Kinh tế-xã hội phục hồi tích cực, tiếp tục tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững

Báo cáo Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực của nền kinh tế, đồng thời chỉ ra những thách thức cần tập trung khắc phục để thực hiện thắng lợi mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025.

15/15 chỉ tiêu hoàn thành trong năm 2024

Theo chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, sáng 5/5, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi đã trình bày Báo cáo thẩm tra về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025.

Đánh giá về bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2024 và tình hình triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2025, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, năm 2024, kinh tế-xã hội nước ta phục hồi tích cực, đạt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu chủ yếu, tạo chuyển biến toàn diện trên các lĩnh vực.

Những tháng đầu năm 2025, kinh tế vĩ mô ổn định; lạm phát được kiểm soát; công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch tăng trưởng tích cực; thu hút đầu tư nước ngoài tiếp tục khởi sắc; khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được đẩy mạnh. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, y tế, an sinh, thể thao, truyền thông được quan tâm.

Chính trị ổn định; độc lập, chủ quyền quốc gia được giữ vững; an ninh, trật tự xã hội được bảo đảm. Công tác đối ngoại chủ động, toàn diện, hiệu quả, mở rộng không gian phát triển và nâng cao vị thế đất nước. Đặc biệt, Lễ diễu binh, diễu hành cấp quốc gia kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước đã khơi dậy niềm tự hào dân tộc, cổ vũ mạnh mẽ khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Tuy nhiên, báo cáo thẩm tra cũng chỉ rõ, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số khó khăn, thách thức cần tập trung khắc phục. Theo đó, tăng trưởng GDP quý I/2025 chưa đạt như kỳ vọng, gây áp lực điều hành để bảo đảm mục tiêu cả năm từ 8% trở lên (bình quân các quý còn lại của năm 2025 phải tăng trưởng khoảng 8,4%). Tiêu dùng trong nước tăng chậm, chưa đóng vai trò động lực; khu vực kinh tế tư nhân chưa tạo đột phá về quy mô và năng lực cạnh tranh.

Đáng lưu ý, sản xuất kinh doanh còn nhiều khó khăn khi trung bình mỗi tháng có hơn 26.000 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Tiến độ giải ngân đầu tư công tuy có cải thiện nhưng vẫn chưa đạt kỳ vọng - hết tháng 3/2025 mới đạt 9,53% kế hoạch, thấp hơn cùng kỳ năm 2024.

Xuất khẩu hàng hóa có dấu hiệu chậm lại, khu vực FDI tiếp tục đóng vai trò chủ đạo, phản ánh dư địa tăng cường năng lực nội sinh còn lớn. Đáng quan tâm là sự gia tăng mức độ tập trung thương mại: 3 thị trường xuất khẩu lớn nhất chiếm đến 49% tổng kim ngạch xuất khẩu - gấp đôi mức của năm 2015.

Thị trường tài chính, tiền tệ và hệ thống ngân hàng cần được theo dõi sát để kịp thời kiểm soát các rủi ro phát sinh, đề nghị Chính phủ báo cáo đầy đủ hơn về nợ xấu nội bảng, nợ bán cho Công ty TNHH một thành viên Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) chưa xử lý và nợ tiềm ẩn thành nợ xấu để có đánh giá toàn diện về áp lực nợ xấu và có giải pháp phù hợp; giá vàng trong nước tăng cao và có biến động khó lường, công tác quản lý thị trường vàng còn hạn chế, cần tiếp tục được hoàn thiện; áp lực đáo hạn trái phiếu bất động sản lớn chiếm 64% tổng giá trị đáo hạn năm 2025, thị trường bất động sản đối mặt với nhiều khó khăn, cần giải pháp đồng bộ để phát triển bền vững và lành mạnh.

Bên cạnh đó, công tác xây dựng pháp luật cần tiếp tục hoàn thiện để bảo đảm tính đồng bộ và khả thi. Cải cách thủ tục hành chính tuy đã đạt được một số kết quả bước đầu nhưng vẫn còn khoảng cách so với yêu cầu đặt ra; một số quy định hiện hành vẫn gây khó khăn nhất định cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân.

Tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn diễn biến phức tạp, gây bức xúc xã hội. Một số vấn đề về an sinh xã hội, trật tự an toàn cũng cần được chú trọng giải quyết kịp thời.

Các nhóm giải pháp trọng tâm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng

Để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên trong năm 2025, tạo nền tảng cho giai đoạn tăng trưởng hai con số trong tương lai, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi kiến nghị Chính phủ và các cấp, ngành tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ và linh hoạt các nhóm nhiệm vụ, giải pháp.

Trong đó, tiếp tục bám sát, phân tích kịp thời diễn biến kinh tế thế giới, chính sách của các nền kinh tế lớn, xu thế chuyển dịch toàn cầu để chủ động điều hành; đồng thời, củng cố nội lực, giữ vững ổn định vĩ mô, nâng cao sức chống chịu trong bối cảnh bất định.

Ngoài ra, cần thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu) và khai thác hiệu quả các động lực mới (chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số); trọng tâm là đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công, kịp thời phân bổ, giao vốn theo đúng kế hoạch, có giải pháp phù hợp phấn đấu giải ngân tối thiểu 95% kế hoạch năm, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành, địa phương gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát tiến độ; triển khai hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia và dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia; xử lý triệt để tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong giải ngân đầu tư công.

Ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát trong mục tiêu đề ra; điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, gắn với chính sách tài khóa mở rộng có trọng tâm, trọng điểm để hỗ trợ tăng trưởng; có giải pháp giảm chi phí vốn, thúc đẩy khả năng tiếp cận tín dụng cho sản xuất kinh doanh, khuyến khích các ngân hàng chia sẻ giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Tăng cường kỷ luật tài chính, đề cao vai trò, trách nhiệm của tập thể và cá nhân người đứng đầu. Tiếp tục thực hiện các biện pháp hữu hiệu, cơ cấu lại thu, chi ngân sách nhà nước, nợ công, giữ mức nợ công không vượt quá giới hạn cho phép theo Nghị quyết của Quốc hội. Quản lý chặt chẽ chi ngân sách nhà nước, siết chặt hơn chi thường xuyên, chỉ ban hành chính sách làm tăng chi ngân sách nhà nước khi có nguồn bảo đảm.

Chủ động ứng phó với rủi ro thương mại toàn cầu, có phương án hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, thúc đẩy tiêu dùng hàng Việt, mở rộng thị trường xuất khẩu, tận dụng hiệu quả các FTA thế hệ mới.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hoàn thiện khung khổ pháp lý về đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, chuyển đổi số và kinh tế số. Nhanh chóng sửa đổi, bổ sung các luật về tổ chức bộ máy, thể chế kinh tế thị trường hiện đại.

Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, phân cấp đi đôi với giám sát; cắt giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp; kiểm soát chất lượng quy định mới ban hành, tạo thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh. Thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, gỡ vướng về đầu tư, xây dựng, đất đai, quy hoạch. Đặc biệt, cần sửa đổi các quy định pháp luật liên quan đến doanh nghiệp, đầu tư để cải thiện mạnh mẽ, thực chất môi trường đầu tư kinh doanh, tạo động lực cho kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ.

Bảo đảm an sinh xã hội, phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, giải quyết việc làm; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi trường sinh thái bền vững. Tăng cường bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định chính trị-xã hội…