KKT, KCN VEN BIỂN TƯƠNG XỨNG TIỀM NĂNG

Không chỉ tận dụng lợi thế biển, đảo để phát triển du lịch, với tư duy hướng biển kế thừa từ nhiều đời nay, các cấp ủy, chính quyền của Quảng Ninh còn đặc biệt chú trọng đến phát triển các khu kinh tế (KKT), khu công nghiệp (KCN) ven biển; xác định địa bàn KCN, KKT là một trong những động lực, bệ đỡ để duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh.

Tháng 3/2019, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Chương trình số 27-CTr/TU ngày 27/3/2019 về thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về ”Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Và đến tháng 4/2019, tiếp tục ban hành Nghị quyết số 15-NQ/TU về “Phát triển cảng biển và dịch vụ cảng biển trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Qua đó, cụ thể hóa mục tiêu “Xây dựng tỉnh Quảng Ninh phát triển trở thành một trong các trung tâm kinh tế biển mạnh của cả nước, là cửa ngõ, động lực phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ gắn với hệ thống cảng biển nước sâu; trọng tâm là các địa phương Hạ Long, Cẩm Phả, Móng Cái, Quảng Yên, Vân Đồn, Cô Tô, Hải Hà gắn với các ngành kinh tế biển; trở thành trung tâm du lịch quốc gia kết nối với các trung tâm du lịch quốc tế lớn của khu vực và thế giới thông qua đường biển”.

Để hiện tực hóa mục tiêu, một trong những ưu tiên mà tỉnh tiếp tục chú trọng là hình thành các KCN, KKT ven biển.  Trên địa bàn tỉnh có 16 KCN nằm trong Quy hoạch phát triển các KCN đến năm 2020 và quy hoạch chung xây dựng các KKT đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với tổng diện tích là 12.899,5 ha (trong đó có 10 KCN thuộc địa bàn các KKT). Hiện đã có 10 dự án đầu tư kinh doanh hạ tầng KCN thuộc 8 KCN được cấp có thẩm quyền quyết định, cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Trên địa bàn tỉnh còn 2 khu kinh tế ven biển (KKT ven biển Vân Đồn, KKT ven biển Quảng Yên) và 3 khu kinh tế cửa khẩu đã được thành lập.

Để thu hút các doanh nghiệp vào KCN, KKT, tỉnh tập trung nguồn lực và huy động các nguồn vốn ngân sách nhà nước để nhanh chóng cải thiện hệ thống kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông kết nối đến các KCN, KKT, như: Đường cao tốc Vân Đồn - Móng Cái, tuyến đường kết nối từ nút giao Phong Hải đến KCN Nam Tiền Phong (Quảng Yên), Dự án Đường nối KCN Việt Hưng với KCN Cái Lân (TP Hạ Long); xây dựng nút giao Đầm Nhà Mạc, nút giao Hạ Long Xanh, tuyến đường tốc độ cao ven sông nối cao tốc Hạ Long - Hải Phòng với thị xã Đông Triều... Qua đó phát huy hiệu quả, góp phần quan trọng trong việc thu hút đầu tư trong giai đoạn tiếp theo.

Nhờ vậy, hiện trên địa bàn tỉnh có 8 dự án hạ tầng KCN trên địa bàn đã thu hút được 96 dự án đầu tư thứ cấp thuê lại đất, tổng diện tích đã cho các nhà đầu tư thứ cấp thuê lại là: 586,37 ha; tỷ lệ lấp đầy trung bình 40,88%, như: KCN Cái Lân 100%; KCN Texhong Hải Hà: 41,63%; KCN Đông Mai 80,29%; KCN Hải Yên 47,19%; ... Riêng tổng vốn đầu tư thu hút trên địa bàn KCN, KKT tỉnh thuộc phạm vi quản lý của Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh năm 2021 đạt 45.966 tỷ đồng, 6 tháng đầu năm 2022 đạt 5.513 tỷ đồng.

HIỆU QUẢ BƯỚC ĐẦU

Có thể thấy, các KCN, KKT ven biển trên địa bàn đã mang lại hiệu quả to lớn, tạo sức hút và động lực tăng trưởng cho tỉnh. Các vị trí được định hướng phát triển cảng biển, dịch vụ cảng biển trọng điểm của tỉnh cơ bản đều nằm trong ranh giới các KCN, KKT. Qua đó, tạo thêm lợi thế cạnh tranh trong việc mời gọi, thu hút các dự án đầu tư xây dựng, kinh doanh hạ tầng cảng biển và dịch vụ cảng biển.

Từ năm 2019 đến nay, Ban Quản lý KKT Quảng Ninh đã chủ trì phối hợp với các Sở, ngành, địa phương liên quan tham mưu UBND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư, đồng thời chấp thuận Nhà đầu tư hoặc cấp Giấy CNĐKĐT cho 5 dự án đầu tư liên quan đến lĩnh vực hạ tầng cảng biển và kho, bãi, logistics với tổng vốn khoảng 11.016,3 tỷ đồng, gồm: Dự án Bến cảng tổng hợp Vạn Ninh (giai đoạn 1) tại xã Vạn Ninh (TP Móng Cái); Tổ hợp sản xuất công nghiệp phía Nam sông Lục Lầm tại phường Hải Hòa (TP Móng Cái);  Kho chứa khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) quy mô công suất 176.400 m3 tại KCN Bắc Tiền Phong (Quảng Yên); Trung tâm dịch vụ và hạ tầng ô tô Thành Công - Việt Hưng tại KCN Việt Hưng (Hạ Long)  và kho bãi hàng hóa tại KKT cửa khẩu Hoành Mô (Bình Liêu).

Đã có một số dự án phát triển cảng biển và dịch vụ cảng biển tại khu vực Quảng Yên, KKT ven biển Quảng Yên, như: Dự án Cảng Hàng Lỏng Yên Hưng, Kho LPG, Xuân Trường Hai, Nosco, KCN Bắc Tiền Phong, KCN Nam Tiền Phong, KCN Bạch Đằng.... Trong tương lai, KKT ven biển Quảng Yên sẽ là Trung tâm vệ tinh dịch vụ cảng biển.

Dịch vụ cảng hàng hóa tại các KCN, KKT ven biển ở Quảng Ninh ngày càng đa dạng, góp phần từng bước đưa ngành dịch vụ cảng biển trở thành một trong nguồn lực quan trọng, đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh. Tỉnh còn thu hút 17 dự án thuộc lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo nằm trong các KKT, KCN, gồm 12 dự án FDI với vốn đầu tư đăng ký là 1.072,06 triệu USD và 5 dự án vốn đầu tư trong nước với vốn đầu tư đăng ký là 7.183 tỷ đồng; điều chỉnh tăng vốn cho 6 lượt dự án thuộc lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo (100% là các dự án vốn đầu tư nước ngoài) với tổng vốn đầu tư tăng thêm đạt 116,785 triệu USD. Qua đó, các ngành dệt, sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim tại các KCN tiếp tục là các ngành có đóng góp lớn cho sự tăng trưởng của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trên địa bàn.

8 tháng năm 2022, các doanh nghiệp trong KCN đã đầu tư trên 1.100 tỷ đồng đầu tư mở rộng dây chuyền, nhà xưởng, tăng cường sản xuất, đảm bảo các đơn hàng đã ký kết. Đến hết tháng 7/2022, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của các doanh nghiệp tại địa bàn KCN, KKT trên địa bàn tỉnh đạt trên 1 tỷ USD, tăng gần 8% so với cùng kỳ năm 2021, đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế của tỉnh.

Để phát triển kinh tế biển, ngoài tập trung vào các lĩnh vực Du lịch, khu công nghiệp, khu kinh tế, nuôi trồng thủy sản... Quảng Ninh còn tập trung vào nhiều lĩnh vực khác như dịch vụ cảng biển, kinh tế hàng hải, khu đô thị ven biển... Theo đó, tỉnh đặt mục tiêu đến 2030, tổng doanh thu dịch vụ cảng biển đạt khoảng 47.500 tỷ đồng, tăng trưởng bình quân đạt 18,5%/năm; dịch vụ cảng biển đóng góp khoảng 3%-3,5% trong GRDP của tỉnh.

Được biết, để đẩy nhanh thực hiện phát triển kinh tế biển, Ban Chỉ đạo Phát triển bền vững kinh tế biển tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng, triển khai đến các sở, ban, ngành, đơn vị, địa phương có biển triển khai thực hiện 50 đề tài, dự án, nhiệm vụ, tập trung vào các nội dung, gồm: Quản trị biển và đại dương, quản lý vùng bờ; phát triển kinh tế biển, ven biển; bảo vệ môi trường, bảo tồn, phát triển bền vững đa dạng sinh học biển, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng và phòng, chống thiên tai; nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng văn hóa biển, xã hội gắn bó, thân thiện với biển; đảm bảo quốc phòng, an ninh trật tự, đối ngoại và hợp tác quốc tế về biển; khoa học công nghệ, phát triển nguồn nhân lực biển.

Với những giải pháp của mình, Quảng Ninh bước đầu thực hiện thành công chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam; giúp tỉnh thực hiện tốt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 trở thành một trong các tỉnh dẫn đầu về kinh tế biển của cả nước, trung tâm kinh tế biển; là cửa ngõ, động lực phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ (Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh).