Sửa đổi nhiều nội dung thuộc lĩnh vực quân sự, quốc phòng liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Dự án Luật Sỹ quan Quân đội Nhân dân sửa đổi bỏ một số chức danh như Chỉ huy trưởng, Chính ủy Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh, Chỉ huy trưởng, Chính trị viên Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện.

Sáng 11/6, tiếp tục chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ 9, các đại biểu Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc phòng; Luật Sỹ quan Quân đội nhân dân; Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng; Luật Nghĩa vụ quân sự; Luật Biên phòng Việt Nam; Luật Phòng không nhân dân; Luật Lực lượng dự bị động viên; Luật Phòng thủ dân sự; Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; Luật Dân quân tự vệ; Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, dự án Luật tập trung sửa đổi, bổ sung một số điều về vị trí, vai trò, thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ thuộc lĩnh vực quân sự, quốc phòng liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp để bảo đảm thống nhất với quy định của Hiến pháp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) và các quy định của pháp luật có liên quan.

Dự thảo Luật gồm 12 điều, trong đó có 11 điều sửa đổi, bổ sung 11 Luật và 1 điều về hiệu lực thi hành.

Dự án luật sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Sỹ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam liên quan sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, như bỏ một số chức danh Chỉ huy trưởng, Chính ủy Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh, Phó Chỉ huy trưởng, Phó Chính ủy Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh, Chỉ huy trưởng, Chính trị viên Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện, Phó Chỉ huy trưởng, Chính trị viên phó Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện để bảo đảm phù hợp với Đề án số 839-ĐA/QUTW ngày 25/4/2025 của QUTW tiếp tục sắp xếp tổ chức quân sự địa phương “tinh, gọn, mạnh” đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Bổ sung trách nhiệm Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh quyết định gọi đào tạo sỹ quan dự bị và gọi sỹ quan dự bị vào phục vụ tại ngũ, huấn luyện, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu đối với cán bộ, công chức, hạ sỹ quan dự bị cư trú tại địa phương.

Dự luật sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự về nội dung liên quan sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Trong đó, chuyển thẩm quyền của cấp huyện lên cấp tỉnh đối với các nhiệm vụ: Thành lập Hội đồng khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự; quyết định danh sách công dân gọi nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân, danh sách tạm hoãn, miễn gọi nhập ngũ; công nhận công dân hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ trong thời bình; tổ chức bàn giao quân cho các đơn vị (lễ giao nhận quân thực hiện tại Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực).

Chuyển thẩm quyền của cấp huyện về cấp xã đối với một số nhiệm vụ như kiểm tra sức khỏe hạ sỹ quan, binh sỹ dự bị; ra lệnh gọi từng công dân: đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu, sơ tuyển và khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, gọi nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.

Chuyển thẩm quyền của Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện về Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực quyết định: đưa ra khỏi danh sách đăng ký nghĩa vụ quân sự, giải ngạch đối với hạ sỹ quan, binh sỹ dự bị và chịu trách nhiệm chính trong tổ chức lễ giao quân, tiếp nhận bàn giao hạ sỹ quan, binh sỹ hoàn thành nghĩa vụ tại ngũ.

Thẩm tra dự án luật Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết ban hành Luật nhằm thể chế hóa quan điểm chỉ đạo của Đảng về tiếp tục sắp xếp tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm phù hợp, thống nhất trong hệ thống pháp luật khi sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 và các luật liên quan đến tổ chức bộ máy nhà nước.

Hồ sơ dự án Luật cơ bản đáp ứng yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025; đồng thời, nhất trí trình Quốc hội xem xét, thông qua Luật tại Kỳ họp thứ 9 theo quy trình, thủ tục rút gọn.

Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại nhận thấy, các chính sách quy định tại dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng phạm vi sửa đổi và các nội dung của dự thảo Luật để báo cáo Chính phủ chỉ đạo kịp thời sửa đổi, bổ sung bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sỹ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam, có ý kiến đề nghị tại điểm b khoản 1 Điều 40 giao cấp xã quyết định đối với cán bộ, công chức, hạ sỹ quan dự bị cư trú tại địa phương, cấp xã quyết định sỹ quan dự bị cấp Tiểu đoàn trở xuống. Tại điểm b khoản 2 Điều 40 giao cấp tỉnh quyết định đối với sỹ quan dự bị từ cấp Trung đoàn trở lên và sỹ quan dự bị có quân hàm từ Thượng tá trở lên.

Có ý kiến đề nghị bổ sung nội dung sửa đổi khoản 2 Điều 15 về cấp bậc quân hàm cao nhất đối với chức vụ, chức danh của sỹ quan là Chủ nhiệm, Phó Chủ nhiệm, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội để bảo đảm phù hợp với Nghị quyết số 178/2025/QH15 của Quốc hội về việc tổ chức các cơ quan của Quốc hội.

Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Biên phòng Việt Nam, có ý kiến đề nghị cân nhắc việc bỏ quy định thông báo tại khoản 3, khoản 4 Điều 11, vì ảnh hưởng đến quyền tự do đi lại của công dân được Hiến pháp bảo vệ; đồng thời, việc hạn chế hoặc tạm dừng hoạt động trong vành đai biên giới, khu vực biên giới không chỉ ảnh hưởng đối với Việt Nam mà sẽ ảnh hưởng cả với nước có chung biên giới.

Trường hợp bỏ các quy định về “thông báo” và giao Chính phủ quy định chi tiết thì phải làm rõ nội dung để làm cơ sở cho việc quy định chi tiết.

Có ý kiến đề nghị bổ sung quyền hạn của Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng để có cơ sở giao Chính phủ quy định chi tiết hướng dẫn thi hành Luật, đặc biệt là quy định về thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính liên quan đến quốc phòng, quân sự./.