Lối chơi nào thay thế được Tiki-taka?

Trước Tiki-taka, không ít trường phái nổi tiếng đã bị "khai tử" khi bóng đá phát triển và đòi hỏi chiến thuật thay đổi, đi kèm với sự biến mất của một số mẫu cầu thủ cơ bản cho trường phái ấy.

Bóng đá tổng lực được coi là một trường phái lý tưởng, nhưng đòi hỏi con người quá lý tưởng của nó cũng đã khiến lối chơi này không thể được duy trì. Các mắt xích của bóng đá tổng lực, ở hai tập thể là đội tuyển Hà Lan những năm 1970 và CLB Ajax Amsterdam, không những là những người giỏi nhất, mà còn là những cầu thủ đa năng và toàn diện nhất. Thế hệ được dẫn dắt bởi Johan Cruyff ấy có lẽ chỉ xuất hiện một lần trong lịch sử bóng đá.

Nếu mẫu cầu thủ như Xavi biến mất, Tiki-taka có thể bị "khai tử"?

Catenaccio, phòng ngự bê tông của người Ý, cũng từng là lối chơi thống trị thế giới và tư duy phòng ngự của nó vẫn còn giá trị cho đến hôm nay, nhưng Catenaccio nguyên thủy cũng không thể tồn tại vì tính thụ động của nó, và sự thiếu vắng các hậu vệ quét xuất sắc cũng đã góp phần "khai tử" lối chơi này.

Tiki-taka được xem là một lối chơi khắc phục được những khiếm khuyết ấy, với các cầu thủ đặc thù cho lối chơi này (Xavi, Iniesta) được kết hợp với những cầu thủ có tố chất khác biệt (Messi) và đào tạo thống nhất để đảm bảo tính kế thừa. Trong một kỷ nguyên mà sức mạnh cơ bắp đang dần yếu thế, với sự biến mất của các vị trí đặc trưng cho lối chơi thể lực, là các tiền đạo cắm to cao, các tiền vệ phòng ngự thiên về tranh chấp, và các trung vệ "dập".

Trong bối cảnh ấy, những đường chuyền vẫn sẽ là cơ sở để bóng đá thế giới vận hành trong tương lai, dù hiện tại, Tiki-taka đã cho thấy dấu hiệu chững lại. Tính cá nhân ngày một mờ nhạt trong bóng đá hiện đại cũng đòi hỏi đội bóng phải tăng cường liên kết tập thể, mà đường chuyền là phương tiện lý tưởng để kết nối các cá nhân.

Chính vì thế, nếu Barca và đội tuyển TBN vẫn đào tạo ra được những cá nhân trung thành với lối chơi ấy, thì dù chỉ vận hành ở mức tương đối, họ vẫn có thể thành công với nó. Hiện tại, chưa một trường phái nào có thể thay thế sự ưu việt của Tiki-taka. Sự biến mất của các tiền vệ dạng "số 8" vào đầu thế kỷ mới bắt nguồn từ sự tôn vinh của bóng đá sức mạnh, nhưng khi một trung vệ hiện đại cũng cần kỹ thuật để thành công, thì những mẫu tiền vệ ấy đóng vai trò không thể thiếu.

Vả lại, vẫn còn quá sớm để dựa vào hai trận thua của một đội bóng thiếu HLV trưởng để kết luận về một lối chơi. Chúng ta sẽ phải chờ đến khi Tito Vilanova trở lại, câu trả lời sẽ rõ ràng hơn. Thậm chí, ngay cả khi Barca có trải qua thêm một mùa bóng thất bát nữa, thì World Cup 2014 mới là câu trả lời xác đáng nhất: Đội tuyển TBN sẽ bảo vệ chức vô địch thế giới bằng Tiki-taka, vào thời điểm Xavi, trung tâm của lối chơi này, đã 36 tuổi.

Theo Thể thao & Văn hóa