
Đồng hành cùng tỉnh, 60 năm qua LLVT Quảng Ninh không ngừng lớn mạnh, xứng đáng là lực lượng nòng cốt bảo vệ độc lập chủ quyền, tạo sự ổn định về quốc phòng - an ninh để kinh tế - xã hội của địa phương phát triển mạnh mẽ. Suốt chặng đường xây dựng và phát triển, LLVT Quảng Ninh luôn phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, xây đắp nên truyền thống “Đoàn kết, sáng tạo, bất khuất, kiên trung, chiến thắng”, thực sự là lực lượng trung thành, tin cậy của Đảng bộ và nhân dân Quảng Ninh.

Ngày 30/10/1963, Quốc hội ban hành nghị quyết về việc hợp nhất tỉnh Hải Ninh và khu Hồng Quảng thành tỉnh Quảng Ninh. Cơ quan quân sự địa phương của tỉnh cũng có sự thay đổi. Khu đội Hồng Quảng và Tỉnh đội Hải Ninh được hợp nhất thành Tỉnh đội Quảng Ninh trực thuộc Quân khu 3, đến đầu năm 1964 thuộc Quân khu Đông Bắc.
Ngay trong những năm tháng tỉnh Quảng Ninh vừa thành lập, đế quốc Mỹ đẩy mạnh các hoạt động khiêu khích, mở đầu cho cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc nước ta. Thực hiện chỉ thị của Bộ Chính trị, Tỉnh ủy Quảng Ninh đã ban hành nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương và nhân dân đẩy mạnh sản xuất, tích cực chuẩn bị mọi mặt, sẵn sàng đánh trả cuộc chiến tranh phá hoại của địch; tổ chức phòng không, sơ tán, chuyển hướng hoạt động kinh tế - xã hội sang thời chiến.

Dân quân huyện Yên Hưng tổ chức huấn luyện. Ảnh: tư liệu
Dân quân huyện Yên Hưng tổ chức huấn luyện. Ảnh: tư liệu
Khi đó, Ban Cán sự Đảng Tỉnh đội Quảng Ninh chỉ đạo các huyện đội, thị đội và các đơn vị bộ đội địa phương xây dựng thế trận, xây dựng làng, xã chiến đấu; nhanh chóng kiện toàn cơ quan quân sự địa phương các cấp, phát triển lực lượng dân quân tự vệ, xây dựng lực lượng dự bị động viên. Tham mưu cho cấp ủy, chính quyền chỉ đạo các địa phương xác định các điểm, khu vực sơ tán; quy hoạch các khu căn cứ; xây dựng các trận địa phòng không. Tỉnh đội thành lập các đại đội cao xạ hỗn hợp. Hàng trăm tổ, đội bắn máy bay của dân quân tự vệ được thành lập, nhiều tổ được trang bị súng máy phòng không 12,7mm.
Năm 1964, với ý đồ thực hiện chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân ra miền Bắc, đế quốc Mỹ tạo ra “Sự kiện vịnh Bắc Bộ” nhằm ngăn chặn ta chi viện cho chiến trường miền Nam. Ngày 5/8/1964, địch đã cho hàng chục lượt máy bay ném bom xuống TX Hòn Gai. Trong mưa bom bão đạn, quân và dân Quảng Ninh đã hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng chiến đấu dũng cảm. Kết thúc trận chiến, quân và dân Quảng Ninh đã bắn rơi 3 máy bay, bắt sống tên giặc lái Mỹ đầu tiên ở miền Bắc là An-va-rét.

Hải quân Nhân dân Việt Nam đánh trả máy bay Mỹ bắn phá miền Bắc ngày 5/8/1964. Ảnh: Tư liệu Bảo tàng lịch sử quốc gia
Hải quân Nhân dân Việt Nam đánh trả máy bay Mỹ bắn phá miền Bắc ngày 5/8/1964. Ảnh: Tư liệu Bảo tàng lịch sử quốc gia
Nhớ lại những năm tháng lịch sử ấy, ông Đào Ngọc Sao, nguyên hạ sĩ, Khẩu đội trưởng Khẩu đội 2, Trung đội pháo cao xạ 14,5mm, Đại đội 1, Tiểu đoàn 217, chia sẻ: Anh em tân binh chúng tôi nhập ngũ từ tháng 2/1964, đến tháng 8 thì chính thức bước vào trận đánh đầu tiên, trực tiếp chiến đấu một mất một còn với kẻ địch. Hôm ấy, khi nghe hiệu lệnh của Trung đội trưởng thông báo có máy bay ở hướng 12h, 4 khẩu súng, 8 nòng đều hướng về phía máy bay địch nhắm bắn. Chiếc máy bay chững lại và bắt đầu bùng cháy như quả cầu lửa. Lúc ấy, quân và dân ta vô cùng mừng rỡ vì chúng tôi đã làm tốt nhiệm vụ bảo vệ bầu trời TX Hòn Gai.
Trong gần 4 năm tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc, đế quốc Mỹ cho máy bay xâm nhập vùng trời, vùng biển Quảng Ninh 20.000 lần, đánh phá gần 2.000 trận với gần 15.000 quả bom các loại và tên lửa được trút xuống, nhiều lần tàu chiến xâm phạm vùng biển, vào gần một số đảo tuyến ngoài, thả thuỷ lôi, 3 lần bắn pháo vào đảo Hạ Mai (huyện Cẩm Phả). Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, trực tiếp là Tỉnh uỷ, Đảng uỷ và Ban Chỉ huy Tỉnh đội, huyện, thị đội, các tổ chức đảng và CBCS trong LLVT tỉnh đã chiến đấu dũng cảm, ngoan cường, lập công xuất sắc, bắn rơi 173 máy bay, bắt sống nhiều giặc lái Mỹ.
Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước kết thúc, công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh vừa mới được tiến hành, kinh tế đất nước chưa kịp phục hồi, LLVT chưa kịp củng cố, kẻ thù mới lại phát động chiến tranh ở biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc. Trong suốt cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979, mặc dù lực lượng rất chênh lệch, nhưng bộ đội địa phương, công an vũ trang và dân quân du kích Quảng Ninh đã kiên cường chống trả và đẩy lùi các mũi tiến công của quân xâm lược.
Trong đó, trận đánh vào rạng sáng 17/2/1979 tại Đồn Biên phòng Pò Hèn (xã Bắc Sơn, TP Móng Cái) đã ghi tạc vào lịch sử và trở thành biểu tượng sáng ngời của lòng yêu nước, tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Khi ấy, 45 CBCS biên phòng đã giành giật từng tấc đất, từng mét giao thông hào và anh dũng hy sinh trong trận chiến không cân sức với quân thù, để bảo vệ biên cương thiêng liêng của Tổ quốc.

Trận địa pháo phòng không của tự vệ mỏ chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ (1972). Ảnh: Tư liệu
Trận địa pháo phòng không của tự vệ mỏ chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ (1972). Ảnh: Tư liệu
Sau sự kiện ngày 17/2, cả tỉnh bừng bừng tinh thần bảo vệ Tổ quốc với khí thế Bạch Đằng - Vân Đồn lịch sử, hàng vạn thanh niên đã lên đường xây dựng trận tuyến bảo vệ biên giới. Qua đó viết thêm một khúc tráng ca hào hùng trong lịch sử xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của LLVT tỉnh. Tháng 12/1979, LLVT Quảng Ninh vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.

Khẩu đội pháo tàu T144 Hải quân đã anh dũng chiến đấu bắn trả máy bay Mỹ trên Vịnh Hạ Long.
Khẩu đội pháo tàu T144 Hải quân đã anh dũng chiến đấu bắn trả máy bay Mỹ trên Vịnh Hạ Long.

Bộ đội tên lửa bảo vệ bầu trời Vùng mỏ trong chiến tranh chống đế quốc Mỹ (giai đoạn 1954-1975). Ảnh Đỗ Kha
Bộ đội tên lửa bảo vệ bầu trời Vùng mỏ trong chiến tranh chống đế quốc Mỹ (giai đoạn 1954-1975). Ảnh Đỗ Kha

Pháo binh Vùng mỏ vào trận trong chiến tranh chống đế quốc Mỹ (giai đoạn 1954-1975). Ảnh Đỗ Kha
Pháo binh Vùng mỏ vào trận trong chiến tranh chống đế quốc Mỹ (giai đoạn 1954-1975). Ảnh Đỗ Kha

Tổ du kích xã Phong Dụ, huyện Tiên Yên bảo vệ cho nhân dân gặt lúa trong kháng chiến.
Tổ du kích xã Phong Dụ, huyện Tiên Yên bảo vệ cho nhân dân gặt lúa trong kháng chiến.

Đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, thực hiện quyết định của Bộ Quốc phòng, Đặc khu Quảng Ninh hợp nhất với Quân khu 3 và ngày 18/10/1987, Bộ CHQS tỉnh được tái thành lập. Trong điều kiện tình hình thế giới, trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của tỉnh có những biến động, nhưng dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng uỷ và Bộ Tư lệnh Quân khu 3, của Tỉnh uỷ và UBND tỉnh, Đảng uỷ và Bộ CHQS tỉnh đã quán triệt sâu sắc nhiệm vụ, luôn làm tốt chức năng tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả công tác quân sự - quốc phòng địa phương. Nổi bật là công tác xây dựng khu vực phòng thủ; kết hợp xây dựng kinh tế gắn với củng cố quốc phòng - an ninh; từng bước thể hiện rõ hơn khả năng giữ vững ổn định tình hình, tự bảo vệ địa phương, thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược của quân và dân trong tỉnh.

CBCS Đại đội trinh sát, Phòng Tham mưu (Bộ CHQS tỉnh) luyện tập nội dung vượt vòng lửa.
CBCS Đại đội trinh sát, Phòng Tham mưu (Bộ CHQS tỉnh) luyện tập nội dung vượt vòng lửa.
Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo kết hợp chặt chẽ giữa kinh tế với quốc phòng - an ninh và đối ngoại. Những năm gần đây, nhiều công trình lưỡng dụng có quy mô lớn được đầu tư xây dựng như: Đường cao tốc, cảng biển, sân bay, đường tuần tra biên giới và các tuyến đường xuyên đảo; xây dựng căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu cần - kỹ thuật, sẵn sàng phục vụ khi có tình huống tác chiến xảy ra. Đồng thời, tỉnh cũng đầu tư xây dựng hệ thống thao trường huấn luyện; trung tâm giáo dục quốc phòng - an ninh và trung tâm huấn luyện dự bị động viên đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

CBCS Ban CHQS huyện Đầm Hà đẩy mạnh tăng gia, góp phần nâng cao bữa ăn cho bộ đội.
CBCS Ban CHQS huyện Đầm Hà đẩy mạnh tăng gia, góp phần nâng cao bữa ăn cho bộ đội.
Đảng uỷ Quân sự tỉnh thường xuyên quan tâm chăm lo và tập trung sức lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh và nâng cao chất lượng huấn luyện. Tập trung đổi mới, nội dung, phương pháp, bám sát phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc”, sát với yêu cầu nhiệm vụ và đối tượng tác chiến. Kết hợp tốt giữa lý thuyết và thực hành, giữa huấn luyện ban ngày với ban đêm; huấn luyện dã ngoại với làm công tác vận động quần chúng. Trong đó, coi trọng huấn luyện các hình thức chiến thuật phù hợp với tổ chức, biên chế trang bị của LLVT địa phương.






Huyện Ba Chẽ tổ chức diễn tập phòng chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự năm 2023.
Huyện Ba Chẽ tổ chức diễn tập phòng chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự năm 2023.
Diễn tập cũng là một trong những điểm sáng, thể hiện rõ nét kết quả công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của LLVT thời gian qua. Theo đó, công tác chỉ đạo diễn tập được đổi mới theo hướng thiết thực, hiệu quả. Từ năm 2005 đến nay, Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu cho tỉnh tổ chức 3 cuộc diễn tập cấp tỉnh, 45 cuộc diễn tập cấp huyện; chỉ đạo trên 700 cuộc diễn tập quốc phòng - an ninh cấp xã, phường, thị trấn, các đơn vị tự vệ thuộc doanh nghiệp ngành than diễn ra thành công, an toàn.

Lực lượng tự vệ ngành than tham gia diễn tập thực binh A2 (trong diễn tập chiến đấu bảo vệ 9 công ty than năm 2023).
Lực lượng tự vệ ngành than tham gia diễn tập thực binh A2 (trong diễn tập chiến đấu bảo vệ 9 công ty than năm 2023).
Bí thư Huyện ủy Hải Hà Nguyễn Kim Anh chia sẻ: Diễn tập KVPT cấp huyện là bước tập duyệt quan trọng của cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, nhân dân và LLVT địa phương, nhằm ứng phó với các tình trạng về quốc phòng có thể xảy ra trên địa bàn. Qua đó, góp phần củng cố thế trận quốc phòng toàn dân và xây dựng khu vực phòng thủ huyện, thành phố ngày càng vững chắc.
Phát huy truyền thống “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, từ năm 2000 đến tháng 8/2022, toàn tỉnh đã bàn giao hàng chục ngàn thanh niên ưu tú nhập ngũ vào các đơn vị quân đội, đạt 100% chỉ tiêu với chất lượng cao. Cơ quan quân sự các cấp đã có nhiều cách làm sáng tạo trong công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ như: Phối hợp với các nhà trường, doanh nghiệp tổ chức ký cam kết dạy nghề và tạo việc làm cho quân nhân xuất ngũ; gắn công tác tuyển quân với tạo nguồn dự bị động viên và nguồn cán bộ cho cơ sở, bồi dưỡng nhận thức về Đảng, tạo nguồn phát triển đảng trong đoàn viên ưu tú chuẩn bị lên đường nhập ngũ...

Bộ CHQS tỉnh phối hợp khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí tại TP Móng Cái.
Bộ CHQS tỉnh phối hợp khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí tại TP Móng Cái.
Cùng với đó, triển khai phong trào thi đua “LLVT Quảng Ninh chung sức xây dựng nông thôn mới” và thực hiện hiệu quả các chương trình phối hợp công tác dân vận, LLVT tỉnh đã phối hợp với các đơn vị đóng quân trên địa bàn và huy động lực lượng thường trực, dự bị động viên, dân quân tự vệ tham gia hàng vạn ngày công giúp các địa phương xây dựng công trình phúc lợi xã hội, giúp nhân dân làm đường, kênh mương nội đồng; tặng giống, vốn, công cụ sản xuất, giúp cải tạo nhà ở; tuyên truyền, vận động các hộ dân hiến đất làm đường... Giai đoạn 2016-2022, LLVT tỉnh đã quyên góp ủng hộ 30,9 tỷ đồng, gần 150.000 ngày công lao động giúp đỡ các địa phương hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

LLVT huyện Đầm Hà chung tay thực hiện các công trình xây dựng nông thôn mới.
LLVT huyện Đầm Hà chung tay thực hiện các công trình xây dựng nông thôn mới.
Đặc biệt, trong cuộc chiến chống dịch Covid-19, Bộ CHQS tỉnh đã phối hợp với các đơn vị tiếp đón 289 chuyến bay từ các nước về Việt Nam qua sân bay Vân Đồn với 60.636 công dân, trong đó có 13.937 người nước ngoài; tổ chức tiếp nhận, cách ly tập trung 5.243 công dân tại Trung đoàn 244 bảo đảm an toàn, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Đằng sau những con số đó, khó có thể kể hết những vất vả, cống hiến và hy sinh thầm lặng của cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh.
Đại tá Khúc Thành Dư, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh cho biết: Trước yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, LLVT tỉnh tiếp tục phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” của giai cấp công nhân Vùng mỏ, truyền thống “Đoàn kết, sáng tạo, bất khuất, kiên trung, chiến thắng” của LLVT tỉnh, không ngừng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh, góp phần quan trọng xây dựng tỉnh Quảng Ninh là tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại phát triển nhanh, mạnh mẽ và bền vững, xứng đáng là một trong những trung tâm phát triển của miền Bắc và trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030.
Ngày xuất bản: 28/9/2023
Thực hiện: Ngô Dịu
Trình bày: Tất Đạt