Mùa Xuân theo nghĩa gốc chỉ một mùa của quy luật đất trời - Xuân, Hạ, Thu, Đông - nhưng nghĩa bóng được sử dụng cho tất cả những gì tốt đẹp, như năm mới (Xuân mới), cái tốt tươi (sắc Xuân), sức vươn của một đời người (tuổi Xuân), hơi ấm thay cho mùa đông buốt giá (gió Xuân)... “XUÂN MỚI” hay “NĂM MỚI” không chỉ là những chỉ báo trên tờ lịch sang trang mà quan trọng hơn nó báo hiệu cái cũ đã qua, cái mới đang tới. Xuân mới khi đó là thời gian, không gian chứa đựng “CÁI MỚI” xuất hiện thể hiện tất cả tinh thần SỨC XUÂN, SẮC XUÂN, GIÓ XUÂN.

Người Việt có thói quen đón năm mới bao giờ cũng ôn lại năm cũ không chỉ để kiểm đếm những thành quả ngọt ngào được gặt hái mang đến cái tết sum vầy, mà còn rút tỉa những triết lý, kinh nghiệm cho hành trình đi tiếp. Với Quảng Ninh, năm 2023 không chỉ ôn lại năm cũ mà còn là dịp tổng kết cả chặng đường lịch sử 60 năm danh xưng Quảng Ninh, là cơ hội tái định vị lại bản thân mình trong không gian, tâm thế phát triển mới được thúc đẩy mạnh mẽ trong mấy năm gần đây. Lực đẩy tạo nên sức Xuân Quý Mão là các giá trị truyền thống hàng nghìn năm lịch sử, 60 năm dựng xây và phát triển; hơn thập niên chuyển đổi mô hình và phương thức tăng trưởng, đặc biệt là những đột phá trong thời gian gần đây và sáng tạo vượt qua các thách thức an ninh phi truyền thống chưa từng có, giữ vững đà tăng trưởng trên hai con số liên tục trong 7 năm (2016-2022).

Rất đỗi tự hào khi chúng ta vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt danh xưng Quảng Ninh và 9 lần đón Người về thăm, cổ vũ. Quảng Ninh từ xa xưa đã nổi tiếng là một vùng “địa linh, nhân kiệt”, bởi có Vịnh Hạ Long - một kỳ quan thiên nhiên thế giới; là cửa ngõ, phên giậu của Tổ quốc ở phía Đông Bắc; có hơn 500 di tích lịch sử và danh thắng đặc sắc gắn liền với sự nghiệp dựng nước và giữ nước hào hùng của Dân tộc; có Yên Tử - nơi khởi nguồn của thiền phái Trúc Lâm. Trên sông Bạch Đằng vẫn còn ghi đậm dấu ấn những chiến công hiển hách của ông cha ta chống quân xâm lược Tống, Nguyên - Mông vào các thế kỷ thứ X và thế kỷ XIII, viết nên bản hùng ca bất hủ, khẳng định nền độc lập dân tộc và vị thế quốc gia. Trúc Lâm - Yên Tử nâng tầm giá trị nhân văn, tính độc đáo của bản sắc văn hóa Việt Nam gắn liền với vị vua - nhà chính trị lỗi lạc, nhà văn hóa lớn Trần Nhân Tông đã 2 lần lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh thắng quân Nguyên - Mông, đội quân hùng mạnh nhất thời bấy giờ, để lại tiếng thơm muôn thuở của một bậc minh quân thống nhất giữa Đời và Đạo, không màng danh lợi, vinh hoa phú quý, hết lòng vì nước, vì dân. Quảng Ninh cũng là nơi có thương cảng Vân Đồn, một trong những thương cảng sầm uất nhất Việt Nam trong nhiều thế kỷ, đã khẳng định Việt Nam từ sớm là một quốc gia biển, vươn ra biển, phát triển kinh tế biển, có nhiều cơ hội thúc đẩy thương mại biển. Trong giai đoạn cận - hiện đại, Quảng Ninh là cái nôi của giai cấp công nhân và phong trào công nhân Việt Nam, là quê hương của phong trào “vô sản hóa”, nơi đào luyện nên nhiều nhà cách mạng tiền bối tiêu biểu, góp phần thúc đẩy phong trào cách mạng trên cả nước, làm nên khí phách, bản lĩnh, tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm” của Đảng, của giai cấp công nhân và của cả dân tộc Việt Nam.

Diễn trình lịch sử 60 năm qua của Quảng Ninh có cả phát triển tuần tự và đột phá để rồi từng bước tái định vị chính mình trong dòng chảy thời gian, trong không gian vận động không ngừng với triết lý phát triển theo hướng bền vững dựa vào ba trụ cột: Thiên nhiên, con người, văn hóa kết hợp với tận dụng xu thế hòa bình, hợp tác, hội nhập, cơ hội mới và công nghệ mới của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 mang lại, tham gia sâu rộng, có hiệu quả vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu để đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế, giải quyết đồng bộ và có hiệu quả các mâu thuẫn, thách thức nhằm đẩy nhanh tốc độ công nghiệp hóa - hiện đại hóa - đô thị hóa. 60 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự hỗ trợ của Trung ương và phát huy bản lĩnh, ý chí tự lực, tự cường, tinh thần năng động sáng tạo của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong tỉnh, khơi dậy mọi tiềm năng, thế mạnh, nguồn lực nội sinh, đã đạt được những thành tựu rất to lớn. Từ chỗ phải phụ thuộc trợ cấp từ Trung ương, Quảng Ninh đã mạnh mẽ vươn lên trở thành một trong những đầu tàu kinh tế của phía Bắc. Tinh thần kế thừa đổi mới và phát triển, đoàn kết, nhất trí, dám nghĩ, dám làm, mạnh dạn đột phá để chuyển đổi phương thức phát triển thể hiện rõ ở nhiều nhiệm kỳ. Chúng ta đã và đang thực hiện thành công chuyển đổi từ “nâu” sang “xanh”, từng bước phát triển kinh tế xanh, đi tiên phong trong đổi mới phương thức lãnh đạo, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, tích cực cải cách hành chính để phát huy có hiệu quả những tiềm năng, lợi thế cho phát triển; đẩy nhanh tốc độ xây dựng, hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược, đồng bộ, hiện đại, bảo đảm liên thông, tổng thể. Quảng Ninh được trung ương đánh giá là một địa phương điển hình về gắn kết chặt chẽ, hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hoá, tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái, bảo đảm an sinh xã hội, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi, biên giới, hải đảo; xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc về quốc phòng, an ninh, phòng tuyến hợp tác và cạnh tranh, xây dựng biên giới hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Điều đáng nhấn mạnh là tinh thần dám nghĩ, dám làm, mạnh dạn đột phá được truyền lửa qua các thế hệ, rõ nét nhất là giai đoạn 10 năm qua và đặc biệt nổi bật trong 3 năm 2020-2022 trước những thách thức của dịch bệnh. Đây là động lực quan trọng thúc đẩy đưa Quảng Ninh vươn lên trở thành một trong những địa phương đi đầu trong công cuộc đổi mới sáng tạo của vùng đồng bằng Bắc Bộ, một cực tăng trưởng của khu vực phía Bắc. Đặc biệt, trong năm 2022 đã hoàn thành toàn diện các mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra, hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới, chương trình giảm nghèo bền vững theo tiêu chí quốc gia, đa chiều của giai đoạn 2021-2025 và qua 3 năm 2020, 2021, 2022 vượt lên mạnh mẽ, quản trị, phát triển địa phương bền vững trước các thách thức gay gắt của an ninh phi truyền thống, vừa chăm lo bảo đảm sức khỏe cho người dân một cách chủ động, tích cực, hiệu quả, vừa ổn định kinh tế - xã hội, phát triển kinh tế bền vững, giữ vững đà tăng trưởng 2 con số trong 7 năm liên tiếp, giữ vững chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI đứng đầu 5 năm liên tiếp (2017-2021)... Diện mạo, cảnh quan từ đô thị đến nông thôn, từ miền xuôi đến miền núi - biên giới, hải đảo thay đổi từng ngày, từng giờ. Với quan điểm “giao thông đi trước một bước”, năm 2022, hàng loạt công trình giao thông trọng điểm, chiến lược được khánh thành và đưa vào sử dụng đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả, Cầu Tình Yêu, đặc biệt là tuyến cao tốc Vân Đồn - Móng Cái dài trên 80km, tốc độ 120km/h, 4 làn xe, mảnh ghép cuối cùng của tuyến đường bộ cao tốc xương sống của tỉnh đưa Quảng Ninh trở thành địa phương có số km đường cao tốc nhiều nhất cả nước, tạo bước phát triển đột phá mới về hạ tầng đồng bộ, hiện đại, không chỉ đáp ứng nhu cầu đi lại thuận tiện, an toàn, rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội tới Móng Cái gần 400km trước đây mất khoảng 7 giờ, nay quỹ đường được rút ngắn còn 276km mất khoảng 3 giờ, tạo không gian phát triển mới, nguồn lực mới, cơ hội mới, động lực mới gắn với các hành lang kinh tế, hành lang đô thị trọng điểm của tỉnh, Vùng đồng bằng sông Hồng và phía Bắc. Triết lý phát triển của Quảng Ninh luôn đề cao tính nhân văn, lẽ công bằng, định hướng giá trị cho tăng trưởng và phát triển; bảo đảm gắn kết chặt chẽ, hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái, bảo đảm an sinh xã hội, chăm lo nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi, biên giới, hải đảo.

Với tính chất năm bản lề của cả nhiệm kỳ Đại hội XV và  kỷ niệm 60 năm ngày thành lập tỉnh Quảng Ninh (30/10/1963 - 30/10/2023), năm 2023 có ý nghĩa cực kỳ quan trọng cho thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ giai đoạn 2020-2025. Chúng ta phải dự báo chính xác tình hình, nắm bắt kịp thời mọi diễn biến, tỉnh táo ứng phó với mọi khả năng, nỗ lực tiến lên phía trước bằng quyết tâm cao, hành động quyết liệt, tinh thần khẩn trương. Hướng đến năm 2025 hoàn thành toàn diện các mục tiêu: Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; phát huy đoàn kết, dân chủ, kỷ cương, đổi mới sáng tạo; huy động sức mạnh tổng hợp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, nâng cao đời sống mọi mặt của Nhân dân; bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh; xây dựng Quảng Ninh trở thành tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại, là một trong những trung tâm phát triển năng động, toàn diện của phía Bắc, đầu mối giao thông quan trọng của cả nước. Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân giai đoạn 2021-2025 đạt khoảng 10%/năm. GRDP bình quân đầu người đến năm 2025 đạt trên 10.000 USD. Đến năm 2030, xây dựng, phát triển Quảng Ninh là tỉnh kiểu mẫu giàu đẹp, văn minh, hiện đại; là một trong những trung tâm phát triển năng động, toàn diện; trung tâm du lịch quốc tế, trung tâm kinh tế biển, là cửa ngõ trung chuyển của khu vực Đông Nam Á, động lực phát triển của Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước; đô thị phát triển bền vững theo mô hình tăng trưởng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu; duy trì tốc độ tăng trưởng GRDP của cả giai đoạn 2025-2030 khoảng 10%; GRDP bình quân đầu người trên 15.000 USD; khu vực phòng thủ tỉnh vững chắc về quốc phòng - an ninh và phòng tuyến hợp tác, cạnh tranh kinh tế quốc tế. Đến năm 2045, Quảng Ninh là tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại, vùng đô thị rộng lớn mang tầm khu vực và quốc tế; một trong những đầu tàu thúc đẩy phát triển kinh tế quốc gia với động lực tăng trưởng chính là dịch vụ, du lịch, đổi mới sáng tạo, có cơ sở kinh tế vững chắc, có sức cạnh tranh cao; người dân có mức thu nhập tương đương các nước phát triển; phát triển kinh tế hài hòa giữa các khu vực đô thị và nông thôn; đảm bảo vững chắc quốc phòng - an ninh. Đi sâu vào chất lượng của sự phát triển, Nghị quyết số 12-NQ/TU ngày 28/11/2022 của BCH Đảng bộ tỉnh về phương hướng, nhiệm vụ năm 2023 xác định chủ đề công tác năm là “Nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư và chất lượng đời sống Nhân dân”, đã xác định  các chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể, giải pháp căn cơ. Với quan điểm “cái gì không đo đếm được thì không cải cách được”, “cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh chỉ có điểm bắt đầu, không có điểm kết thúc”, tinh thần cải cách được thực hiện bằng những chỉ số lượng hóa, tiến hành kiên trì, bền bỉ, thường xuyên, liên tục. Với phương châm “giành được niềm tin của người dân, doanh nghiệp đã khó, mà giữ vững, nuôi dưỡng và tiếp tục nâng lên tầm cao mới lại càng khó hơn”, chúng ta cần hướng doanh nghiệp gắn bó lâu dài với mảnh đất này không chỉ bằng lợi ích chính đáng, mà cao hơn là tình cảm, trách nhiệm. “Quảng Ninh hội tụ và lan toả” đã trở thành thương hiệu, thu hút các nguồn vật lực, tài lực đầu tư, mời gọi nhân tài đến góp sức vun đắp quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại. Nhờ đó làm cho Quảng Ninh không chỉ là khối cộng cư, mà còn là khối cộng lợi, cộng cảm, cộng mệnh giữa cư dân lâu đời và cư dân mới đến, tiếp tục làm sâu sắc thêm bản sắc văn hóa biển, văn hóa Vùng mỏ, văn hóa đa tộc người trong thời kỳ xã hội số.

Muốn vậy, chúng ta sẽ phải tiếp tục thực hiện tốt 3 đột phá chiến lược của giai đoạn 2020-2025 là: Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, lao động có kỹ năng gắn với tăng nhanh quy mô và nâng cao chất lượng dân số. Đẩy nhanh tốc độ phát triển và hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại, bảo đảm liên thông, tổng thể. Xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh gắn với thu hẹp nhanh khoảng cách giàu nghèo và chênh lệch vùng miền trong tỉnh. Đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế, thu hút có chọn lọc FDI của lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, trọng điểm là vào địa bàn các khu công nghiệp, khu kinh tế; thu hút mọi nguồn lực đầu tư vào lĩnh vực du lịch, dịch vụ, kinh tế biển, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế đêm, kinh tế tuần hoàn... là những lĩnh vực mà Quảng Ninh có lợi thế, còn dư địa rất lớn để tạo đột phá phát triển... Làm tốt hơn nữa công tác giải phóng mặt bằng, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền để giảm tầng nấc, khâu trung gian, đơn giản hóa quy trình, thủ tục hành chính nội bộ trong hệ thống hành chính nhà nước, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính của cơ quan hành chính; ứng dụng hiệu quả công nghệ số, tạo đột phá hơn nữa trong cải cách hành chính, xây dựng một nền hành chính chuyên nghiệp, kỷ luật, kỷ cương, hiện đại, hiệu quả, liêm chính, phục vụ người dân, doanh nghiệp ngày càng tốt hơn. Phát triển doanh nghiệp bền vững và phát triển mạnh khu vực kinh tế tư nhân; đồng hành thực chất, tạo điều kiện tốt nhất tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, kéo giảm số doanh nghiệp phải ngừng hoạt động kinh doanh, giải thể, phá sản; hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy sản xuất kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi giá trị, coi đó là những giải pháp quan trọng trong thu hút đầu tư.

Không ngừng nâng cao chất lượng sống của Nhân dân theo tiêu chí Hạnh phúc đã nêu trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, làm cho mỗi thành quả tăng trưởng được phân bổ hợp lý cho phúc lợi, phát triển xã hội. Phát huy tối đa nhân tố con người, lấy con người là trung tâm, chủ thể, nguồn lực quan trọng nhất và mục tiêu của sự phát triển; thực hiện quản lý phát triển xã hội có hiệu quả, bền vững; thúc đẩy tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, an ninh con người; xây dựng đời sống văn hóa, môi trường văn hóa, đạo đức xã hội lành mạnh, văn minh; chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, chất lượng dân số, gắn dân số với phát triển; tăng trưởng bền vững, phát triển bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau, mọi người dân được hưởng thành quả phát triển của tỉnh và đất nước; quan tâm đến mọi người dân, bảo đảm việc làm, tăng thu nhập cho người dân; tăng đầu tư từ ngân sách nhà nước cải thiện dân sinh ở khu vực miền núi, biên giới, hải đảo và các đối tượng yếu thế, thu hẹp chênh lệch vùng miền và khoảng cách giàu - nghèo...

Dân tin Đảng không chỉ dựa vào nghị quyết đúng, mà cơ bản được chứng thực kết quả thực hiện nghị quyết gắn với những biện pháp trúng lòng người, hợp lẽ đời để đem lại cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn cho nhân dân. Vì vậy, trong tình hình mới phải tiếp tục chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả khâu tổ chức thực hiện nghị quyết với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt; phương châm chỉ đạo “5 rõ” (trọng tâm, trọng điểm, rõ người, rõ việc, rõ kết quả và rõ lộ trình hoàn thành). Lãnh đạo vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật; các nhiệm vụ đề ra và xử lý vừa phải tập trung vào những vấn đề cấp bách đặt ra, vừa kiên định các chủ trương lớn mang tính chiến lược, lâu dài. Phải nắm chắc tình hình, sâu sát thực tiễn, coi trọng dự báo, luôn chủ động thường xuyên rà soát, phát hiện những vướng mắc, mâu thuẫn, chồng chéo trong quá trình thực thi chủ trương, chính sách, pháp luật từ cơ sở và quyết liệt, kịp thời tháo gỡ, có giải pháp xử lý đúng đắn các vấn đề đột xuất, phát sinh. Tăng cường phân cấp, phân quyền, ủy quyền, cá thể hóa trách nhiệm người đứng đầu gắn với kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương đi đôi với khuyến khích đổi mới sáng tạo; nâng cao trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và các cơ quan quản lý các cấp; tăng cường tính công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình trong thực thi công vụ; nâng cao hơn nữa hiệu quả phối hợp giữa các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị, địa phương. Vận dụng nhuần nhuyễn, linh hoạt, sáng tạo quan điểm, phương châm, nguyên tắc “3 trước, 4 tại chỗ”; 5 thật (nghĩ thật, nói thật, làm thật, hiệu quả thật, người dân được thụ hưởng thật); 6 dám (dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo và dám đương đầu với khó khăn thử thách); chủ động, tích cực, từ xa, từ sớm, từ cơ sở để giải quyết các công việc trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành. Như đã trở thành quy luật của muôn đời, cán bộ tốt thì mọi việc trôi chảy, thành công, cán bộ tồi thì việc kém chạy, thậm chí hỏng việc; bộ máy tổ chức khoa học thì vận hành trơn tru, bộ máy kém khoa học thì công việc ách tắc, trì trệ... Vì vậy, chúng ta phải đặc biệt coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị thực sự trong sạch, vững mạnh; xây dựng chính quyền địa phương các cấp liêm chính, phục vụ, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ chủ chốt và người đứng đầu các cấp, các ngành, các địa phương, cơ quan đơn vị thật sự có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín phục vụ nhân dân và sự phát triển của địa phương gắn với tiếp tục tinh giản biên chế, cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Phải biến những khó khăn, thử thách nảy sinh trong quá trình phát triển ở địa phương, những áp lực trong công việc hàng ngày thành cơ hội để tôi luyện bản lĩnh ý chí, nghị lực, năng lực sáng tạo... qua đó sàng lọc đội ngũ cán bộ, phát hiện, bồi dưỡng nhân tố mới. Càng trong khó khăn, thử thách thì càng phải phát huy dân chủ, đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động, người đứng đầu càng nêu gương, làm gương. Mỗi cán bộ, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu không được sa vào chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa thành tích, mắc bệnh quan liêu, thường xuyên thực hiện tự phê bình và phê bình, rèn luyện đạo đức cách mạng, không ngừng trau dồi để nâng tầm tư duy, bản lĩnh và sức sáng tạo; định hình tác phong làm việc khoa học, dân chủ, sâu sát, cụ thể, bám sát thực tiễn, gần dân, trọng dân, vì dân, nói đi đôi với làm, làm quyết liệt, đến cùng, dứt điểm và có kết quả, hiệu quả đo lường được, làm tròn bổn phận, chức trách được giao; chống các biểu hiện sợ sai, đùn đẩy, né tránh, ngại va chạm, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, dính vào tiêu cực, tham nhũng...