNH - LAN ANH
Trình bày: HÙNG SƠN