Thương mại điện tử Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 30% mỗi năm

Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định số 1568/QĐ-BCT về phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026 - 2030.

Kế hoạch được xây dựng trên tinh thần thương mại điện tử là lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy phát triển bền vững.

Theo đó, quan điểm phát triển thương mại điện tử giai đoạn tới được đặt trong mối quan hệ hữu cơ với các chiến lược, chương trình trọng điểm của quốc gia như Chương trình chuyển đổi số, Chiến lược phát triển kinh tế số, xã hội số, các đề án ngành Công Thương. Mục tiêu bao trùm là tối ưu hóa toàn bộ chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu dùng thông qua các giải pháp công nghệ, đảm bảo cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường.

Một trong những điểm nhấn quan trọng là yêu cầu tổ chức không gian phát triển thương mại điện tử theo hướng đồng bộ, hiệu quả trên phạm vi cả nước, đồng thời thúc đẩy liên kết vùng, liên kết quốc tế nhằm huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, xây dựng thể chế và hạ tầng; doanh nghiệp và người tiêu dùng được xác định là lực lượng chủ lực trong phát triển thương mại điện tử bền vững.

Kế hoạch cũng nhấn mạnh vai trò của hệ thống chính trị và chính quyền các cấp trong triển khai thực hiện. Đồng thời, coi đây là căn cứ để các địa phương xây dựng kế hoạch phát triển thương mại điện tử phù hợp với điều kiện thực tiễn. Về mục tiêu tổng quát, Kế hoạch hướng tới việc nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh của thương mại điện tử Việt Nam, tiếp tục giữ vững vị thế trong nhóm các quốc gia có tốc độ phát triển thương mại điện tử hàng đầu khu vực và thế giới.

Cùng đó là mục tiêu đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm Việt qua thương mại điện tử cả trong và ngoài nước; thu hẹp khoảng cách phát triển thương mại điện tử giữa các địa phương; phát triển thương mại điện tử theo hướng xanh, tuần hoàn, góp phần xây dựng xã hội công bằng và bền vững. Cụ thể, về môi trường cạnh tranh, đặt mục tiêu 70% dân số trưởng thành tham gia mua sắm trực tuyến; doanh số bán lẻ thương mại điện tử tăng trưởng 20 - 30%/năm, chiếm 20% tổng mức bán lẻ hàng hóa quốc gia; giảm tỷ lệ website vi phạm quyền lợi người tiêu dùng xuống còn 5 - 10%.

Về nâng cao năng lực doanh nghiệp, phấn đấu 70% doanh nghiệp ứng dụng thương mại điện tử, 100% giao dịch có hóa đơn điện tử, 80% giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt, và 60% doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động trên nền tảng thương mại điện tử. Ngoài ra, Kế hoạch cũng xác định rõ yêu cầu phát triển đồng đều giữa các vùng. Tỷ trọng giao dịch thương mại điện tử giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng (B2C) ngoài Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đạt 50%; 60% xã và đơn vị hành chính tương đương có thương nhân bán hàng trực tuyến; tận dụng lợi thế từng vùng để phát triển liên kết vùng trong thương mại điện tử.

Đáng chú ý, yếu tố phát triển xanh và bền vững được đưa vào như một trụ cột với các chỉ tiêu cụ thể: Giảm tỷ lệ bao bì nhựa còn tối đa 45%, nâng tỷ lệ bao bì tái chế lên 50%, ít nhất 40% doanh nghiệp sử dụng năng lượng sạch trong logistics thương mại điện tử và 50% doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn đóng gói xanh.

Về phát triển nguồn nhân lực, mục tiêu đặt ra là 60% cơ sở giáo dục đại học, nghề nghiệp đào tạo ngành liên quan thương mại điện tử, và 1 triệu lượt người tham gia các khóa đào tạo kỹ năng ứng dụng thương mại điện tử, bao gồm doanh nghiệp, cá nhân và cán bộ nhà nước.

Đặc biệt, Kế hoạch tổng thể cũng đề ra 6 nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm để hiện thực hóa các mục tiêu đặt ra. Cụ thể, tập trung xây dựng và hoàn thiện thể chế, bao gồm cơ chế, chính sách quản lý nhà nước và phát triển thị trường thương mại điện tử. Cùng đó, hoàn thiện hạ tầng phục vụ phát triển bền vững, bao gồm hạ tầng số, hạ tầng logistics và hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt. Xây dựng các nền tảng, hệ thống cốt lõi phục vụ cả quản lý nhà nước và thị trường thương mại điện tử xanh, bền vững.

Hơn nữa, thúc đẩy liên kết vùng, khai thác lợi thế vùng nguyên liệu, sản xuất, logistics và nguồn nhân lực cho thương mại điện tử. Nâng cao năng lực ứng dụng thương mại điện tử trong cộng đồng doanh nghiệp, hộ kinh doanh và người dân. Cuối cùng, mở rộng hợp tác quốc tế để tiếp cận các tiêu chuẩn tiên tiến, công nghệ hiện đại và thị trường quốc tế.

Theo Bộ Công Thương, thương mại điện tử là lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số. Phát triển thương mại điện tử chú trọng đến phát triển bền vững, hướng đến tối ưu hóa quá trình từ sản xuất, kinh doanh đến trải nghiệm người tiêu dùng bằng các giải pháp có tác động tích cực và cân bằng giữa ba yếu tố phát triển kinh tế, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường. Trong số này, doanh nghiệp và người tiêu dùng là lực lượng chính trong phát triển thương mại điện tử bền vững, nhà nước có vai trò quản lý, xây dựng hạ tầng, tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của thương mại điện tử.