Bộ trưởng Xây dựng: Phát triển nhà ở xã hội chưa đạt mục tiêu đề ra

Tại phiên chất vấn của Quốc hội chiều 3/11, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, nhiều quy định pháp luật còn vướng mắc dẫn đến tình trạng phát triển nhà ở xã hội chưa đạt kết quả như mong muốn thời gian qua.

Thiếu nguồn cung nhà ở xã hội

Mở đầu phiên chất vấn đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực xây dựng, đại biểu Nguyễn Thị Lệ (TP Hồ Chí Minh) đặt câu hỏi với Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị về các giải pháp phát triển nhà ở xã hội, nhất là về hỗ trợ vốn và đơn giản hóa thủ tục hành chính, trong bối cảnh nguồn cung nhà ở xã hội thời gian qua còn ít, chưa đáp ứng nhu cầu của công nhân, viên chức, người lao động.

Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, trong những năm qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, nhất là đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp.

Việc xây nhà ở xã hội đã đạt được kết quả quan trọng bước đầu, song Bộ trưởng cũng nêu rõ kết quả này so với yêu cầu đặt ra vẫn chưa như mong muốn, mới đạt được 7,79 triệu m² so với yêu cầu 12,5 triệu m² nhà ở xã hội, trong khi quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội mới chỉ đáp ứng được 36,84% so với nhu cầu.

Phát triển nhà ở xã hội vẫn chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra, mới đạt 7,79 triệu m ² so yêu cầu 12,5 triệu m ² nhà ở xã hội, trong khi quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội mới đáp ứng được 36,84% nhu cầu.

Chỉ ra các nguyên nhân dẫn đến thực trạng này, Bộ trưởng Xây dựng cho biết, hành lang pháp lý vẫn còn vướng mắc trong phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, đặc biệt liên quan Luật Nhà ở và các luật khác, hay vướng mắc liên quan đến trình tự thủ tục đầu tư, chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư, chưa có quy định các hợp tác xã được mua nhà ở xã hội để bố trí cho người lao động…

Ngoài ra, việc bố trí vốn triển khai các dự án nhà ở xã hội cũng gặp khó khăn, nguồn vốn từ ngân hàng chính sách mới đáp ứng được 35% yêu cầu, trong khi cấp bù lãi suất vẫn chưa được bố trí vốn.

Mặt khác, thời gian qua, một số địa phương chưa thực sự quan tâm phát triển nhà ở xã hội, nên chưa đưa vào kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm, hàng năm, cũng như chưa xác định rõ quỹ đất, chưa quan tâm xây dựng hạ tầng kỹ thuật quanh khu vực làm nhà ở xã hội, chưa quan tâm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tham gia xây nhà ở xã hội…

Với những bất cập đó, Bộ trưởng cho rằng, tình hình triển khai, phát triển nhà ở xã hội cũng như nguồn cung nhà ở xã hội còn chưa đạt yêu cầu.

Để giải quyết bất cập này, Bộ trưởng Xây dựng cho biết, trong thời gian tới, các bộ, ngành cần tập trung hoàn thiện hệ thống pháp luật có liên quan đến nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội, để tháo gỡ những vướng mắc, tăng nguồn cung nhà ở xã hội, tiếp tục tháo nút thắt cho các dự án xây dựng nhà ở đang thực hiện, trong đó tập trung hiệu quả thực hiện đề án phát triển 1 triệu nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp, công nhân.

Về phía các địa phương, Bộ trưởng đề nghị các tỉnh, thành phố có dự án nhà ở xã hội tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn nhằm tăng nguồn cung nhà ở xã hội

Sẽ nâng mức hỗ trợ xây nhà cho đối tượng chính sách

Trả lời đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) về chính sách hỗ trợ nhà ở cho đối tượng chính sách như hiện nay khó đáp ứng yêu cầu do giá vật liệu và nhân công tăng cao, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, hỗ trợ nhà ở cho các đối tượng chính sách là một trong những chính sách ưu tiên và thể hiện tính ưu việt của chế độ ta.

Thời gian qua, các chương trình hỗ trợ về nhà ở như chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công, các hộ nghèo khu vực nông thôn, chương trình hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng tránh bão, lũ khu vực miền trung… đã được triển khai đạt hiệu quả cao, góp phần cải thiện chất lượng nhà ở cho các đối tượng chính sách.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng nêu rõ, tình trạng tăng giá vật liệu, nhân công cũng ảnh hưởng đến việc hỗ trợ nhà ở cho nhóm đối tượng này.

Về giải pháp, Bộ Xây dựng đã tổng kết việc thực hiện các chương trình hỗ trợ nhà ở trên, báo cáo Chính phủ và tiếp tục tiếp thu ý kiến các bộ, ngành, địa phương để xây dựng chính sách hỗ trợ cho các đối tượng người có công, người nghèo bảo đảm đáp ứng yêu cầu.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị thông tin, hiện nay, Bộ Xây dựng đang hoàn thiện dự thảo theo hướng tăng mức hỗ trợ cho các đối tượng này so với giai đoạn trước, cụ thể là với người có công sẽ tăng mức hỗ trợ xây nhà lên 60 triệu đồng thay vì 40 triệu đồng như trước, hộ sửa chữa là 30 triệu đồng so với 20 triệu đồng như mức cũ. Theo Bộ trưởng, nội dung này Bộ Xây dựng đang trình và Thủ tướng sẽ xem xét trong thời gian tới.

Trước thực trạng giá nhà ở xã hội vẫn đang ở mức cao so với thu nhập của người lao động như vấn đề đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) chất vấn, Bộ trưởng Xây dựng thừa nhận, mục tiêu phát triển nhà ở xã hội theo chiến lược nhà ở quốc gia đến năm 2020 chưa đạt mục tiêu và giá nhà ở xã hội cũng đang ở mức cao so với thu nhập của người dân, người lao động.

Nhiều nguyên nhân được Bộ trưởng nêu ra, trong đó chưa bảo đảm được nguồn cung nhà ở xã hội, quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội còn hạn chế, nguồn vốn phát triển nhà ở xã hội chưa được bảo đảm, chính sách ưu đãi, khuyến khích chưa thật sự thu hút và khả thi, quy trình, thủ tục xây nhà ở xã hội còn phức tạp…

Thời gian tới, giải pháp được Bộ trưởng nêu ra là điều chỉnh pháp luật để thu hút nguồn lực phát triển nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp.

Bộ trưởng cũng nhắc lại về dự án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội mà Bộ Xây dựng đang trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt, qua đó góp phần bảo đảm đưa giá nhà ở xã hội về mức phù hợp với người có thu nhập thấp và công nhân.