Cần quan tâm bảo tồn các cây long não cổ thụ

Long não hay còn gọi là dã hương (tên khoa học là Cinnamomum camphora) là loại cây được trồng với mục đích lấy bóng mát và làm sạch không khí, nhưng công dụng của nó không phải ai cũng biết. Quảng Ninh hiện có bao nhiêu cây này?

Cây long não trong khuôn viên trụ sở UBND huyện Tiên Yên.

Theo các nhà khoa học, cây long não được trồng nhiều ở Trung Quốc, Nhật Bản, Úc. Những năm 1930, người Pháp đưa cây long não vào trồng ở một số tỉnh miền Bắc và miền Trung, Tây Nguyên của Việt Nam, trong đó có Quảng Ninh.

Theo các tài liệu thì cây long não thuộc giống cây thân gỗ, chiều cao của nó có thể đạt tới 20-40m. Cây có hoa nhỏ màu vàng nhạt, nở vào cuối mùa xuân. Đường kính thân cây có thể đạt hơn 2m, cành thưa nhẵn, lá mọc so le, hình bầu dục. Cuống lá dài 2,5-3,5cm. Hoa nhỏ, mọc thành chùm ở kẽ, ngắn hơn lá. Quả hình cầu, to bằng hạt tiêu, phía dưới có cuống nhỏ hình chén.

Hai trong số những cây long não cổ thụ trước cổng Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh.

Theo các nhà khoa học, cây long não bên cạnh gỗ làm đồ nội thất, thân, rễ, lá, hoa còn có nhiều công dụng chữa bệnh nên được sử dụng trong các bài thuốc dân gian. Gỗ, rễ, lá cây long não còn có thể chưng cất để lấy tinh dầu dùng xoa bóp hoặc dùng trong công nghiệp làm dung môi, hòa tan nhựa, sơn, chế thuốc trừ sâu.

Đối với bảo vệ môi trường, cây long não có tán rộng, lá xanh tốt quanh năm. Lá cây có khả năng hấp thụ các ion kim loại nặng làm sạch môi trường, giúp tạo ra môi trường ô zôn rất mạnh. Vì vậy, khi đứng ở dưới những cây này, người ta sẽ cảm thấy dễ thở, cơ thể thoải mái và thư thái. Mùi hương của long não còn khử được mùi ẩm mốc, xua đuổi ruồi muỗi.

Nói đến long não, người ta thường nhắc đến cây long não được cho là nghìn tuổi ở xã Tiên Lục, huyện Lạng Giang (Bắc Giang), được cho là một trong hai cây long não “cao tuổi” nhất trên thế giới (cây còn lại ở Châu Phi). Hiện cây này đã được xếp hạng di tích quốc gia.

Hai cây long não trong khuôn viên Đoàn An dưỡng 22 Hải quân.

Tại Quảng Ninh, đến nay, còn rải rác một số cây long não cổ thụ. Có thể kể như 7 cây ở đường lên Bệnh viên Đa khoa tỉnh, 2 cây ở khuôn viên Đoàn An dưỡng 22 của Quân chủng Hải quân (phường Bãi Cháy, TP Hạ Long), 1 cây ở khuôn viên trụ sở UBND huyện và 1 cây ở trụ sở Ban CHQS huyện Tiên Yên. Tất cả những cây này được người Pháp trồng từ thời họ xâm chiếm khu mỏ Quảng Ninh. Trong đó, những cây trồng tại lối lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh (thời Pháp là nhà thương Hòn Gai) hẳn là để tạo môi trường sinh thái tốt cho bệnh nhân điều trị. Trước đây, hàng cây này kéo dài xuống phía chân dốc, do nhiều nguyên nhân đến nay chỉ còn 7 cây.

Thiết nghĩ, với những công dụng, ích lợi của cây long não trong làm sạch không khí, cho sức khoẻ con người và điều chế thuốc chữa bệnh... cây long não cần được cơ quan chức năng nghiên cứu trồng phù hợp tại các tuyến phố, khu di tích, danh thắng, bệnh viện... Trước mắt là quan tâm, bảo tồn các cây long não cổ thụ kể ở trên.

Đại Dương