Hơn 15 năm triển khai thi hành Điều lệ Đảng, tại Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh, phương thức lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng đã có sự chuyển biến mạnh mẽ theo hướng đổi mới, sâu sát cơ sở. Các tổ chức cơ sở đảng đã bám sát cương lĩnh, Điều lệ và các nghị quyết của Đảng, nhất là những nhiệm vụ mang tính nguyên tắc, xuyên suốt của Đảng để phát huy vai trò của cấp ủy, tổ chức cơ sở Đảng trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ của tổ chức cơ sở đảng ở địa phương, cơ quan, đơn vị, phù hợp với tình hình thực tiễn.

Điển hình như trong công tác tổ chức đại hội ở cấp cơ sở. Những năm qua, Tỉnh ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc công tác tổ chức, thực hiện đại hội chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở đúng quy định 5 năm 2 lần. Đối với chi bộ thôn, bản, khu phố đã chỉ đạo, đồng bộ, thống nhất với nhiệm kỳ bầu trưởng thôn, bản, khu phố; đặc biệt thực hiện bầu cử trưởng thôn, sau đó đại hội chi bộ thôn, khu phố đồng loạt toàn tỉnh cùng ngày đã tạo thành ngày hội sinh hoạt chính trị rộng khắp riêng có của tỉnh. Bên cạnh đó, mô hình 100% bí thư chi bộ đồng thời là trưởng thôn, bản, khu phố theo phương châm “Dân tin, Đảng cử” hai nhiệm kỳ liên tiếp (2015 - 2020, 2020 - 2025) được củng cố, phát huy hiệu quả thiết thực của mô hình, ngày càng khẳng định chủ trương đúng đắn của Tỉnh ủy, được minh chứng ở cả góc độ lý luận, khoa học và thực tiễn.

Ngay từ nhiệm kỳ 2010-2015, thực hiện chỉ thị, thông báo, hướng dẫn của Trung ương, toàn Đàng bộ tỉnh đã lựa chọn 25 đảng bộ cơ sở (6,1 % số đảng bộ cơ sở, Trung ương quy định từ 5-7%) tiến hành đại hội thí điểm theo chủ trương trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư. Nhiệm kỳ 2015-2020, thực hiện Chỉ thị số 36-CT/TW của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, toàn tỉnh có 75% đảng bộ cơ sở thực hiện chủ trương bầu trực tiếp ban thường vụ, bí thư, phó bí thư tại đại hội. Nhiệm kỳ 2020 - 2025, thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, toàn tỉnh có 100% đảng bộ cơ sở bầu trực tiếp bí thư tại đại hội (bao gồm cả các đảng bộ cơ sở trong Quân đội và Công an).

Thực hiện Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn thi hành, ngay sau đại hội đảng bộ các cấp (nhiệm kỳ 2010 - 2015; 2015 - 2020), trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, 100% các cấp ủy, tố chửc đảng xây dựng quy chế làm việc và tổ chức thực hiện, phù hợp với đặc điểm của địa phương, đơn vị. Đặc biệt, trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quy chế làm việc mẫu của đảng ủy xã, phường, thị trấn và chi bộ thôn, bản, khu phố trên địa bàn tỉnh, chỉ đạo các cơ quan tham mưu, cấp ủy trực thuộc tỉnh tổ chức tập huấn, hướng dẫn xây dựng quy chế làm việc của đảng ủy cơ sở và chi bộ, chú trọng thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình, giữ gìn kỷ luật, kỷ cương, đoàn kết trong Đảng.

Nhiều cấp ủy cơ sở đã quan tâm đổi mới, nâng cao năng lực quán triệt, cụ thể hóa chủ trương, nghị quyết của trên; hiệu quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, giải quyết kịp thời những vấn đề phát sinh; khắc phục tình trạng dập khuôn máy móc, “bệnh” hình thức, chạy theo thành tích trong đánh giá, xếp loại tổ chức đảng và đảng viên. Đặc biệt là triển khai thực hiện hiệu quả mô hình “chi bộ bốn tốt”, “đảng bộ cơ sở bốn tốt” (hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị; chất lượng sinh hoạt tốt; đoàn kết, kỷ luật tốt; cán bộ, đảng viên tốt).

 Nhiều cấp ủy đã hướng dẫn nâng cao chất lượng sinh hoạt đối với từng loại hình chi bộ, ban hành tiêu chí cụ thể đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ. Hầu hết chi bộ đều thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt đảng theo Điều lệ Đảng và các quy định, chỉ thị, kết luận, hướng dẫn của Trung ương và cấp trên. Chi ủy, chi bộ, đảng ủy bộ phận, đảng ủy cơ sở, ban thường vụ đảng ủy cơ sở sinh hoạt thường kỳ mỗi tháng 1 lần, duy trì nền nếp sinh hoạt chi bộ vào ngày mùng 3 hằng tháng; sinh hoạt bất thường khi cần, đảng bộ cơ sở sinh hoạt 1 năm 2 kỳ. Các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, cấp ủy trực thuộc tỉnh và cấp ủy cấp xã thường xuyên dự sinh hoạt chi bộ thôn, khu phố; các cấp ủy định kỳ 6 tháng kiểm tra, giám sát, hướng dẫn nội dung sinh hoạt phù hợp với từng loại hình chi bộ.

Đối với những chi bộ có nhiều đảng viên (trên 100 đảng viên) và trong một số doanh nghiệp tư nhân đảng viên hoạt động phân tán, thường xuyên đi làm ăn xa; trong khu công nghiệp, doanh nghiệp làm việc theo ca, kíp, việc tổ chức sinh hoạt cũng gặp không ít khó khăn. Song, các cấp ủy, tổ chức đảng vẫn nỗ lực khắc phục, bố trí thời gian sinh hoạt; nghiêm túc chỉ đạo, kiểm tra, giám sát thực hiện đúng quy định.

Nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ cũng từng bước nâng lên gắn với việc thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị, Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW và việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII, Kết luận số 21-NQ/TW. Trong sinh hoạt thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc về tổ chức và sinh hoạt đảng, bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục, tính chiến đấu và được đổi mới theo hướng sinh hoạt chuyên đề; dân chủ luôn được mở rộng và phát huy, đề cao tinh thần ý thức tố chức, kỷ luật, tự phê bình và phê bình.

Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Uông Bí Nguyễn Văn Bích cho biết: Những năm qua Đảng bộ thành phố luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng Đảng, thi hành Điều lệ Đảng. Trong đó trọng tâm là chấp hành nghiêm túc quy chế sinh hoạt; đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt Đảng, tăng cường sinh hoạt chuyên đề, nội dung sinh hoạt tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm của địa phương, đơn vị. Ban Thường vụ Thành ủy đã phân công các đồng chí là thành ủy viên, ủy viên ban thường vụ trực tiếp dự sinh hoạt chi bộ thôn, khu trên địa bàn; các đảng ủy xã, phường thực hiện nghiêm việc phân công đảng ủy viên trực tiếp phụ trách chỉ đạo, kiểm tra dự sinh hoạt tại các chi bộ. Từ đó nắm bắt kịp thời tình hình đời sống, tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và nhân dân, kịp thời giải quyết những vướng mắc phát sinh ngay tại cơ sở. Thành ủy Uông Bí đã quan tâm bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng, cách thức điều hành, chuẩn bị nội dung sinh hoạt cho các bí thư chi bộ. Trong nội dung sinh hoạt, yêu cầu đẩy mạnh thực hiện theo chuyên đề, lựa chọn những vấn đề thiết thực, gần gũi với thôn, khu, người dân hoặc một số vấn đề khó khăn, bức xúc đặt ra trong công tác lãnh đạo của chi bộ theo chức năng, nhiệm vụ, để đánh giá, đưa ra chi bộ thảo luận.

Bên cạnh đó, Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo 41 đảng bộ bộ phận (gồm 1 cơ quan hành chính, 1 đơn vị sự nghiệp, 39 doanh nghiệp) hoạt động nghiêm túc, hiệu quả bám sát thi hành Điều lệ của Đảng. Nhìn chung, các mô hình đảng bộ bộ phận được tổ chức theo tổ chức bộ máy, lĩnh vực của từng cơ quan, đơn vị, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu ở các tổ chức đảng dưới đảng bộ cơ sở có đông đảng viên. Đồng thời, phát huy tốt vai trò lãnh đạo của đảng ủy cơ sở trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Đặc biệt, việc quy định đối với đảng bộ cơ sở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, LLVT có trên 100 đảng viên như quy định được ủy quyền quyết định kết nạp và khai trừ đảng viên cũng được thực hiện nghiêm túc. Hiện nay, toàn Đảng bộ tỉnh có 28 đảng bộ cơ sở loại hình doanh nghiệp Nhà nước thuộc Đảng bộ Than Quảng Ninh được ủy quyền kết nạp đảng viên. Các đảng bộ cơ sở này đều là các doanh nghiệp lớn có hàng nghìn đảng viên, có bộ phận cán bộ tham mưu, giúp việc cho đảng ủy nên bảo đảm yêu cầu, tiêu chuẩn, chất lượng theo quy định.

Với sự nỗ lực và quyết tâm cao nhất, sự lãnh, chỉ đạo kịp thời của BTV Tỉnh ủy, việc thi hành Điều lệ Đảng, các quy định, hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng của các tổ chức cơ sở đảng qua các nhiệm kỳ đều thực hiện nghiêm túc, đúng quy định, khắc phục những hạn chế, yếu kém. Những năm đầu đổi mới, toàn tỉnh có 20,25% cơ sở đảng vững mạnh, 72% khá, còn 7,75% cơ sở đảng yếu kém. Đến nay, hằng năm toàn tỉnh có trên 90% số tổ chức đảng, đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, trong đó có bình quân 18% hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; 0,2% tổ chức đảng và 0,5% đảng viên không hoàn thành nhiệm vụ.

Việc quán triệt, cụ thể hóa, triển khai và tổ chức thực hiện Điều lệ Đảng và các quy định, hướng dẫn của Trung ương có tác động tích cực trong việc xây dựng, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở, góp phần để Đảng bộ tỉnh lãnh đạo thực hiện có hiệu quả chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Qua đó đóng góp vào thành tựu chung của công tác xây dựng Đảng nhiều nhiệm kỳ, làm cho Đảng ngày càng phát triển, trưởng thành, xứng đáng với vai trò lãnh đạo, được nhân dân tin tưởng.