Bố trí vốn tập trung, tránh dàn trải đối với ba Chương trình mục tiêu quốc gia

Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 11, sáng 13/5, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét dự kiến phương án phân bổ vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 và năm 2022 cho các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương thực hiện ba Chương trình mục tiêu quốc gia.

Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, Quốc hội đã quyết nghị về mức bố trí vốn đầu tư phát triển để thực hiện ba chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 là 100.000 tỷ đồng. Tại Tờ trình này, Chính phủ đề nghị phân bổ 95.000 tỷ đồng, chưa phân bổ 5.000 tỷ đồng đối với một số nhiệm vụ, đề án, chương trình chuyên đề chưa được phê duyệt.

Đối với chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản nhất trí với Tờ trình của Chính phủ, song đề nghị cần rà soát, tuân thủ nguyên tắc đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và bền vững, tập trung cho các xã, thôn, bản khó khăn nhất, giải quyết các vấn đề bức xúc, cấp bách nhất; ưu tiên hỗ trợ hộ nghèo, các nhóm dân tộc thiểu số khó khăn nhất.

Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, việc phân bổ cho Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (96 tỷ đồng) để xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về lao động và đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị công nghệ thông tin, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, việc xây dựng cơ sở dữ liệu lao động mang tính tổng thể, vì vậy, đề nghị cân nhắc không bố trí vốn Chương trình mục tiêu quốc gia để thực hiện nội dung này. Bên cạnh đó, Chính phủ dự kiến bố trí 17.904 tỷ đồng cho các địa phương để thực hiện các nội dung thuộc dự án 1 (Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt) và dự án 4 (Đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và các đơn vị sự nghiệp công lập của lĩnh vực dân tộc). Tuy nhiên, Chính phủ chưa làm rõ nguyên nhân chỉ tập trung bố trí cho dự án 1 và dự án 4 mà không dành nguồn để bố trí đối với dự án 2 và 3, 5, 6 và 7 của Chương trình.

Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, phương án phân bổ vốn Chính phủ trình cơ bản đã bám sát tiêu chí, nguyên tắc theo quy định. Do vậy nhất trí với phương án Chính phủ trình, tuy nhiên đề nghị ưu tiên nguồn lực cho các xã, các huyện chưa đạt chuẩn nông thôn mới, nhất là các xã an toàn khu, xã đạt dưới 15 tiêu chí; hỗ trợ các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới đã đạt chuẩn nhưng chỉ tiêu vẫn còn thấp để nâng cao chất lượng các tiêu chí và bảo đảm bền vững.

Về phân bổ vốn Ngân sách Trung ương năm 2022, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Chính phủ xây dựng phương án phân bổ toàn bộ số vốn 34.049 tỷ đồng cho các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương. Đối với các nhiệm vụ, đề án cụ thể, tại thời điểm hiện nay chưa hoàn thiện về cơ sở pháp lý, đề nghị bố trí nguồn lực trong các năm sau để thực hiện.

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, ba chương trình mục tiêu quốc gia có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tuy nhiên đến nay, việc thực hiện phân bổ vốn cho ba chương trình còn chậm. Do đó, đề nghị Chính phủ cần đánh giá phân tích, làm rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan của việc chậm trễ; các bộ, ngành, các cấp, các cơ quan quán triệt ý thức, trách nhiệm đối với ba Chương trình mục tiêu quốc gia. Cần đẩy nhanh tiến độ, song cơ quan thẩm tra và Chính phủ rà soát thật kỹ, phải bảo đảm đúng mục tiêu, nguyên tắc, tiêu chí, tiêu chuẩn theo Nghị quyết của Quốc hội cũng như các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành.

Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất chủ trương phân bổ vốn ngân sách Trung ương cho giai đoạn 2021-2025 và 2022 để thực hiện Ba chương trình mục tiêu quốc gia, đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến để hoàn thiện phương án phân bổ vốn. Việc phân bổ vốn cần bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải, bảo đảm yêu cầu sử dụng vốn, không chồng chéo, trùng lặp; bảo đảm cơ cấu chi đầu tư, chi thường xuyên..

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Ủy ban Tài chính, Ngân sách phối hợp Ủy ban Pháp luật, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan có liên quan rà soát các dự án để xác định mức vốn phân bổ cho từng bộ, các cơ quan Trung ương, địa phương.