Cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân năm 1953-1954 với đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ đã đập tan những nỗ lực cao nhất của thực dân Pháp và can thiệp Mỹ trên chiến trường Đông Dương. Ngày 20/7/1954, Hiệp định quốc tế về chấm dứt chiến tranh, lập lại hoà bình ở Đông Dương được ký kết tại Giơ-ne-vơ (Thuỵ Sĩ). Pháp và các nước tham dự hội nghị Giơ-ne-vơ phải công nhận độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia.

Thực hiện Hiệp định Giơ-ne-vơ về việc chuyển quân và rút quân, tỉnh Hải Ninh là một trong những nơi địch rút sớm nhất miền Bắc, ngày 8/8/1954, quân Pháp rút khỏi Tiên Yên, tỉnh Hải Ninh sạch bóng quân xâm lược. Phần lớn địa bàn tỉnh Quảng Yên và Đặc khu Hòn Gai nằm trong khu vực tập kết 300 ngày.

Để chuẩn bị cho công tác tiếp quản Khu mỏ, xuất phát từ nhiệm vụ chính trị trước mắt và lâu dài của địa phương, căn cứ vào các đặc điểm địa lý kinh tế, hành chính, dân cư, truyền thống lịch sử, ngày 22/2/1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh 221/SL thành lập khu Hồng Quảng trên cơ sở hợp nhất tỉnh Quảng Yên và đặc khu Hòn Gai (các huyện Chí Linh, Kinh Môn, Nam Sách và Sơn Động sáp nhập trở lại tỉnh Hải Dương và Bắc Giang). Để chuẩn bị cho công tác tiếp quản Khu mỏ, Khu uỷ Hồng Quảng quyết định thành lập 2 Đảng uỷ ở 2 thị xã Hòn Gai, Cẩm Phả, các Ban Cán sự ở Quảng Yên, Cửa Ông, Cát Bà. Khu cũng thành lập một đoàn cán bộ tiếp quản vào tiếp thu cơ sở sản xuất Công ty Pháp mỏ than Bắc Kỳ (SFCT).

Ngày 11/4/1955, các hiệp định về việc chuyển giao khu chu vi Hải Phòng được ký kết giữa ta và Pháp. Ngày 18/4/1955, đội tiếp quản hành chính của ta tiến vào Cửa Ông, Cẩm Phả nhận bàn giao của Pháp. Ngày 22/4/1955, một lực lượng chính trị quân sự của ta chính thức tiếp quản Cửa Ông, Cẩm Phả, Quảng Yên.  Ngày 24/4/1955, lực lượng quân sự của ta tập kết bên Bãi Cháy, chuẩn bị tiếp quản Hòn Gai. 12 giờ trưa ngày 24/4, tên lính Pháp cuối cùng rời Khu mỏ. 13 giờ cùng ngày, lực lượng quân sự và chính trị của ta vào tiếp quản Hòn Gai trong không khí tưng bừng náo nhiệt của ngày vui giải phóng. Sáng ngày 25/4/1955, ta đã tổ chức cuộc mít tinh lớn ở thị xã Hòn Gai, ra mắt Uỷ ban quân chính Hồng Quảng, đọc nhật lệnh của Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp và thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi quân dân Hồng Quảng.

Trong giai đoạn 1955-1960, vừa khôi phục sản xuất, giải quyết hậu quả chiến tranh, chính quyền hai tỉnh Hải Ninh và khu Hồng Quảng còn phải tuyên truyền các chủ trương, chính sách đoàn kết dân tộc của Đảng và Chính phủ, đồng thời đấu tranh, đập tan các âm mưu phá hoại, chống đối của bọn gián điệp, tay sai do Pháp, Mỹ cài cắm.

Trong khoảng từ năm 1955-1960, ta đã trấn áp, đập tan nhiều âm mưu, cuộc bạo loạn, phá hoại của bọn phản động, gián điệp, tay sai và phỉ người Hoa, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

Thực hiện đường lối cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm (1961 - 1965), Đảng bộ Khu Hồng Quảng và Đảng bộ tỉnh Hải Ninh đã lãnh đạo nhân dân khắc phục khó khăn, đẩy mạnh sản xuất công nghiệp, nông nghiệp. Trong giai đoạn này, nhằm đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa XHCN và xây dựng XHCN ở miền Bắc, Đảng, Nhà nước quyết định xây dựng nhà máy nhiệt điện lớn nhất miền Bắc tại Uông Bí và khôi phục mở rộng diện khai thác mỏ Vàng Danh. Ngày 1/4/1961, Khu ủy Hồng Quảng đề nghị Đảng, Nhà nước cho thành lập thị xã Uông Bí. Ngày 28/10/1961, Hội đồng Chính phủ ra quyết định (số 187/CP) thành lập thị xã Uông Bí và đặt trực thuộc khu Hồng Quảng. Các tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể của thị xã lần lượt ra đời.

Ngày 27/10/1961, Quốc hội khóa II, kỳ họp thứ 3 ra nghị quyết phê chuẩn việc sáp nhập huyện Đông Triều thuộc tỉnh Hải Dương về khu Hồng Quảng.

Thị xã Uông Bí ra đời và việc sáp nhập huyện Đông Triều thuộc khu Hồng Quảng đánh dấu bước phát triển mới về qui mô đô thị, tổ chức dân cư, về khả năng phát triển kinh tế xã hội và vị trí, vai trò của khu Hồng Quảng đối với vùng Đông Bắc cũng như với cả nước.

Về công nghiệp địa phương tỉnh Hải Ninh phát triển mạnh, đã sản xuất được một số máy công cụ, cơ giới hoá được một số khâu trong sản xuất đồ gốm sứ. Trong phong trào sản xuất tự túc lương thực, thực phẩm của Đảng bộ và nhân dân Khu ủy Hồng Quảng và Tỉnh ủy Hải Ninh đạt được nhiều kết quả. Từ chỗ trước kia thường xuyên phải xin Trung ương cung cấp lương thực thì đến năm 1963 tỉnh Hải Ninh đã tự túc được hoàn toàn lương thực trong khu vực nông nghiệp, đóng góp vượt mức kế hoạch cho Nhà nước và có nguồn dự trữ. Khu Hồng Quảng cũng đã tự túc được một phần lương thực trong khu vực sản xuất nông nghiệp và thực phẩm trong toàn khu.

Cùng với phát triển kinh tế, văn hoá giáo dục, y tế phát triển mạnh: cơ bản xoá xong nạn mù chữ, nhiều bệnh xã hội giảm hẳn, dập tắt dịch bệnh... đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện nhiều so với trước. Các tổ chức Đảng, Chính quyền, đoàn thể, Mặt trận được củng cố và phát triển. Quốc phòng lớn mạnh, an ninh trật tự được giữ vững.