5 nguyên tắc quan trọng trong phục hồi cho bệnh nhân COVID-19

Sau khi âm tính với Covid-19, bệnh nhân sẽ được xuất viện và bước vào giai đoạn phục hồi. Giai đoạn này bệnh nhân Covid-19 cần nhớ một số nguyên tắc dưới đây để phục hồi nhanh thể trạng, tránh những ảnh hưởng lâu dài do virus gây ra.

Sau khi nhiễm bệnh, cơ thể bệnh nhân covid-19 phải đối mặt với nhiều ảnh hưởng và hệ lụy lâu dài. Mặc dù khỏi bệnh, tuy nhiên người bệnh cần lưu ý một số nguyên tắc để sớm phục hồi hoàn toàn, khỏe mạnh và tránh những ảnh hưởng lâu dài do covid-19 gây ra với sức khỏe.

1. Bệnh nhân covid-19 cần chế độ dinh dưỡng phục hồi

Dinh dưỡng là một trong những nguyên tắc phục hồi sức khỏe quan trọng nhất cho mọi đối tượng, bất kể ai, người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh, đặc biệt là với những bệnh nhân covid-19 vừa trải qua giai đoạn sức khỏe bị tàn phá nặng nề.

Sau khi ra viện, bệnh nhân covid-19 cần chú ý khẩu phần ăn đa dạng, đầy đủ nhóm thực phẩm, gồm chất đạm, chất béo, chất bột đường và các nhóm vitamin thiết yếu khác. Tăng cường sử dụng các thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao như trứng, sữa, tăng tỷ lệ chất đạm để phục hồi thể trạng.

Tuy nhiên cần lưu ý không nên ăn quá nhiều mà cần chia nhỏ bữa để tránh gây áp lực lên hệ tiêu hóa, nấu chín, kỹ mềm. Có thể đa dạng món ăn để kích thích khẩu vị, bởi sau khi phục hồi, vị giác của người bệnh covid-19 vẫn còn kém, không hứng thú với việc ăn uống, cho nên việc đa dạng trong chế biến cũng là việc rất cần thiết.

Đối với những trước đó dù có thừa cân, béo phì thì sau khi ra viện cũng cần phục hồi khối cơ và tăng dự trữ các vitamin và khoáng chất, cho nên tuyệt đối không được nhịn ăn hoặc cắt giảm khẩu phần trong giai đoạn này. Nếu nhịn ăn, các tế bào tổn thương trong cơ thể sẽ không phục hồi được, những ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe là rất có thể, cho nên cần ăn uống khoa học, hợp lý đối với nhóm người béo phì, có thể giảm bớt chất đường bột trong chế độ ăn nhưng cần tăng cường đạm và các loại hoa quả, rau xanh, bổ sung các loại vitamin thiết yếu khác, đặc biệt là vitamin C.

Với người suy dinh dưỡng và suy kiệt nhiều, có thể dùng sữa có mức năng lượng cao hơn, dùng để phục hồi sau bệnh trong vòng khoảng 2-3 tuần đầu. Bệnh nhân covid-19 rau ra viện có thể dùng thêm mỗi ngày 1 viên đa sinh tố (multivitamin) trong 2 tuần tiếp theo và các loại men vi sinh để phục hồi lại các lợi khuẩn trong cơ thể.

2. Duy trì thói quen tập thở

Tập thở là phương pháp vô cùng quan trọng với bệnh nhân covid-19 trong quá trình bị bệnh cũng như sau phục hồi. Các chuyên gia giải thích rằng, việc tập thở giúp chống tình trạng giảm đàn hồi của phồi, hiểu đơn giản là giúp phổi co giãn tốt hơn và phục hồi nhanh hơn sau thời gian nhiễm bệnh. Tập thở ở đây bao gồm hít vào và thở ra.

Đối với người khỏe mạnh, việc tập thở mỗi ngày cũng có rất nhiều công dụng, đặc biệt trong việc phòng tránh covid-19.

Bạn chỉ cần hít vào nhẹ nhàng, chậm, sâu, hít vào phình bụng để không khí ùa vào trong các nang nhỏ tách các phế nang viêm dính, và phế nang căng lên. Khi thở ra cần thở chậm, vừa phải, khi thở gần hết nhịp thì hóp bụng nhẹ để đẩy hết không khí thừa ra ngoài.

Đối với những bệnh nhân covid-19 trong khi phục hồi, việc tập thở có thể sẽ hơi khó khăn hơn bình thường vì lúc này phổi vẫn có những tổn thương nhất định. Có thể bị đau hoặc gây ho tuy nhiên không nên gắng sức, vẫn phải tập duy trì nhẹ nhàng, cho đến khi hít vào thở ra hết cảm giác đau thì dừng lại. Tiếp tục duy trì đều đặn sau 1-2 tháng ra viện, đặc biệt là 2 tuần đầu.

Kèm với tập thở, người bệnh cần uống đủ nước để làm lỏng đờm nhớt, giúp thông thoáng đường thở, làm lỏng máu, giúp hệ tuần hoàn tới phổi dễ dàng hơn để mang xác tế bào đi.

3. Các bài tập tăng khối cơ

Đa số những bệnh nhân covid-19 sau khi ra viện cũng có hiện tượng sụt cân, người xanh xao, tay chân nhão do các sợi cơ đã suy giảm trong thời gian mắc bệnh. Do vậy để phục hồi thể trạng, bệnh nhân covid-19 cần lưu ý tập luyện đều đặn để tăng nhu cầu co giãn của các khối cơ, cần phải có cơ thì cơ thể mới có sức.

Nếu trước đó người bệnh chưa hề tập luyện thì có thể bắt đầu bằng những bài tập đơn giảm, tập chậm, gồng cơ và kẽo dãn cơ. Các bài tập cho người mới bắt đầu như tập bằng các tạ nhỏ hay nâng lên hạ xuống các chai nước, nếu mệt bạn có thể nghỉ ngơi hoặc đan xen với việc ngồi hoặc đứng.

4. Phục hồi các vấn đề về tâm lý và tinh thần

Vấn đề tâm lý cũng là một vấn đề đa số các bệnh nhân covid-19 thường gặp, chủ yếu do hoang mang lo sợ vì nhiễu loạn thông tin, cho nên lúc này cần hạn chế các nguồn thông tin tiêu cực, không đáng có. Nên tập trung vào việc theo dõi sức khỏe của chính mình, kết hợp tập luyện và điều chỉnh cuộc sống bằng các hoạt động tích cực với gia đình và xã hội thay vì quá tập trung vào các tin tức tiêu cực.

Giai đoạn phục hồi, người bệnh cần phải ngủ đủ giấc. Nếu không ngủ đủ giấc, người bệnh dễ rơi vào tình trạng stress, có thể trao đổi với bác sĩ để dùng thêm một số loại thuốc an thần an toàn.

5. Lưu ý khả năng tái nhiễm và miễn dịch với COVID-19

Chú ý đến khả năng tái nhiễm và lây bệnh cho người khác kể cả sau khi bạn đã âm tính. Người đã khỏi bệnh vẫn có thể là nguồn lây lan virus cho những người khác, nhất là trong bối cảnh cộng đồng tiêm vaccine vẫn còn ít và chưa có đủ lượng miễn dịch như hiện nay.

Do vậy kể cả khi đã nhiễm bệnh và khỏi bệnh thì bệnh nhân covid-19 vẫn nên tuân thủ các biện pháp phòng dịch, mang khẩu trang khi tiếp xúc với người lạ. Ngoài covid-19, người bệnh cũng nên chú ý đến các bệnh truyền nhiễm khác đặc biệt là sởi, quai bị, sốt xuất huyết đang vào mùa... Do vậy cần vệ sinh mũi họng như người bình thường.

Lưu ý:

Sau 3-4 tuần phục hồi tích cực, khi thấy cơ thể đã khỏe, cân nặng đã phục hồi, các khối cơ bắp đã trở lại khỏe mạnh, đi lại nhanh nhẹn như trước khi bị bệnh, bạn có thể chuyển sang giai đoạn phục hồi duy trì tức là quay lại với cuộc sống bình thường mới. Tuy nhiên vẫn cần ăn uống và nghỉ ngơi, sinh hoạt để phòng bệnh và nâng cao sức khỏe.