23h00, ngày 15/6, Ukraina - Pháp: La bàn nào cho tương lai?

Ukraina trở lại sân khấu lớn sau nhiều năm chìm trong bóng tối, thậm chí đây còn là kỳ EURO đầu tiên của ĐQTG nước này kể từ sau khi tách khỏi Liên bang Xô Viết, và họ cần xóa đi sự bỡ ngỡ và tự ti của một đội tuyển chỉ tìm đến sân chơi lớn nhờ là… chủ nhà. Với đội tuyển Pháp, thì trở lại với một sân khấu lớn cũng đi kèm gánh nặng xóa bỏ đi hình ảnh hoen ố của World Cup 2010.

Sự tan rã của Liên Xô năm 1991 đã mở ra một thời kỳ mà 15 quốc gia thành viên của nó lâm vào trạng thái mất định hướng, và bóng đá cũng không phải ngoại lệ. Ukraina chính là một trong những quốc gia sản sinh rất nhiều nhân tài cho đội tuyển Liên Xô trước đây, như Igor Belanov và HLV hiện tại của đội tuyển Ukraina, ông Oleg Blokhin, cũng như một nhà tư tưởng xuất sắc trong lịch sử bóng đá là Valeriy Lobanovskyi. Nhưng nghịch lý là một đất nước cũng không phải thiếu tài năng bóng đá như thế lại chỉ có thể hai lần bén mảng đến sân chơi lớn, World Cup 2006 và EURO năm nay. Ở kỳ EURO lần này, thì họ không phải đá vòng loại vì là đồng chủ nhà.

Một năm trước, đội tuyển Pháp (phải) đã đánh bại Ukraina 4-1 trong trận giao hữu vào thời kỳ đầu của triều đại Blanc - Ảnh: Getty

Đội tuyển Ukraina vẫn tỏ ra không thật sự tự tin khi bước ra khỏi thời kỳ là một phần của đội tuyển Liên Xô, dù sở hữu trong tay rất nhiều nhân tài (thời kỳ hậu Xô Viết, nền bóng đá này vẫn tiếp tục sản sinh ra những cầu thủ tài năng, mà một trong số đó còn vươn lên đến tầm kiệt xuất: Andriy Shevchenko). Ở kỳ EURO lần này, họ tiếp tục phải vượt qua được vết thương tâm lý ấy.

Các cầu thủ xuất sắc của Ukraina chơi rất hay khi là một phần của đội tuyển Liên Xô, nhưng khi phải tách ra và chứng minh vai trò độc lập, thì không ai quen với vai trò thủ lĩnh. Blokhin là một ví dụ: Ông là một mũi tấn công kinh khủng bên cánh trái ở đội tuyển Liên Xô trước đây, nhưng không có vai trò xây dựng lối chơi, và càng mờ nhạt ở khía cạnh thủ lĩnh tinh thần. Các cầu thủ Ukraina sau này, trừ Shevchenko, cũng không thiếu tài năng, nhưng họ thường không phải là xương sống của đội bóng mình khoác áo.

Sự mất định hướng của tuyển Pháp cũng gắn liền với vấn đề thủ lĩnh: Sau khi Zinedine Zidane chia tay màu áo Lam bằng một cú “thiết đầu công” với Materazzi ở chung kết World Cup 2006, đội tuyển Pháp ngay lập tức bị mất định hướng, và thậm chí là đánh mất cả phẩm giá với một VCK World Cup 2010 đầy tai tiếng.

Thủ lĩnh, anh là ai?

Ukraina vẫn thiếu đi sự tự tin vì lịch sử đội tuyển này đã gắn liền với lịch sử của đội tuyển Liên Xô quá lâu và thiếu một sức bật tự thân, khi “dọn ra ở riêng”. Còn thành công của đội tuyển Pháp thời kỳ nào cũng cần một thủ lĩnh thậm chí là có ảnh hưởng cả về mặt tinh thần lẫn lối chơi, như Michel Platini ở EURO 1984 và Zidane tại World Cup 1998 và EURO 2000. Thậm chí, ngay cả khi ánh sáng của con phượng hoàng Zizou chỉ còn lay lắt ở World Cup 1006, thì anh vẫn đủ sức kéo cả đoàn tàu Les Bleus đi đến trận chung kết.

Shevchenko được coi là thủ lĩnh mặc nhiên của đội tuyển Ukraina, và anh đã chứng tỏ được điều ấy trong suốt sự nghiệp, nhưng khoảng cách quá xa giữa anh và các vị trí khác của đội Ukraina khiến vai trò thủ lĩnh của anh vẫn chưa thể xóa đi sự tự ti của đội tuyển này. Sự xông xáo và hiệu quả kiểu ấy chỉ tạo ra những hình ảnh tiêu cực về đội bóng một người đúng nghĩa đen: Sheva chơi hay và Ukraina chiến thắng, hoặc Sheva chơi dở và Ukraina biến mất. Trận ra quân thắng Thụy Điển, vế thứ nhất lên tiếng.

Đội tuyển Pháp cũng chưa giải quyết được bài toán thủ lĩnh ở EURO lần này, nhưng sự thiếu hụt ấy được khỏa lấp bởi một thủ lĩnh khác trên khu kỹ thuật: HLV Laurent Blanc. Ông vừa là một người thầy, còn là một người anh, thậm chí mang dáng dấp một người cha. Hơi lạnh lùng, như cái chất lãng đãng vốn có của người Pháp, nhưng là điểm tựa vững chắc vì cả sự điềm tĩnh và ấm áp khi cần thiết.

Đánh giá từ góc nhìn ấy, chúng ta có thể đặt niềm tin vào đội tuyển Pháp. Một thủ lĩnh 35 tuổi và luôn phải gánh cả đội bóng trên vai như Sheva khó có thể duy trì được sự tỏa sáng thần kỳ một cách liên tục, còn ảnh hưởng của ông Blanc đã vượt qua tầm ảnh hưởng đơn thuần của một HLV, đến mức mà chúng ta còn cảm nhận được hình bóng của ông trong mỗi bước chạy của các cầu thủ tuyển Pháp.

Dự đoán: 1-2

Theo TT&VH