BĐBP Quảng Ninh được thành lập từ những ngày đầu của năm 1959, cùng với sự ra đời của lực lượng BĐBP theo Nghị quyết số 58/NQTW ngày 19/11/1958 Bộ Chính trị về việc xây dựng lực lượng cảnh vệ nội địa và biên phòng; Nghị định 100/TTg ngày 3/3/1959 Thủ tướng Chính phủ về việc thống nhất các đơn vị bộ đội làm công tác bảo vệ nội địa, bảo vệ biên giới và các đơn vị công an biên phòng, cảnh sát vũ trang, thành một LLVT chuyên trách công tác biên phòng và bảo vệ nội địa lấy tên là Công an Nhân dân vũ trang (nay là BĐBP).

Trải qua 64 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, BĐBP Quảng Ninh đã lập được nhiều chiến công to lớn, sáng ngời phẩm chất cách mạng cao đẹp, ý chí kiên cường. Qua các thời kỳ đấu tranh cách mạng, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, thời bình hay thời chiến, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh đều nâng cao tinh thần tự lực, tự cường, phát huy truyền thống bất khuất, kiên cường của giai cấp công nhân Vùng mỏ, vượt qua khó khăn, thử thách, ngày đêm trụ vững nơi biên cương; bám dân, bám đất, bám đảo, bám địa bàn hoạt động; chiến đấu hy sinh anh dũng lập nên những chiến công xuất sắc, góp phần cùng Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh xây dựng, bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới vùng Đông Bắc của Tổ quốc.

Với những thành tích đã đạt được, BĐBP Quảng Ninh đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu cao quý Anh hùng LLVT nhân dân (tháng 12/1979) và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Đặc biệt, trước yêu cầu của nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác nghiên cứu, dự báo tình hình, kịp thời tham mưu cho Bộ Tư lệnh BĐBP, Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết những vấn đề liên quan đến quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia; xây dựng cơ sở chính trị, phát triển KT-XH trên địa bàn biên giới vững mạnh; xứng đáng là lực lượng nòng cốt, là chỗ dựa tin cậy của cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân khu vực biên giới.

Đại tá Lê Xuân Men, Chính uỷ BĐBP tỉnh cho biết: BĐBP Quảng Ninh được giao quản lý địa bàn rộng, điều kiện thời tiết khu vực biên giới diễn biến khắc nghiệt, thất thường, trong khi đó, hoạt động của các loại tội phạm trên các tuyến biên giới ngày càng tinh vi, manh động… đã đặt ra nhiều thách thức đối với công tác biên phòng của đơn vị. Nhận thức rõ điều này, những năm qua Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã quán triệt nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ, toàn diện các biện pháp công tác biên phòng. Trong đó, tập trung vào nắm chắc tình hình khu vực biên giới, tăng cường công tác sẵn sàng chiến đấu, nâng cao chất lượng nắm, dự báo tình hình nội, ngoại biên, tham mưu, đề xuất Tỉnh ủy, UBND tỉnh và Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP các chủ trương, biện pháp quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, xây dựng khu vực biên giới vững mạnh toàn diện.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị phối hợp chặt chẽ với các ngành, lực lượng và nhân dân khu vực biên giới triển khai kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý kịp thời những vấn đề nảy sinh, không để bị động, bất ngờ.

Đặc biệt, BĐBP tỉnh cũng phối hợp với các lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới nước bạn làm tốt công tác trao đổi tình hình có liên quan đến hoạt động của tội phạm qua lại 2 bên biên giới. Khi có vụ việc xảy ra, 2 bên kịp thời thông báo cho nhau phối hợp điều tra, xác minh, bắt giữ tội phạm, nhanh chóng tiến hành các thủ tục để trao trả, tiếp nhận và xử lý theo pháp luật của mỗi nước.

Thông qua những biện pháp trên, những năm qua BĐBP tỉnh đã bắt, xử lý hàng nghìn vụ buôn bán, vận chuyển trái phép ma túy, buôn lậu, gian lận thương mại; phát hiện và xử lý kịp thời các hoạt động vi phạm Hiệp định về Quy chế quản lý biên giới theo chức năng, thẩm quyền, góp phần quan trọng vào giữ vững chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, trật tự, an toàn xã hội trên các tuyến biên giới của tỉnh.

Chỉ tính từ đầu năm 2023 đến nay, đơn vị đã tổ chức tuần tra, kiểm soát quan sát, mật phục 10.275 lượt tổ/46.235 lượt CBCS tham gia, bảo vệ nguyên trạng hệ thống đường biên, cột mốc, toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Điều động 121 lượt phương tiện/440 lượt CBCS phối hợp với lực lượng chức năng của địa phương tham gia tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn các vụ việc xảy ra trên địa bàn. Đồng thời, tổ chức đấu tranh thành công 6 chuyên án, 10 kế hoạch nghiệp vụ, bắt giữ, xử lý 386 vụ/900 đối tượng/358 phương tiện vi phạm pháp luật trên biên giới. Trong đó, xử lý hình sự 16 vụ/27 đối tượng/24 phương tiện; xử phạt vi phạm hành chính 370 vụ/873 đối tượng/334 phương tiện, xử phạt vi phạm hành chính 5,557 tỷ đồng…

Đơn vị cũng chủ động nghiên cứu, vận dụng, giảm tối đa các loại giấy tờ, thời gian làm thủ tục đối với người, phương tiện XNC qua các cửa khẩu, cảng biển. Qua đó, góp phần quan trọng để tỉnh mở rộng phát triển kinh tế biên mậu và hợp tác kinh tế quốc tế trong khu vực và thế giới. Từ đầu năm 2023 đến nay, BĐBP tỉnh đã làm thủ tục cho 375.254 lượt người và 117.655 lượt phương tiện XNC qua các cửa khẩu trên bộ với hơn 865.000 tấn hàng hoá. Các cửa khẩu cảng biển đã làm thủ tục XNC 2.134 phương tiện/42.380 thuyền viên và trên 9,655 triệu tấn hàng hóa các loại; làm thủ tục XNC cho 10 tàu du lịch nước ngoài với 4872 thuyền viên và 7.248 du khách.

Để tạo nền tảng bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới, những năm qua BĐBP tỉnh đã chú trọng tham mưu, giúp cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng cơ sở chính trị, phát triển KT-XH, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ở khu vực biên giới. Đồng thời, tham mưu cho địa phương đổi mới, nâng cao tính thiết thực, hiệu quả của “Ngày Biên phòng toàn dân”, phong trào quần chúng tham gia tự quản, bảo vệ đường biên, cột mốc, bảo vệ biển, đảo, nhất là xây dựng và duy trì hoạt động của mô hình tổ, hộ dân tham gia quản lý, bảo vệ cột mốc, đường biên; tổ an ninh trật tự thôn, bản, khu; tổ tàu, thuyền đoàn kết…

Hiện Đảng ủy BĐBP tỉnh phối hợp cùng cấp ủy, chính quyền địa phương duy trì hiệu quả các mô hình cán bộ BĐBP tham gia cấp ủy ở 24 xã, phường và cấp ủy của 5 huyện, thành phố biên giới, biển đảo; 95 đảng viên đồn Biên phòng tham gia sinh hoạt tại các chi bộ thôn, bản giáp biên và 467 đảng viên phụ trách 1.690 hộ gia đình ở khu vực biên giới, biển đảo.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, cán bộ biên phòng được tăng cường cho địa phương đã tham mưu cho cấp uỷ, ban chỉ huy đơn vị và cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ; giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; đặc biệt là tham mưu duy trì và tổ chức thực hiện có hiệu quả các phong trào, cuộc vận động, như: “Mái ấm biên cương”, “BĐBP chung tay xây dựng nông thôn mới”, “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”, “Nâng bước em tới trường”, “Con nuôi đồn Biên phòng”...

Qua các hoạt động trên đã không ngừng củng cố tình quân - dân bền chặt, giúp nhiều người dân khu vực biên giới an cư, lạc nghiệp, tạo động lực để họ vượt khó vươn lên, thoát nghèo bền vững và vững vàng bám trụ trên biên giới cùng BĐBP bảo vệ vững chắc phên dậu của Tổ quốc.

Biên cương, bờ cõi của Tổ quốc là thiêng liêng, bất khả xâm phạm. Để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, những năm qua BĐBP Quảng Ninh đã tập trung thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng Đảng, xây dựng đơn vị chính quy, vững mạnh toàn diện, “mẫu mực, tiêu biểu”, đoàn kết hiệp đồng, trên dưới đồng lòng, quyết tâm nhận và hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Đảng uỷ BĐBP tỉnh đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo các chi, đảng bộ cơ sở duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu; quản lý, giáo dục bộ đội chấp hành nghiêm kỷ luật, pháp luật, đảm bảo ATGT; thực hiện tốt các quy chế, quy định, chương trình công tác; duy trì thực hiện nghiêm túc, hiệu quả nguyên tắc, nền nếp, chế độ sinh hoạt Đảng của các cấp ủy, tổ chức đảng; củng cố, kiện toàn nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng.

Đảng ủy BĐBP tỉnh còn thường xuyên chỉ đạo các cấp ủy cơ sở triển khai thực hiện nghiêm túc quy trình kiểm điểm tập thể, cá nhân, gắn với kiểm điểm tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII, khoá XIII). Qua đó, không ngừng tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp đối với mọi hoạt động của đơn vị.

Quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đúng nguyên tắc, quy chế, quy trình công tác cán bộ; bổ sung quy hoạch cán bộ chủ trì ở các cấp nhiệm kỳ 2021-2025, gắn công tác đào tạo, bồi dưỡng sử dụng cán bộ; phối hợp quản lý, nâng cao hiệu quả đội ngũ cán bộ tham gia cấp ủy các huyện, thành phố biên giới và cán bộ tăng cường cho các xã, phường biên giới, biển đảo; thực hiện nghiêm túc quy định xét duyệt, thẩm định hồ sơ chính trị trong công tác đề bạt cán bộ, tuyển quân, kết nạp đảng...

Đặc biệt, Đảng ủy BĐBP tỉnh còn quan tâm thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát thường xuyên và chuyên đề nhằm phát hiện và xử lý nghiêm các tổ chức, các nhân vi phạm. Nhờ đó, những năm qua, đội ngũ cán bộ, đảng viên của đơn vị luôn có lập trường tư tưởng chính trị kiên định vững vàng, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của đơn vị.

Để mọi CBCS yên tâm công tác, gắn bó với đơn vị, Đảng uỷ, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh cũng chỉ đạo các đơn vị tập trung phát huy nội lực, tranh thủ nguồn ủng hộ, thực hành tiết kiệm, chỉnh trang doanh trại, tận dụng tốt nguồn quỹ đất để tăng gia, đưa thêm vào khẩu phần ăn của bộ đội. Năm 2022, đơn vị đã huy động được hàng tỷ đồng để xây, sửa nơi ăn ở cho bộ đội; tăng gia, đưa thêm vào khẩu phần ăn cho bộ đội 2.000-5.000 đồng/người/ngày. Nhờ vậy, trong năm có 99,2% CBCS đạt khỏe.

Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới, Đảng ủy BĐBP Quảng Ninh sẽ tập trung đổi mới và thực hiện đồng bộ, toàn diện công tác biên phòng; tập trung xây dựng lực lượng BĐBP vững mạnh, chính quy, từng bước hiện đại, có sức chiến đấu cao, nghiệp vụ giỏi, thực hiện tốt vai trò nhiệm vụ chuyên trách nòng cốt quản lý bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia trong mọi tình huống. Đồng thời xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, lối sống trong sạch, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao...

Đảng ủy BĐBP tỉnh cũng tiếp tục quán triệt sâu sắc nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; chủ động tham mưu đề xuất với Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP các chủ trương, đối sách về quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới trên địa bàn. Đồng thời, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả các biện pháp công tác biên phòng; triển khai đồng bộ các mặt công tác nghiệp vụ cơ bản; nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu; đẩy mạnh các chương trình phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương biên giới thực hiện hiệu quả phong trào quần chúng tham gia bảo vệ chủ quyền, an ninh khu vực biên giới, vùng biển đảo của tỉnh.