An thần, chữa mất ngủ với bài thuốc hạt sen, trái nhãn

Sen

Trong cuốn Thảo mộc quanh nhà, thực dưỡng và làm thuốc của lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, Viện hàn Lâm Khoa học và Công nghệ, cây sen hay còn gọi là liên nhục, liên tâm... gieo bằng hạt hoặc trồng bằng thân rễ (ngó sen) ở ao, hồ. Đây là loại cây có rất nhiều công dụng, từ lá, hoa, hạt, tâm, nhụy sen... Đặc biệt, hạt sen ngoài giá trị cao trên thị trường quốc tế để thực dưỡng thì còn cho nhiều vị thuốc quý.

Liên ngẫu - thân rễ sen hay còn gọi là ngó sen, vị ngọt, nhựa dính, tính mát, làm thức ăn, chủ trị tử cung xuất huyết, di tinh, dùng khô 20-30 g mỗi ngày, có thể nấu canh hoặc sắc uống. Hà diệp (lá sen) và cuống sen vị đắng, tính mát, tác dụng chỉ huyết, chủ trị các loại xuất huyết. Hoa sen vị ngọt đắng, tính mát, tác dụng an thần, chủ trị mất ngủ, dùng 2-4 g một ngày, hãm hoặc sắc uống.

Liên tâm (tâm sen) vị đắng, ngọt, tính lạnh, tác dụng dưỡng tâm, an thân, chủ trị tim đập nhanh, khó ngủ, ngủ mê, hãm hoặc sắc uống 2-4 g mỗi ngày. Liên tu (nhụy sen, tua sen) vị ngọt, tính ấm, tác dụng thanh tâm, thông thận, làm đen tóc. Cuối cùng là hạt sen vị ngọt tính bình, hơi chát, tác dụng bổ tâm tỳ, ích khí lực, mạnh trí, minh mẫn; chủ trị yếu mệt, mất ngủ, kém ăn, hay quên.

Hai bài thuốc từ hạt sen trị mất ngủ, kém ăn như sau:

Hạt sen 16 g, hoài sơn (củ mài) 12 g, sâm bố chính 12 g, tán bột mịn, pha với mật ong uống 20-30 g mỗi ngày. Hoặc hạt sen, củ mài cùng long nhãn nấu chè ăn hàng ngày.

Hạt sen khô còn chữa chứng ỉa chảy kéo dài, ít ăn, gầy yếu ở trẻ em bằng cách đem tán bột mịn, uống 8-16 g mỗi ngày lúc đói.

Nhãn

Nhãn là cây quý, phát hiện từ cổ xưa, được trồng phổ biến khắp cả nước, nhất là ở Bắc Bộ và Trung Bộ. Trong Đông y, cùi nhãn hay còn gọi là long nhãn nhục vị ngọt, tính bình, tác dụng bổ tâm tỳ, ích trí, chữ thần kinh suy nhược, mất ngủ. Đặc biệt, nhãn khi kết hợp với sen giúp an thần hiệu quả.

Một số bài thuốc trị mất ngủ như sau:

Long nhãn nhục 100 g, đương quy 50 g, ngưu tất 50 g, ngâm rượu trắng, thành rượu bổ huyết, uống một chén 20-30 ml mỗi lần.

Long nhãn nhục, liên nhục, quả dâu chín, sinh địa, đương quy, mỗi loại 12 g sắc uống chữa suy yếu, thiếu máu, thần kinh suy nhược, mất ngủ.

Long nhãn nhục 24 g, đương quy 8 g, phụ thần 16 g, táo nhân sao 8 g, viến chí chế 8 g, mộc hương 4 g, nhân sâm 24 g, trích hoàng kỳ 24 g, bạch truật 24 g, cam thảo 4 quả, đại táo 5 quả, sinh khương 3 lát, tất cả sắc uống ấm, chủ trị mất ngủ, hay quên.

Long nhãn nhục và cao ban lỏng lượng 40 g sắc thành cao lỏng, hòa cao, uống 15 ml một lần, ngày hai lần, tác dụng bổ tinh huyết, chủ trị mất ngủ, miệng lở, da khô.

Bài thuốc có nhãn và sen giúp an thân, trị mất ngủ:

Long nhãn nhục 20 g, hạt sen 40 g, lá vông 20 g, táo nhân sao đen 20 g, lá dâu 20 g, bá tử nhân sao 20 g, hoài sơn 40 g, tán, hoàn viên, uống 8-12 g mỗi lần, ngày 2-3 lần, tác dụng bổ tâm tỳ, an thần, chủ trị mất ngủ do tâm tỳ hư yếu.

Long nhãn nhục 16 g, tâm sen 8 g, lạc tiên 16 g, hao bưởi 4 g, sắc uống, trị suy nhược cơ thể, mất ngủ.