“Người Đông Triều luôn mang trong mình niềm tự hào thiêng liêng là người con của một vùng đất địa linh nhân kiệt, là nơi có bề dày truyền thống yêu nước, đấu tranh cách mạng, nơi gắn liền với cội nguồn nhà Trần; nơi thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của khu mỏ Quảng Ninh; nơi ra đời của giai cấp công nhân Vùng mỏ và Đệ tứ Chiến khu Trần Hưng Đạo - Chiến khu Đông Triều oai hùng thời kỳ tiền khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám”. Đó là những lời mở đầu của ông Nguyễn Quang Nhạ, nguyên Bí thư Huyện ủy Đông Triều (nay là Thị ủy Đông Triều) trong cuộc trò chuyện với chúng tôi. Đó không chỉ là những tâm huyết, tự hào, mà chính là tình cảm sâu nặng của người con sinh ra, lớn lên, gắn bó cả đời với mảnh đất Đệ tứ Chiến khu Anh hùng.

Ông Nguyễn Quang Nhạ (SN 1940) tại xã Đức Chính, huyện Đông Triều (nay là phường Đức Chính, TX Đông Triều) trong gia đình có truyền thống hiếu học. Năm 1958 ông bắt đầu công việc là nhân viên kế toán của HTX mua bán huyện. Trải qua nhiều vị trí công tác, giai đoạn 1991-2000 ông giữ cương vị Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Đông Triều, đại biểu HĐND tỉnh, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh. Ông nghỉ chế độ năm 2001.

Tuổi thơ của ông gắn liền với những tháng ngày gian lao vất vả, song ông luôn thấy tự hào, khi được sống, cảm nhận sự vui sướng của bầu không khí tự do trên đất nước mình trong những ngày tháng hào hùng sục sôi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Năm 1975 đất nước hoàn toàn thống nhất là thời điểm ông được giao đảm nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch UBND huyện.

Sau những tháng năm vừa sản xuất, vừa chiến đấu chống chiến tranh phá hoại, nền kinh tế ở miền Bắc nước ta gặp nhiều khó khăn, cơ sở vật chất kỹ thuật còn nhiều hạn chế. Song trong không khí hân hoan của cả nước mừng vui chiến thắng đã thúc đẩy tinh thần vượt mọi khó khăn, phát triển sản xuất, xây dựng đời sống mới lan tỏa khắp nơi nơi trên quê hương Vùng mỏ nói chung, Đông Triều nói riêng.

Ký ức sâu sắc nhất đối với ông là những ngày tháng "vượt nắng, thắng mưa" có mặt trên khắp các công trường trọng điểm của huyện để chỉ đạo các ngành, cùng nhân dân làm thủy lợi trong suốt 10 năm từ 1976-1985. Đông Triều với lợi thế "bờ xôi ruộng mật" luôn là vùng nông nghiệp trọng điểm của tỉnh, nhưng thời tiết năm nào "mưa thuận gió hòa" thì mùa màng tươi tốt, còn ngược lại thì nông dân khá lao đao. Vì thế, ngay trong những ngày đầu khôi phục sản xuất sau chiến tranh, công tác thủy lợi được lãnh đạo huyện chỉ đạo với quyết tâm chính trị đặc biệt.

Thời điểm đó, phong trào làm thủy lợi được thực hiện theo tinh thần quân sự hóa, mỗi công trình là một chiến dịch với sự tham gia của cả hệ thống chính trị, LLVT và nhân dân. Trong 10 năm, hệ thống đê điều trên địa bàn huyện được nâng cấp, hồ đập được đắp cơ bản hoàn thành, chấm dứt tình trạng "chưa mưa đã lụt, chưa nắng đã hạn", diện tích tưới tiêu đảm bảo trên 80% cả 2 vụ chiêm và vụ mùa. Qua đó thúc đẩy nông nghiệp phát triển mạnh mẽ, góp phần khẳng định địa phương cung cấp lương thực, thực phẩm chủ lực cho tỉnh. Đặc biệt, thủy lợi làm đến đâu kéo theo điện về đến đó, đời sống nhân dân từng bước cải thiện rõ rệt.

Khi công tác trị thủy đã đi vào ổn định, lãnh đạo Đông Triều thời điểm đó tiếp tục bắt tay hoàn thành những kế hoạch tiếp theo nhằm tăng giá trị sản xuất, dựa trên cơ sở khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương, phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.

“Từ việc cơ cấu, sắp xếp lại diện tích đất đai, đến khi có đất rồi thì trồng cây gì, nuôi con gì mang lại hiệu quả lại là bài toán đặt ra cho người đứng đầu địa phương. Sau khi nghiên cứu về thổ nhưỡng cũng như tham khảo những chuyên gia nông nghiệp, Huyện ủy đã quyết định cử đoàn công tác tới các tỉnh Hải Dương, Bắc Giang tìm giống vải thiều ngon về nhân giống, vừa làm vừa hướng dẫn để nhân dân tin tưởng, làm theo. Chính từ phát triển các mô hình trồng cây ăn quả ngày ấy đã tạo nền tảng để các xã Bình Khê, Việt Dân, An Sinh… hình thành các trang trại kinh tế vườn đồi quy mô lớn, chất lượng cao như ngày nay. Đây cũng là bước ngoặt để địa phương ngày càng đẩy mạnh phong trào thi đua sản xuất, phá thế độc canh cây lúa, chuyển sang sản xuất đa canh” - Ông Nhạ chia sẻ.

Nhiều người về Đông Triều hôm nay không khỏi ngỡ ngàng bởi màu xanh mướt mắt của những cánh đồng mẫu lớn, nhà vườn nối liền nhau từ Tây sang Đông. Bàn tay, khối óc của những người sinh ra trên mảnh đất Đệ Tứ Chiến khu đã góp sức làm giàu, đẹp cho mảnh đất quê hương. Đông Triều đã mạnh mẽ vươn lên trở thành một trong 4 huyện, thị xã đầu tiên trong nước, đơn vị cấp huyện đầu tiên ở miền Bắc đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) năm 2014 và đang tiếp tục những bước đi đầy tự tin trên hành trình xây dựng NTM kiểu mẫu.

Ông Nhạ tự hào khẳng định: “Quảng Ninh bây giờ sự đổi thay có lẽ tính bằng tháng chứ không phải bằng năm. Qua thông tin đài báo, các dịp gặp mặt hằng năm với lãnh đạo địa phương, được thông tin về tình hình phát triển kinh tế - xã hội của thị xã, của tỉnh, tôi rất đỗi vui mừng. Một thời gian khó dựng xây quê hương của lớp thế hệ chúng tôi đã được đội ngũ lãnh đạo sau này kế thừa, phát huy mạnh mẽ, trở thành những người cầm lái tâm huyết, sáng tạo, luôn đặt mục tiêu vì hạnh phúc nhân dân lên trên hết để chung sức xây dựng Quảng Ninh ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại”.