ASOSAI: Hợp tác chuyên nghiệp và sẵn sàng ứng phó trước các thách thức

Đại dịch COVID-19 đặt ra yêu cầu cải cách trong hoạt động kiểm toán Nhà nước với điều kiện bình thường mới, đặc biệt việc vận dụng các công nghệ kiểm toán từ xa và làm việc từ xa.

“Mặc cho những diễn biến khó lường của đại dịch COVID-19, Cuộc họp Ban Điều hành Tổ chức các Cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI) lần thứ 56 vẫn được thực hiện thông qua hình thức trực tuyến. Sự có mặt của các thành viên Ban Điều hành Các cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á và tất thành viên cho thấy tinh thần làm việc trách nhiệm, cởi mở, xây dựng. Đây là nguồn lực quý giá để mỗi thành viên cùng nhau đóng góp vào thành công của Cuộc họp Ban Điều hành, Đại hội ASOSAI lần thứ 15 và sự phát triển chung của ASOSAI.”

Nội dung trên được chủ nhà Việt Nam đưa ra tại Cuộc họp Ban Điều hành ASOSAI lần thứ 5, với sự tham dự của đại diện 12 Cơ quan Kiểm toán tối cao (SAI) thành viên Ban Điều hành ASOSAI, dưới sự chủ trì của Tổng Kiểm toán Nhà nước Việt Nam Trần Sỹ Thanh, Chủ tịch Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á (ASOSAI) nhiệm kỳ 2018-2021 và Tổng Kiểm toán Nhà nước Trung Quốc Hầu Khải, Tổng Thư ký ASOSA, ngày 6/9.

Cải cách để vượt qua thách thức

Tại cuộc họp, các thành viên Ban Điều hành đã tập trung thảo luận và thông qua những vấn đề quan trọng của ASOSAI, gồm các báo cáo về tình hình tài chính của ASOSAI, báo cáo về thực hiện Kế hoạch chiến lược ASOSAI 2016-2021 và Dự thảo Kế hoạch chiến lược ASOSAI giai đoạn mới 2022-2027, báo cáo của các nhóm công tác (đặc biệt là 2 nhóm công tác mới là Nhóm kiểm toán các mục tiêu phát triển bền vững và Nhóm kiểm toán quản lý khủng hoảng).

Bên cạnh báo cáo về quá trình chuẩn bị Đại hội 15, SAI Thái Lan đề xuất Tuyên bố Bangkok 2021 có chủ đề “SAI và việc chuẩn bị cho trạng thái bình thường mới.”

“Đại dịch COVID-19 đã định hình lại tương lai của kiểm toán khu vực công, dẫn đến cải cách mới dưới những thách thức trong giai đoạn bình thường mới. Mặc dù đại dịch là một trở ngại đầy thách thức đối với kiểm toán khu vực công, nhưng nó tạo ra cơ hội phát triển trong trạng thái bình thường mới, đặc biệt là tận dụng các công nghệ kiểm toán từ xa và làm việc từ xa," SAI Thái Lan nói.

Mặt khác, SAI Thái Lan khẳng định đây là những tuyên bố mạnh mẽ đại điện cho những khái niệm cốt lõi về sự phát triển kiểm toán trong lĩnh vực công. Nội dung chính của Tuyên bố Bangkok 2021 tuân theo kế hoạch chiến lược của ASOSAI giai đoạn 2022- 2027, kế hoạch này đưa ra bức tranh toàn cảnh của ASOSAI trong tương lai.

Trong cuộc họp, đại diện Kiểm toán Nhà nước Malaysia đề xuất thiết lập Ủy ban đặc biệt nghiên cứu về tính khả thi việc thành lập Nhóm công tác về kiểm toán doanh nghiệp thuộc sở hữu Nhà nước. Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh đặt ra những thách thức về quản trị của doanh nghiệp Nhà nước tại nhiều quốc gia.

Theo Kiểm toán Nhà nước Malaysia, lý do thành lập Ủy ban đặc biệt này vì khối doanh nghiệp Nhà nước quản lý thiếu hiệu quả về tài chính và vận hành. Điều này đòi hỏi phải có báo cáo toàn diện, đầy đủ về kiểm toán cấp quốc tế, trên cơ sở đó đảm bảo tính minh bạch trong vận hành cũng như trách hiệm giải trình, tuân thủ luật pháp của doanh nghiệp Nhà nước. Các SAI thành viên Ban điều hành đã thống nhất thông qua đề xuất này do Kiểm toán Nhà nước Malaysia làm Chủ tịch nhóm này.

Kiểm toán môi trường vì sự phát triển bền vững

Báo cáo về việc thực hiện Tuyên bố Hà Nội giai đoạn 2018-2021, ông Nguyễn Bá Dũng, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Kiểm toán Nhà nước Việt Nam cho biết tại Đại hội ASOSAI lần thứ 14 do phía Việt Nam đăng cai, lần đầu tiên, Tuyên bố Hà Nội ra đời với thông điệp chính “Kiểm toán môi trường vì sự phát triển bền vững” đã trở thành văn kiện quan trọng của ASOSAI về tầm nhìn chiến lược cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

Theo ông Dũng, từ 16 báo cáo của 14 SAI trên tổng số 47 SAI thành viên, một Ủy ban và một Nhóm công tác ASOSAI, có tổng số 60 cuộc kiểm toán môi trường đã được thực hiện chủ yếu dưới loại hình kiểm toán hoạt động, chủ đề hết sức đa dạng và bao trùm lên hầu hết tất cả các lĩnh vực môi trường, như quản lý chất lượng không khí, biển, tài nguyên nước; xử lý chất thải, quản lý chất thải y tế; quan lý phế liệu nhập khẩu, năng lượng tái tạo; bảo tồn thiên nhiên, chống tình trạng sa mạc hóa, biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học và suy thoái đất...

Ngoài ra, các SAI cũng đã thực hiện 35 cuộc kiểm toán các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) trong giai đoạn 2018-2021. Chủ đề kiểm toán tập trung vào những lĩnh vực có ý nghĩa to lớn trong việc mang lại giá trị và lợi ích cho người dân, như nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe và cung cấp dịch vụ phúc lợi cho người dân; phát triển bền vững lĩnh vực giáo dục công; cung cấp an ninh lương thực bền vững; quản lý tài chính quốc gia bền vững; quản lý bền vững chính sách dân số và nhân khẩu học…

“Điều này chứng minh sự cống hiến của các SAI trong việc thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 của Liên hợp quốc, đặc biệt là Mục tiêu 16-Thúc đẩy xã hội hòa bình và rộng mở cho phát triển bền vững, mang công bằng đến với tất cả mọi người và xây dựng các thể chế hiệu quả, có trách nhiệm và rộng mở ở tất cả các cấp trong bối cảnh thế giới biến động không ngừng như hiện nay,” ông Dũng phát biểu.

Tại cuộc họp, nhóm công tác ASOSAI về SDGs dự kiến sẽ hoạt động cho đến khi kết thúc Chương trình Nghị sự của Liên hợp quốc vào năm 2030 và có thể được gia hạn nếu cần thiết. Các mục tiêu chiến lược của nhóm, gồm đẩy mạnh việc chia sẻ kiến thức và phát triển năng lực trong cộng đồng ASOSAI đối với lĩnh vực Kiểm toán môi trường về phát triển bền vững; thực hiện các SDGs và giải quyết các thách thức môi trường toàn cầu.

200.000 USD tài trợ các SAI thành viên bị ảnh hưởng COVID-19

Bên cạnh đó, SAI Hàn Quốc trình bày Báo cáo về Ủy ban đặc biệt nghiên cứu tính khả thi của của việc thành lập Nhóm công tác kiểm toán quản lý khủng hoảng ASOSAI. Theo SAI Hàn Quốc, trong bối cảnh đại dịch diễn ra hết sức phức tạp cùng với những thách thức an ninh phi truyền thống, mỗi chúng ta phải trân trọng giá trị về sự an toàn của từng quốc gia. Vì vậy, cần phải có cơ chế minh bạch, rõ ràng để thúc đẩy việc chính phủ tham gia ứng phó với những khủng hoảng.

“Chúng tôi đã thành lập Nhóm công tác kiểm toán quản lý khủng hoảng ASOSAI. Nhóm này có sự tham gia của 42 SAI thành viên. Chúng tôi đã cùng nhau chia sẻ thông tin về tầm quan trọng của kiểm toán khủng hoảng và cũng như xây dựng sự đồng thuận tính khả thi về lập một báo cáo nghiên cứu về quản lý khủng hoảng," SAI Hàn Quốc nói.

Theo SAI Hàn Quốc, với việc Đại hội lần thứ 15 Tuyên bố Bangkok với chủ đề: SAI và việc chuẩn bị cho trạng thái bình thường mới, thì đây là bản tuyên bố có tác động rất lớn và chúng ta sẽ phải cần có những chiến lược, kế hoạch ứng phó với những khủng hoảng tương lai dựa vào đề cương tuyên bố này một cách tích cực hơn.

Theo báo cáo của Tổng Thư ký ASOSAI-KTNN Trung Quốc, trong bối cảnh đại dịch COVID-19 có những diễn biến phức tạp ở nhiều quốc gia thành viên ASOSAI, tháng 3/2021, ASOSAI đã thông qua việc sử dụng 200.000 USD để hỗ trợ các SAI thành viên bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19.

“Trong bối cảnh đại dịch COVID-19, chúng tôi đã nhận được đề xuất hỗ trợ 279.000 USD từ các SAI thành viên bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19. Chúng tôi đã tổ chức các phiên họp lần thứ 2 để phân bổ theo đề xuất Ủy ban và quyết định tài trợ 200,000 USD cho 14 đề nghị. Chúng tôi hy vọng sẽ hỗ trợ phần nào cho các SAI thành viên gặp khó khăn do dịch COVID-19,” đại diện SAI Trung Quốc nói.

Phát biểu kết luận, Tổng Kiểm toán Nhà nước Việt Nam Trần Sỹ Thanh cho biết sau Cuộc họp Ban Điều hành lần thứ 54, Chủ tịch, Tổng thư ký và các thành viên Ban điều hành ASOSAI đã nỗ lực để triển khai thực thi các mục tiêu và khuyến nghị nêu trong Tuyên bố Hà Nội về kiểm toán môi trường và thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, cũng như những chương trình, dự án và hoạt động đề ra trong 3 năm cuối của Kế hoạch chiến lược ASOSAI 2016-2021.

Ngoài ra, Ban Điều hành đã thông qua việc thành lập Nhóm công tác của ASOSAI về các mục tiêu phát triển bền vững và Nhóm công tác về kiểm toán quản lý khủng hoảng.

Tại Cuộc họp lần thứ 56, Ban Điều hành đã bầu Kiểm toán nhà nước Ấn Độ là Chủ tịch ASOSAI lần thứ 16, nhiệm kỳ 2024-2027. Các thành viên Ban điều hành cũng đã bầu Kiểm toán Nhà nước Ấn Độ là Chủ tịch ASOSAI nhiệm kỳ 2024-2027 cũng như đăng cai tổ chức Đại hội ASOSAI 16 tại Ấn Độ.

“Những kết quả đạt được của Cuộc họp Ban điều hành 56 càng chứng tỏ một tổ chức ASOSAI 'chuyên nghiệp, hợp tác, hòa nhập, đổi mới và sẵn sàng ứng phó' với xu thế biến động không ngừng của khu vực và thế giới,” Tổng Kiểm toán Nhà nước Việt Nam Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh./.