Giờ đây tuyến đường Tuyển than ở phường Hồng Hà (TP Hạ Long) đã trở nên sạch đẹp, ít bụi hơn khi TKV đã chính thức chấm dứt hoạt động của Nhà máy tuyển than Nam Cầu Trắng (TP Hạ Long) từ năm 2019. Người dân nơi đây đã và đang góp sức với những việc làm thiết thực để bảo vệ môi trường. Đã thành thông lệ, cứ sáng chủ nhật hàng tuần, các hội viên phụ nữ và người dân khu phố 8, phường Hồng Hà (TP Hạ Long) đều thực hiện quét dọn đường phố nơi mình sinh sống để hưởng ứng "Ngày chủ nhật xanh".

Bà Dương Thị Cảnh (tổ 7, khu 8, phường Hồng Hà) chia sẻ: Gia đình tôi chuyển về đây sinh sống từ năm 2010, lúc đó bụi than khắp nơi. Nhưng từ khi nhà máy chuyển đi, người dân chúng tôi được hưởng bầu không khí trong lành, sạch đẹp hơn. Cùng với đó khi tham gia sinh hoạt trong hội phụ nữ, được tuyên truyền, hướng dẫn, bản thân tôi và các chị em có thêm hiểu biết để nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường; tham gia nhiệt tình các hoạt động vệ sinh môi trường nơi công cộng.

Bà Cao Lan Thu, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ khu 8, phường Hồng Hà, cho biết: Giờ đây đã có con đường sạch đẹp hơn, mỗi người dân đều có ý thức chung tay giữ gìn. 100% cán bộ, hội viên phụ nữ gương mẫu đi đầu và làm nòng cốt duy trì phong trào “Toàn dân làm vệ sinh môi trường vì một Hạ Long xanh”; chấp hành các quy định về trật tự văn minh đô thị, thực hiện đổ rác đúng nơi quy định. Thường xuyên tổng vệ sinh môi trường nơi mình sinh sống và làm việc, thực hiện sạch nhà, sạch ngõ, phố. Mỗi gia đình hội viên trồng hoa, cây xanh trong hoặc trước nhà; tham gia bảo vệ cây xanh tại các khu dân cư; hạn chế sử dụng túi nilon khi đựng thực phẩm, mang làn đi chợ, phân loại rác thải…

Có thể thấy việc chấm dứt hoạt động của Nhà máy tuyển than Nam Cầu Trắng đã góp phần rất lớn bảo vệ môi trường sống của người dân ở phường Hồng Hà nói riêng và TP Hạ Long nói chung. Quảng Ninh cũng tăng cường chỉ đạo các đơn vị khai thác than có hoạt động trên địa bàn đảm bảo kinh phí cho bảo vệ môi trường. Tính riêng đối với TKV, tổng chi phí cho công tác bảo vệ môi trường hằng năm là hơn 1.000 tỷ đồng, trong đó 50% dành cho đầu tư các công trình bảo vệ môi trường, 50% dành cho các công việc bảo vệ môi trường thường xuyên.

Từ năm 2017 đến hết năm 2020, các đơn vị khai thác than đã triển khai Đề án đảm bảo môi trường ngành Than với tổng kinh phí thực hiện gần 5.000 tỷ đồng. Ngoài ra, TKV còn thực hiện bổ sung 12 hạng mục, công trình ngoài Đề án với tổng kinh phí trên 127 tỷ đồng.

Tỉnh cũng hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ và đẩy nhanh tiến độ di chuyển hàng trăm cơ sở tiểu thủ công nghiệp gây ô nhiễm môi trường hoặc không phù hợp với quy hoạch đô thị vào cụm công nghiệp ở các địa phương; kiên quyết từ chối đầu tư những dự án có công nghệ tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường, từng bước đổi mới, cải tiến công nghệ đối với những nhà máy hiện có để giảm phát thải, cải thiện môi trường; thực hiện đóng cửa, cải tạo phục hồi môi trường các bãi chôn lấp rác thải; tiến hành xử lý xong 12 điểm ô nhiễm tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật…

Quảng Ninh hiện có 22 khu vực mỏ đá vôi được phép khai thác, thì đối với 16 khu vực do UBND tỉnh cấp phép, chủ trương của tỉnh là lộ trình đến năm 2025 sẽ có 12 mỏ kết thúc khai thác, 4 mỏ được vận động thực hiện đóng cửa vào năm 2025. Từ năm 2018 đến nay, tỉnh không gia hạn thời gian khai thác đối với bất kỳ mỏ đá nào đã hết hạn; đã gửi đề nghị tới các bộ, ngành liên quan về việc cho dừng hoạt động các nhà máy xi măng tại Hạ Long và Cẩm Phả trước năm 2030..., nhằm bảo vệ môi trường cho khu vực di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long.

Để nhân rộng những cánh rừng gỗ lớn, những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng, ban hành nhiều cơ chế, chính sách để khuyến khích phát triển lâm nghiệp, trồng rừng, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc. HĐND tỉnh đã ban Nghị quyết số 337/2021/NQ-HĐND ngày 24/3/2021 về việc quy định một số chính sách đặc thù để khuyến khích phát triển lâm nghiệp bền vững trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, trong đó có quy định về hỗ trợ phát triển rừng trồng sản xuất cây gỗ lớn, cây bản địa.

Đặc biệt thực hiện đề án "Trồng 1 tỷ cây xanh" của Thủ tướng Chính phủ, đến hết tháng 11/2022, Quảng Ninh đã trồng được gần 4,2 triệu cây, gồm trồng rừng tập trung, trồng mới, trồng phục hồi rừng ngập mặn ven biển theo dự án FMCR, trồng mới rừng sản xuất, trồng cây phân tán… Diện tích rừng các loại của tỉnh đã tăng khá nhanh, đến nay đạt gần 390.000ha, bao gồm cả diện tích rừng mới trồng chưa thành rừng.

Việc gia tăng diện tích rừng đặc dụng, khu bảo tồn thiên nhiên sẽ giúp bảo vệ những cánh rừng một cách tuyệt đối và giữ được độ che phủ rừng, bảo tồn những cánh rừng gỗ lớn, góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu. Đồng thời làm thay đổi cơ cấu cây trồng trong ngành lâm nghiệp của tỉnh theo hướng tích cực, đó là tăng diện tích cây bản địa, cây gỗ lớn góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị của rừng.

Cũng như nhiều người dân ở Ba Chẽ, ông Triệu Cắm Thành, thôn Làng Cổng, xã Đồn Đạc, đã mạnh dạn chuyển 3ha trồng cây keo sang trồng cây gỗ lớn. Ông Thành cho biết: Trước đây, gia đình tôi trồng keo lấy gỗ, nhưng vào mùa mưa bão, cây keo hay bị đổ gãy mà giá trị kinh tế lại thấp. Sau khi được cán bộ xã giải thích về lợi ích, giá trị kinh tế của cây gỗ lớn và chính sách hỗ trợ của tỉnh, gia đình tôi cùng với nhiều hộ dân trong thôn đã quyết định thu hẹp diện tích rừng keo chuyển sang trồng rừng gỗ lớn.

Môi trường, khí hậu bị ảnh hưởng thì sẽ tác động trực tiếp đến đời sống con người. Thấu hiểu những tác hại của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương đã ban hành hàng loạt các văn bản pháp luật về bảo vệ môi trường nhằm xử lý, răn đe những tổ chức, cá nhân có hành vi làm tổn hại đến môi trường, đồng thời ứng dụng các công nghệ xử lý rác thải, phát minh khoa học ra đời nhằm giảm thiểu những tác động đến môi trường. Tại Quảng Ninh, những năm qua, tỉnh đã kiên định và đặt ra lộ trình khá bài bản nhằm chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh”, mạnh tay trong thực hiện các giải pháp bảo vệ mội trường.

Đặc biệt để tiếp tục khẳng định quyết tâm trong công tác bảo vệ môi trường, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TU (ngày 26/9/2022) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh nguồn nước giai đoạn 2022-2030. Mục tiêu, giải pháp trong Nghị quyết cũng nêu bật quyết tâm không thu hút đầu tư bằng mọi giá; không đánh đổi công bằng, tiến bộ xã hội và môi trường để “chạy theo” tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Hạn chế tối đa chuyển đổi mục đích sử dụng rừng tự nhiên, rừng đặc dụng, rừng ngập mặn ven biển, rừng phòng hộ đầu nguồn.

Cùng thực hiện các mục tiêu, giải pháp mà Nghị quyết số 10-NQ/TU của tỉnh đề ra, thay đổi lối nghĩ, lối sống, lan tỏa trào lưu “sống xanh” chính là cách để chúng ta cùng nhau bảo vệ hành tinh xanh, nâng cao hơn nữa chất lượng sống, đảm bảo sức khỏe cho bản thân, cho gia đình mình.