T

rải qua thăng trầm của lịch sử, vùng đất Bộ Lục Hải, Hải Đông, An Bang, Quảng Yên, Hải Ninh xưa và Quảng Ninh ngày nay đã chứng kiến những chiến thắng oai hùng của dân tộc ta đi vào sử sách như những mốc son chói lọi, lưu danh muôn thuở. Đó là, Bạch Đằng Giang lịch sử đã 3 lần quân và dân Đại Việt nhấn chìm mộng xâm lăng vào các năm 938, 981 mà đỉnh cao là trận đại thắng quân xâm lược Nguyên Mông, đế quốc được coi là bất khả chiến bại, của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn năm 1288 đã đúc lên một chân lý “lấy ít địch nhiều, lấy yếu thắng mạnh” trong nghệ thuật quân sự Việt Nam.

Đặc biệt trên chặng đường vinh quang của Đảng Cộng sản Việt Nam thấy rằng, ngay từ khi phong trào cách mạng mới bắt đầu hình thành, vùng mỏ Quảng Ninh đã trở thành cái nôi của giai cấp công nhân Việt Nam, trở thành trường rèn luyện cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và giác ngộ ý thức giai cấp cho giai cấp công nhân Việt Nam - một giai cấp duy nhất trong thời đại mới có thể tập hợp được lực lượng của toàn thể dân tộc, có thể phát huy được truyền thống bất khuất hàng ngàn năm của cha ông, đứng lên đấu tranh chống đế quốc, phát xít xâm lược và đủ loại tay chân của chúng cho đến thắng lợi cuối cùng.

Đó là dấu ấn của cuộc Tổng bãi công long trời lở đất của hơn 3 vạn thợ mỏ vùng Hòn Gai, Cẩm Phả, Đông Triều tháng 11/1936, giành thắng lợi vẻ vang đã trở thành một trong những sự kiện lịch sử tiêu biểu nhất của phong trào cách mạng Việt Nam nói chung, của giai cấp công nhân Việt Nam nói riêng trong thời kỳ đấu tranh đòi quyền dân sinh dân chủ (1936 - 1939) làm tỏa sáng tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm”.

Trong chặng đường đấu tranh cách mạng của Đảng ta, vùng mỏ Quảng Ninh là trường học thực tiễn, tôi luyện ý chí kiên cường của các chiến sỹ cộng sản. Những người con ưu tú của cách mạng như cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ, chiến sỹ cách mạng Đào Phúc Lộc, Vũ Văn Hiếu, Đặng Châu Tuệ… những người khai sinh, phát triển phong trào vô sản, phong trào cách mạng ở Vùng mỏ trở thành những biểu tượng “sống vì Đảng, chết cũng không rời Đảng”, là ngọn lửa cách mạng soi rọi trong lòng cán bộ, đảng viên, nhân dân các dân tộc vùng Mỏ Quảng Ninh.

Truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” đã cùng với giai cấp công nhân mỏ, với nhân dân tỉnh Quảng Ninh đi suốt chiều dài lịch sử từ phong trào đấu tranh cách mạng giành độc lập rồi đến công cuộc đổi mới xây dựng đất nước. Truyền thống đó đã trở thành sức mạnh vật chất làm nên những thắng lợi vẻ vang của tỉnh Quảng Ninh. Như trong cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược lần thứ hai, truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” một lần nữa được khơi dậy phát huy để có đóng góp tích cực vào nhiệm vụ bảo vệ nhà máy, hầm lò, xí nghiệp, bảo vệ quê hương đất nước. Đặc biệt cuộc đấu tranh bền bỉ và anh dũng chống thực dân Pháp của quân và dân Quảng Ninh để giải phóng khu mỏ ngày 25/4/1955.

Chủ tịch Hồ Chí Minh

Bước vào giai đoạn chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, Quảng Ninh là một trong những địa phương đầu tiên của miền Bắc, bị giặc Mỹ đánh phá đầu tiên (ngày 5/8/1964), các cơ sở sản xuất của ngành Than Quảng Ninh là trọng điểm bắn phá hủy diệt của quân thù. Không chỉ kiên cường trong chiến đấu, công nhân, nông dân cùng các tầng lớp lao động trong tỉnh vẫn giữ vững nhịp độ sản xuất, đẩy mạnh các phong trào thi đua lao động học làm theo lời dạy của Bác “Ngành sản xuất than cũng như quân đội đánh giặc”. Trong năm 1964, Quảng Ninh hoàn thành vượt mức khai thác 1 triệu tấn than đề ra, đưa tỉnh trở thành đầu tàu trong ngành công nghiệp khai thác than của cả nước.

Có thể thấy sức mạnh truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” trở thành phương châm hành động thời chiến vừa sản xuất, vừa chiến đấu, phục vụ chiến đấu đã giành được thắng lợi ở hầu hết các công trường, xưởng máy, hầm lò, tầng than. Hàng nghìn công nhân thợ mỏ đã có mặt nơi tuyến đầu tham gia chiến đấu và phục vụ sản xuất. Công nhân ngành Than, nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để khai thác hàng triệu tấn than làm giàu cho Tổ quốc.

Lớn lên cùng những mùa than rồi trở thành công nhân mỏ với nữ công nhân Trần Thị Cậy (83 tuổi) Tổ trưởng sản xuất máng ngoài - Phân xưởng Tuyển than 1, Xí nghiệp Bến Cửa Ông (nay là Công ty Tuyển than Cửa Ông - TKV), người vinh dự cùng đoàn đại biểu công nhân cán bộ ngành Than được gặp Bác Hồ tại Phủ Chủ tịch năm 1968 xúc động nhớ lại: Làm theo lời Bác “Người người thi đua, ngành ngành thi đua”, với các chiến dịch sản xuất than: “Điện Biên Phủ”, “Đắc Tô”, “Vì Miền Nam ruột thịt”... chúng tôi đã đoàn kết, khắc phục khó khăn, thi đua lao động sản xuất để Xí nghiệp hoàn thành kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1960 - 1964) và được Bác Hồ gửi thư khen đồng thời được ghi tên trên Cờ thưởng luân lưu của Bác.

Bà Trần Thị Cậy (83 tuổi) Tổ trưởng sản xuất máng ngoài - Phân xưởng Tuyển than 1, Xí nghiệp Bến Cửa Ông

“Thời đó, chúng tôi làm công nhân nhà sàng vất vả lắm, trang thiết bị còn thô sơ. Thế nhưng với truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” mọi người đã đoàn kết cùng nhau sản xuất ra nhiều tấn than phục vụ tổ quốc. Tuy đã nghỉ hưu, nhưng tôi vẫn luôn dõi theo các hoạt động, thông tin về ngành Than. Mỗi lần nhắc đến truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” tôi coi đó là 4 chữ thiêng liêng, tự hào, bất hủ của công nhân vùng Mỏ. Truyền thống đó, khẩu hiệu đó đã, đang nhắc nhở các thế hệ vùng Mỏ viết tiếp những trang sử hào hùng mà lớp lớp cha ông phải hy sinh cả xương máu giành độc lập vùng Mỏ. Các thế hệ thợ mỏ cần coi truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” là biểu tượng sức mạnh đoàn kết, tinh thần “thép”, tiếp tục hăng hái thi đua xây dựng ngành Than phát triển bền vững, vùng Mỏ ngày càng giàu đẹp hơn”- bà Cậy nói.

Trong các giai đoạn (1987-1989, 1997-1999, 2009-2003, 2017-2019) ngành Than liên tục rơi vào tình trạng khó khăn, sản xuất bị đình trệ, sản lượng than tồn kho cao, hàng trăm thợ mỏ bị mất việc, giảm giờ làm… Thế nhưng minh chứng cho thấy dù gặp bất cứ thách thức nào khẩu hiệu “Kỷ luật và đồng tâm, chúng ta nhất định thắng!” lại được phát huy đúng chỗ. Hàng vạn công nhân cùng lãnh đạo ngành Than đã chủ động đối mặt với khó khăn, tháo gỡ dần từng nút thắt, tìm ra được giải pháp hợp lý trong điều hành sản xuất, kinh doanh, khắc phục khó khăn nhanh chóng ổn định sản xuất than phục vụ Tổ quốc.

Tròn 85 năm cuộc Tổng bãi công của công nhân vùng Mỏ đã đi qua cũng từ đó năm truyền thống công nhân vùng Mỏ - truyền thống ngành Than đã làm nên những thành tích vẻ vang trong cuộc đấu tranh giành độc lập, xây dựng đất nước. Ngày nay, truyền thống đó vẫn vẹn nguyên giá trị, thể hiện qua những thành tích vượt bậc của ngành Than.