Bạo lực gia đình – hành vi cần lên án

Bạo lực gia đình được hiểu là hành vi cố ý của thành viên trong gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế đối với các thành viên khác trong gia đình. Theo quy định của pháp luật, những người có hành vi trên sẽ bị xử lý vi phạm hành chính, xử lý kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ vi phạm…

Ảnh minh họa

Bạo hành gia đình không chỉ ảnh hưởng đến thể chất, tinh thần mà còn tác động xấu đến kinh tế của mỗi gia đình và toàn xã hội. Theo thống kê của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ở Việt Nam ước tính tổn thất kinh tế do bạo lực gia đình gây ra chiếm khoảng 1,78% GDP/năm. Do đó, bạo hành gia đình dù ở mức độ nào cũng đều là những hành vi rất đáng lên án và cần xóa bỏ nhằm hướng tới mục tiêu bình đẳng giới, phát triển bền vững.

Chủ đề Tháng hành động vì bình đẳng giới 2017 là “Chung tay chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái” được xây dựng, triển khai nhằm tạo một đợt cao điểm truyền thông về bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới, trong đó có phòng, chống bạo lực gia đình. Bên cạnh chương trình phát động tháng hành động cấp tỉnh, hiện các địa phương cũng đều đang triển khai phát động tháng hành động cấp huyện và tăng cường thời lượng, đổi mới hình thức tuyên truyền về bình đẳng giới.

Trong những năm qua, thực hiện Luật Bình đẳng giới, các ngành, địa phương của tỉnh tập trung tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh, gia đình văn hóa, kế thừa truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam. Đồng thời thực hiện tốt phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Bình đẳng giới, nỗ lực để giảm thiểu những hệ lụy của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh... Nhờ đó, tình trạng bạo lực gia đình trên địa bàn tỉnh đã giảm đáng kể.

Từ năm 2009 đến nay, toàn tỉnh xảy ra gần 2.300 vụ bạo lực gia đình, trong đó nạn nhân chủ yếu là phụ nữ. Riêng năm 2017, số phụ nữ bị bạo lực gia đình được phát hiện là 179 trường hợp, trẻ em gái bị xâm hại là 9 trường hợp… Hầu hết các trường hợp nạn nhân bạo lực gia đình đều được tư vấn tâm lý, pháp lý, chăm sóc sức khỏe kịp thời tại các cơ sở trợ giúp xã hội, đồng thời tư vấn, giáo dục tại cộng đồng đối với những người có hành vi bạo lực gia đình.

Bên cạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống bạo lực gia đình, hiện trên địa bàn tỉnh đang duy trì hơn 700 địa chỉ tin cậy, trên 460 cơ sở tư vấn, 28 cơ sở bảo trợ xã hội và nhiều cơ sở hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình. Tiêu chí về gia đình thực hiện bình đẳng giới, không có bạo lực gia đình cũng là một trong những tiêu chí chính để đánh giá danh hiệu “Gia đình văn hóa” của tỉnh.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Xuân Huy, Trưởng Phòng Can thiệp – Hỗ trợ, Trung tâm Công tác xã hội tỉnh, trong số 40 trường hợp phụ nữ bị bạo hành gia đình được Trung tâm tư vấn, hỗ trợ từ đầu năm 2017 đến nay, hầu hết những phụ nữ này đều có chồng nghiện rượu, cờ bạc, gia trưởng. Bản thân những người phụ nữ này thường xuyên bị đánh đập, hành hạ, uy hiếp, mặc dù bản thân họ đều là những người rất chịu khó làm ăn, thậm chí có thu nhập cao hơn so với chồng.

Một tiểu phẩm về bình đẳng giới được biểu diễn tại Lễ phát động Tháng hành động vì bình đẳng giới cấp tỉnh năm 2017 tại huyện Tiên Yên.

Thực tế này cho thấy bạo hành gia đình phần lớn xuất phát từ định kiến giới. Công ước CEDAW của Liên Hợp Quốc về "Xóa bỏ tất cả các hình thức phân biệt đối xử chống lại phụ nữ" cũng đã chỉ ra những ảnh hưởng của văn hóa và truyền thống làm giới hạn quyền của người phụ nữ, gây khó khăn cho các nhà chức trách trong việc thay đổi các thành kiến, khuôn phép, phong tục, tập quán phân biệt đối xử chống lại phụ nữ. Tại Việt Nam nói chung và Quảng Ninh nói riêng, một trong những định kiến giới còn khá phổ biến hiện nay đó là: Nhiều người đàn ông cho rằng mình là trụ cột kinh tế gia đình và đa số phụ nữ cũng cho rằng chồng mình phải là trụ cột kinh tế gia đình. Sự mặc định này đã dẫn đến sự gia trưởng, tư tưởng trọng nam, khinh nữ và dễ dẫn đến bạo lực gia đình. 

Theo công ước CEDAW, phụ nữ có quyền được bảo vệ trước mọi hình thức về thể chất, tình dục, cảm xúc, tinh thần và kinh tế. Để phòng, chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới, trong thời gian tới, bên cạnh thực hiện tốt Công ước CEDAW, các quy định của pháp luật thì việc tăng cường truyền thông để dần xóa định kiến giới trong xã hội hiện nay là rất cần thiết. Bên cạnh đó, cũng rất cần sự vào cuộc của cộng đồng thông qua hệ thống cơ sở tư vấn, trợ giúp và hương ước, quy ước, dòng họ cũng như sự can thiệp đúng lúc của người uy tín trong gia đình, dòng họ...

Phương Thúy