Bột Mát-cha từ lá trà hoa vàng

Ngoài chế biến các sản phẩm đơn giản, lá trà hoa vàng đã được HTX Dược liệu trà hoa vàng Ba Chẽ nghiên cứu, sản xuất ra bột mát-cha dễ dùng, có nhiều công dụng trong đời sống.

Từ lâu, trà hoa vàng là sản phẩm đặc trưng của Ba Chẽ, được đánh giá cao, rất tiềm năng. Tuy nhiên, hoa chỉ cho thu hoạch vào 3 tháng cuối năm. Cây trà nhanh thì có thể cho thu hoạch hoa sau 3-5 năm nhưng lá thì xanh tốt quanh năm, sớm cho thu hoạch, dễ hái, dễ sử dụng. Hiện lá mới chỉ được hái phơi làm lá tắm, chè khô.

Tháng 12/2020, huyện Ba Chẽ phối hợp với Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam công bố trong công trình nghiên cứu khẳng định giá trị của cây trà hoa vàng. Trong đó, khẳng định hoạt chất từ lá cũng tương tự như ở hoa tuy có thấp hơn nhưng đều có tác dụng chống ung thư, lão hoá, trị mụn, tái tạo tế bào chết, hỗ trợ trị viêm nhiễm, giảm mỡ máu…

“Chính vì giá trị lớn của cây trà, chúng tôi mong muốn phát triển thêm nhiều sản phẩm gia tăng từ trà hoa vàng, đưa sản phẩm thân thiện tới gần người tiêu dùng. Đó là lý do chúng tôi đưa ra ý tưởng và tìm phương án sản xuất bột mat-cha từ lá trà hoa vàng. Đây là ý tưởng đầu tiên ở Việt Nam” anh Nguyễn Thành Trọng, Giám đốc HTX Dược liệu Trà hoa vàng Ba Chẽ chia sẻ.

Để hiện thực ý tưởng sản phẩm không hề đơn giản. Khác hẳn với lá trà thông thường, lá trà hoa vàng có đặc thù khá cứng, nhiều gân, sơ và ít bột và cũng rất khó chế biến. Thế nên, ban đầu những nỗ lực chế biến bằng cách phơi sấy rồi loại, tách gân hoặc gia nhiệt rồi mới nghiền bột… đều thất bại. Điều khó nhất là khi chế biến, lá trà dưới tác động nhiệt sẽ chuyển nhanh từ xanh sang vàng ngà rồi màu cháy; nghiền ra bột nhưng lại dễ chuyển màu, còn nhiều sơ và nếu nghiền kỹ sơ thì sẽ cháy bột, ảnh hưởng mỹ quan và hoạt chất của bột.

“Chúng tôi đã phải nhiều lần đi học hỏi kinh nghiệm, đưa sản phẩm đi chế biến tại các nhà máy chế biến chè lớn, hiện đại ở Thái Nguyên, Thái Bình. Tham khảo cách làm truyền thống và công nghệ tiên tiến, sau nhiều lần thất bại, cuối cùng, HTX đã thành công trong việc tìm ra công thức, quy trình và thiết bị để chế biến bột giữ nguyên chất lượng, hoạt chất từ lá trà hoa vàng”- anh Thành cho biết.

Tháng 9/2020, sau 4 tháng nghiên cứu, những sản phẩm bột mát-cha từ lá trà hoa vàng đầu tiên được sản xuất vừa đảm bảo chất lượng sản phẩm, mỹ quan và hoạt chất sản phẩm. Để sản xuất bột mát-cha trà hoa vàng cần phải lựa chọn kỹ nguyên liệu. Sau khi sơ chế, rửa sạch, lá được bóc gân chính, một phần gân nhỏ rồi đưa vào máy sấy lạnh theo công nghệ sấy bơm nhiệt xử lý giòn rồi trong thời gian ngắn được cắt nhỏ đều ở cỡ 0,2x0,2cm, để trà không kịp chín, chuyển vàng, ảnh hưởng tới hoạt chất trong lá trà.

Theo các kỹ thuật viên của HTX thì cái khó nhất là ở giai đoạn cuối cần phải nghiền vừa đủ thời gian, không kỹ quá. Vì thế đơn vị đầu tư nhiều thiết bị, máy móc trong đó có cối đá nghiền mát-cha làm từ đá Granit của Nhật có thể kiểm soát lượng bột vào máy vừa đủ, không tạo ra ma sát lớn để gây cháy bột. Máy cũng có thể quay vòng và đưa bột chưa nhuyễn vào trong tiếp tục nghiền để đảm bảo độ mịn. Việc tìm riêng tốc độ quay, số vòng tua của máy phù hợp với lá trà là yếu tố quan trọng để có sản phẩm mịn, không cháy hoạt chất.

Nhờ đầu tư bài bản, sản phẩm bột mát-cha từ lá trà hoa vàng có màu sáng, mịn và tỷ lệ tan trong nước ban đầu đạt 85-90% và lượng sơ đọng lại thấp. Đây là sản phẩm tốt cho sức khoẻ, có thể làm thực phẩm và dùng trong chăm sóc sắc đẹp.

Hiện sản phẩm đã được kiểm nghiệm đạt các tiêu chuẩn về hoạt chất có lợi cho sức khoẻ. Sản phẩm được đưa ra thị trường tháng 10/2020, được tiêu thụ chính ở TP Hạ Long, Hà Nội và Đà Nẵng, trung bình 1.500 sản phẩm/tháng.