Camera trăm 'chấm' nhưng ảnh nhẹ tênh và 'bí mật' phía sau

Dù sở hữu camera 108MP, nhiều mẫu điện thoại lại cho ra những bức ảnh có dung lượng nhẹ đến bất ngờ, đôi khi chưa bằng một tấm ảnh từ máy ảnh cũ. Phía sau sự chênh lệch này là những kỹ thuật xử lý ảnh tinh vi mà không phải ai cũng biết.

Cụm từ '108 megapixel' đã trở thành chiêu tiếp thị quen thuộc trên nhiều mẫu điện thoại thông minh tầm trung và cao cấp. Tuy nhiên, không ít người dùng thắc mắc: liệu một bức ảnh chụp bằng camera 108MP thực sự khác biệt thế nào so với 12MP hay 48MP? Và tại sao dung lượng ảnh lại nhỏ hơn nhiều so với kỳ vọng?

Câu trả lời không chỉ nằm ở con số megapixel mà còn phụ thuộc vào cách xử lý ảnh, công nghệ nén và chiến lược của các hãng sản xuất.

Camera 108MP không có nghĩa là lúc nào cũng chụp ảnh 108MP

Khi nghe đến cụm 'camera 108MP', nhiều người dễ hình dung rằng mọi bức ảnh chụp từ điện thoại này đều sẽ có độ phân giải siêu cao, tương ứng với 108 triệu điểm ảnh. Nhưng thực tế, phần lớn ảnh bạn chụp hằng ngày từ một chiếc điện thoại 108MP chỉ ở mức 12MP hoặc 27MP.

Lý do là vì các hãng sản xuất thường cài sẵn chế độ gộp điểm ảnh. Đây là kỹ thuật kết hợp nhiều điểm ảnh vật lý thành một điểm ảnh lớn hơn để tăng khả năng thu sáng, giảm nhiễu và làm ảnh nhẹ hơn. Ví dụ, một cảm biến 108MP có thể gộp 9 điểm ảnh thành 1, cho ra ảnh khoảng 12MP nhưng sáng rõ hơn, đặc biệt trong điều kiện thiếu sáng.

Ngoài việc cải thiện chất lượng ảnh trong môi trường phức tạp, cách làm này còn giúp ảnh nhẹ hơn, máy xử lý nhanh hơn và tiết kiệm dung lượng bộ nhớ. Đây là điều rất quan trọng với người dùng phổ thông, vốn chỉ cần ảnh đủ rõ để xem, lưu hoặc chia sẻ.

Dù vậy, nhiều mẫu điện thoại vẫn cho phép người dùng chuyển sang chế độ chụp ảnh đủ 108MP. Ở chế độ này, ảnh có độ phân giải cực cao, phù hợp nếu bạn cần phóng to chi tiết, giữ độ nét khi xem kỹ hoặc in ảnh với kích thước lớn.

Tuy nhiên, việc chụp ảnh ở chế độ đầy đủ 108MP cũng có một số giới hạn. Ảnh sẽ nặng hơn nhiều, đôi khi lên tới hơn 20MB, quá trình xử lý ảnh chậm hơn và nếu thiếu ánh sáng, ảnh dễ bị nhiễu do không còn được gộp điểm ảnh để tăng độ sáng.

Nói cách khác, 108MP là một tính năng mạnh nhưng không phải lúc nào cũng cần dùng. Với phần lớn tình huống chụp ảnh hằng ngày, chế độ gộp điểm ảnh mới thực sự là lựa chọn tối ưu.

Ảnh nhẹ không phải bị 'ép chất'

Không phải cứ ảnh dung lượng thấp là ảnh kém chất lượng. Trên điện thoại hiện nay, mỗi lần chụp ảnh xong, phần mềm sẽ ngay lập tức xử lý và nén ảnh lại. Đây là bước làm ngầm phía sau mà người dùng gần như không nhận ra.

Nén ảnh là quá trình làm giảm kích thước file mà không làm mất đi những chi tiết cần thiết. Thuật toán nén sẽ rà soát bức ảnh, xác định phần nào có thể lược bớt hoặc làm gọn lại mà mắt người vẫn khó nhận ra sự khác biệt. Nó có thể bỏ bớt các chi tiết trùng lặp, làm giảm độ sâu màu ở những vùng ít quan trọng, hoặc gom những mảng màu giống nhau lại để tiết kiệm dữ liệu.

Có hai loại nén phổ biến: nén không mất dữ liệu và nén có mất dữ liệu. Trên điện thoại, các định dạng như JPEG hay HEIF đều sử dụng dạng nén có mất dữ liệu, tức là một phần thông tin ảnh sẽ bị loại bỏ, nhưng được xử lý đủ khéo để người xem khó phân biệt.

Nhờ quá trình xử lý thông minh, ảnh chụp từ camera 108MP thường chỉ có dung lượng khoảng 4 đến 6 megabyte, dù độ phân giải của nó rất cao. Thay vì lưu trữ toàn bộ dữ liệu thô như máy ảnh chuyên dụng, điện thoại sẽ tự động nén ảnh ngay sau khi chụp, giúp tiết kiệm bộ nhớ mà người dùng vẫn có được hình ảnh đủ rõ nét để sử dụng hằng ngày.

Không dừng lại ở chuyện làm nhẹ ảnh, phần mềm còn xử lý thêm nhiều bước khác như tăng độ nét, cân bằng màu, giảm nhiễu hay nhận diện khung cảnh để tối ưu từng vùng ảnh. Tất cả đều diễn ra trong tích tắc sau mỗi cú bấm máy.

Vì vậy, ảnh nhẹ không có nghĩa là bị 'ép chất'. Ngược lại, đó là minh chứng cho khả năng xử lý thông minh, giúp ảnh đủ đẹp, dễ dùng mà vẫn không chiếm quá nhiều bộ nhớ máy.

'Chấm' không quyết định chất lượng ảnh

Số megapixel cao thường được các hãng quảng bá như một điểm mạnh của camera. Nhưng thực tế, 'chấm' chỉ là một phần rất nhỏ trong số các yếu tố tạo nên một bức ảnh đẹp. Những chiếc điện thoại có camera 12MP vẫn có thể cho ảnh sắc nét và sống động hơn nhiều mẫu máy 64MP hay 108MP nếu được trang bị cảm biến lớn hơn, phần mềm xử lý tốt hơn và ống kính chất lượng hơn.

Kích thước cảm biến là yếu tố quan trọng hàng đầu. Cảm biến lớn giúp thu được nhiều ánh sáng hơn, đặc biệt trong điều kiện thiếu sáng hoặc chụp đêm. Trong khi đó, camera nhiều 'chấm' nhưng dùng cảm biến nhỏ sẽ dễ tạo ra ảnh bị nhiễu, mờ hoặc sai màu nếu ánh sáng không đủ.

Phần mềm cũng đóng vai trò không thể thiếu. Các thuật toán xử lý hình ảnh hiện đại có thể tự động làm nét, điều chỉnh độ tương phản, cân bằng trắng, giảm nhiễu và thậm chí nhận diện khung cảnh để tối ưu màu sắc phù hợp. Đây là lý do vì sao iPhone từng dùng cảm biến 12MP trong nhiều năm nhưng vẫn được đánh giá cao về khả năng chụp ảnh, nhờ phần mềm được tinh chỉnh kỹ lưỡng.

Số 'chấm' chỉ thực sự phát huy tác dụng trong một số tình huống đặc biệt như in ảnh khổ lớn hoặc zoom kỹ thuật số ở mức rất cao. Còn trong phần lớn các tình huống chụp hằng ngày như chụp chân dung, chụp món ăn, phong cảnh gần hoặc ảnh nhóm, yếu tố quan trọng hơn là khả năng xử lý ánh sáng, độ sắc nét và màu sắc tự nhiên.

Vì thế, khi chọn mua điện thoại, đừng chỉ nhìn vào số megapixel. Một chiếc máy ảnh nhiều 'chấm' không đảm bảo ảnh sẽ đẹp nếu cảm biến nhỏ, phần mềm yếu hoặc ống kính không đủ tốt. Ngược lại, một thiết bị biết cách xử lý hình ảnh thông minh sẽ cho ra ảnh rõ nét, màu sắc cân bằng và dung lượng vừa phải.