Ba Chẽ: Hướng phát triển kinh tế rừng bền vững

Xác định lâm nghiệp là ngành kinh tế quan trọng của địa phương, Ba Chẽ đã và đang đẩy mạnh phát triển kinh tế từ rừng theo hướng bền vững.

Phát triển trồng rừng gỗ lớn và cây dược liệu

Người dân xã Lương Mông (Ba Chẽ), tận thu cành, lá, cây keo nhỏ, chuyển hóa dần diện tích sang trồng rừng gỗ lớn các loại cây thông, dổi... (tháng 12/2019). Ảnh: Minh Hà

Hiện Ba Chẽ hướng đến phát triển ngành lâm nghiệp một cách bền vững, kết hợp lợi ích kinh tế với mục tiêu bảo vệ môi trường sinh thái, đặc biệt là trong công tác bảo vệ rừng đầu nguồn, điều tiết nguồn nước giữa 2 mùa mưa và khô. Thực hiện mục tiêu này, huyện đã xây dựng và triển khai 2 đề án: Phát triển rừng trồng kinh doanh gỗ lớn trên địa bàn huyện Ba Chẽ giai đoạn 2019-2025 và bảo tồn, phát triển dược liệu.

Theo đề án phát triển rừng trồng kinh doanh gỗ lớn, Ba Chẽ đặt ra mục tiêu đến năm 2025 sẽ hình thành và phát triển ổn định vùng gỗ lớn với quy mô 5.000ha. Trong đó, trồng mới và trồng sau khai thác trên diện tích 4.260ha, gồm các loài: Thông mã vĩ, thông nhựa, sa mộc, lim, lát, dổi...

Tính đến hết năm 2019, trồng rừng gỗ lớn trên địa bàn huyện đạt 235ha, trong đó người dân trồng 31ha, doanh nghiệp trồng 204ha. Năm 2020, huyện phấn đấu trồng 3.000ha rừng tập trung, trong đó dự kiến diện tích trồng rừng gỗ lớn đạt 520ha; tính đến thời điểm này tổng số cây giống đã gieo ươm phục vụ trồng rừng năm 2020 đạt 4 triệu cây giống lâm nghiệp các loại. Đôn đốc nhân dân chuẩn bị hiện trường trồng rừng năm 2020 đạt khoảng 500ha, diện tích đã trồng rừng đạt 30ha.

Đối với đề án bảo tồn, phát triển dược liệu, sẽ hình thành rõ nét vùng sản xuất tập trung, ưu tiên cho phát triển cây ba kích, trà hoa vàng. Bên cạnh việc phát triển diện tích trồng nguyên liệu, Ba Chẽ đặc biệt chú trọng đến ứng dụng KHCN; giữ gìn, nâng cao chất lượng nguồn nguyên liệu và chất lượng sản phẩm... Trong năm 2019, tổng diện tích trồng cây dược liệu đã thực hiện là 134,1ha. Năm 2020, huyện phấn đấu diện tích trồng dược liệu được mở rộng là 283ha, trong đó diện tích trồng ba kích tím là 148ha, trà hoa vàng 103ha, dược liệu khác 32ha. Chăm sóc, bảo vệ tốt diện tích dược liệu đã trồng những năm trước. Phấn đấu xây dựng 1 vườn bảo tồn chủ động tại xã Minh Cầm để bảo vệ nguồn gen các loài dược liệu quý có nguồn gốc tự nhiên kết hợp sản xuất cây giống; 1 vườn mẫu trồng các loại dược liệu quý tại xã Nam Sơn; xây dựng mới 2 cơ sở sản xuất giống dược liệu chất lượng cao phục vụ việc mở rộng diện tích trồng dược liệu tại xã Thanh Sơn, Minh Cầm...

Người dân xã Thanh Lâm (Ba Chẽ), chuẩn bị cây giống cho trồng rừng năm 2020.

Vẫn nhiều khó khăn thách thức phía trước

Tuy nhiên, Ba Chẽ cũng đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức trong việc phát huy hiệu quả 2 đề án này. Đó là việc tuyên truyền, thay đổi nhận thức cho người dân, doanh nghiệp; việc quản lý quy hoạch; các giải pháp về giống, KHKT, khuyến lâm; công nghiệp chế biến, thị trường và đầu ra; cơ chế, chính sách và huy động vốn...

Bởi lẽ, chủ trương của huyện trong việc trồng rừng gỗ lớn hiện nay là hỗ trợ các loài cây bản địa, cây có chu kỳ kinh doanh dài như lim, lát, thông mã vĩ, thông nhựa, sa mộc... và ưu tiên vốn hỗ trợ trồng rừng gỗ lớn tại các khu vực rừng đầu nguồn sông suối, các công trình thủy lợi, nước sinh hoạt để duy trì nguồn sinh thủy, phòng chống sạt lở, lũ quét. Tuy nhiên, các chủ rừng trên địa bàn huyện chủ yếu lựa chọn các loài cây trồng rừng có chu kỳ ngắn như keo, bạch đàn... để nhanh cho sản phẩm, thu nhập. Còn trồng cây dược liệu chi phí đầu tư ban đầu tương đối lớn, yêu cầu cao về quy trình kỹ thuật và phương án bảo vệ thực vật, thời gian từ khi trồng đến thu hoạch trên 3 năm, nên đòi hỏi người trồng cây dược liệu phải có vốn đầu tư.

Thay đổi nhận thức cũng là 1 thách thức không nhỏ của Ba Chẽ. Bởi chủ rừng chủ yếu lựa chọn các loài cây trồng rừng có chu kỳ ngắn như keo. Ảnh: người dân xã Đồn Đạc thu hoạch keo bán cho các cơ sở thu mua keo làm dăm gỗ.

Do đó, để phát huy hiệu quả 2 đề án trên, Ba Chẽ tiếp tục khuyến khích doanh nghiệp, nguồn vốn ngoài ngân sách đầu tư vào trồng và chế biến các sản phẩm chủ lực, tạo việc làm, tăng thu nhập từ phát triển tạo vùng nguyên liệu gắn với chế biến tại chỗ. Nỗ lực hơn nữa trong việc vận động, thay đổi nhận thức của người dân. Đồng thời, đề nghị tỉnh có cơ chế hỗ trợ tốt hơn nữa, nhất là hỗ trợ lãi suất vay vốn ngân hàng, hỗ trợ sinh kế cho người dân yên tâm trồng rừng.

Thái Cảnh

[links()]