Cao điểm mưa bão những tháng tới sẽ tập trung ở khu vực nào?

Các tháng cuối năm, mưa bão trên Biển Đông diễn biến phức tạp và có khả năng cao hơn trung bình nhiều năm 1,9 cơn, tập trung chủ yếu vào khu vực Trung Bộ và các tỉnh phía Nam.

Miền Trung tâm điểm mưa lũ những tháng cuối năm

Nhận định về ảnh hưởng của hiện tượng La Nina từ nay đến hết năm 2024, Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Nguyễn Văn Hưởng cho rằng, hiện tượng ENSO đang trong trạng thái trung tính.

Dự báo, thời kỳ từ tháng 9-11/2024, ENSO có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina với xác suất 60-70%, sau đó hiện tượng ENSO duy trì ở trạng thái La Nina với xác suất khoảng 65-75%. Như vậy, càng về cuối năm, xác suất xuất hiện La Nina lại càng lớn. Hiện tượng La Nina sẽ gây nguy cơ mưa, bão, lũ dồn dập trong những tháng cuối năm, đặc biệt là ở khu vực miền Trung.

Dự báo từ nay đến hết năm 2024, hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông có khả năng xuất hiện ở mức xấp xỉ đến cao hơn trung bình nhiều năm.

Trong đó, số bão, áp thấp nhiệt đới đổ bộ vào đất liền có thể cao hơn so với trung bình nhiều năm và tập trung nhiều ở khu vực Trung Bộ, khu vực phía Nam. Đồng thời cần đề phòng khả năng bão, áp thấp nhiệt đới hình thành ngay trên khu vực Biển Đông.

Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu cho biết ENSO đang ở trạng thái trung tính khi nhiệt độ mặt nước biển khu vực xích đạo và trung tâm Thái Bình Dương trong giai đoạn giữa tháng 8 đến đầu tháng 9 đang ở mức -0,5-0,5 độ C.

Cơ quan này dự báo ENSO có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina trong ba tháng 10-12 với xác suất khoảng 50-70%. Dự báo số lượng xoáy thuận nhiệt đới trên Biển Đông và ảnh hưởng đến Việt Nam ở mức xấp xỉ đến cao hơn 4-5 cơn trên Biển Đông và 2-3 cơn ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết hiện tượng La Nina sẽ tiếp diễn trong ba tháng cuối năm 2024, khiến bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông diễn biến phức tạp và có khả năng cao hơn trung bình nhiều năm 1,9 cơn, tập trung chủ yếu vào khu vực Trung Bộ và các tỉnh phía Nam. Cần đề phòng bão, áp thấp nhiệt đới hình thành ngay trên Biển Đông.

Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi Khí hậu dự báo gió mùa đông năm nay sẽ có sự thay đổi về cường độ. Các tháng đầu mùa (11-12/2024), gió mùa đông sẽ yếu hơn hoặc xấp xỉ so với trung bình nhiều năm. Tuy nhiên, từ tháng 1 đến tháng 3/2025, gió mùa đông bắc có thể mạnh lên và vượt mức trung bình. Các đợt rét đậm, rét hại xảy ra trong các tháng chính đông từ nửa cuối tháng 12.

Nhiệt độ trung bình tháng 10 trên cả nước cao hơn trung bình nhiều năm khoảng 0,5-1 độ C. Sang tháng 11 và 12, nhiệt độ có xu hướng giảm về mức trung bình nhiều năm. Riêng khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, nhiệt độ trong hai tháng cuối năm có thể thấp hơn trung bình khoảng 0,5 độ C.

Số lượng siêu bão nhiều lên

Bão Yagi đổ bộ đất liền nước ta ngày 7/9 đã trở thành cơn bão lịch sử bởi cường độ và sức tàn phá kinh hoàng. Lần đầu tiên trong lịch sử, một địa điểm trên đất liền nước ta ghi nhận gió mạnh cấp 14, giật cấp 17 (Quảng Ninh), cũng là lần đầu tiên, một địa phương không giáp biển ghi nhận gió mạnh cấp 12, giật cấp 13 (Hải Dương).

Theo các chuyên gia, điều đáng lo ngại là siêu bão có thể sẽ xuất hiện càng lúc càng nhiều trên Biển Đông. Trong suốt chiều dài lịch sử từ khi có số liệu quan trắc, chỉ có 3 cơn bão mạnh lên thành siêu bão trên Biển Đông gồm Yagi, bão Saola và bão Rain. Đáng lưu ý, là cả ba cơn bão này xuất hiện trong 4 năm trở lại đây (bão Rain 2021, bão Saola 2023), cho thấy xu thế xuất hiện càng lúc càng nhiều siêu bão trên Biển Đông.

Tại nước ta trong tháng 9, khi miền Bắc chưa khắc phục xong hậu quả thảm khốc từ cơn bão số 3, miền Trung đã hứng chịu bão số 4. Dù cường độ không mạnh, thời gian tác động nhanh, bão số 4 cũng gây lũ lụt, ngập úng ở một số tỉnh miền Trung như Quảng Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An. Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhận định, đỉnh điểm mùa mưa bão năm nay ở miền Trung có thể xuất hiện trong tháng 10 và tháng 11, không loại trừ nguy cơ bão chồng bão, lũ chồng lũ như từng xảy ra trong mùa mưa bão lịch sử năm 2020.

Đi kèm với bão là mưa lớn. Theo dự báo, tháng 10-11, ở Bắc Bộ tổng lượng mưa phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm 10-20%, vùng núi thấp 5-10%. Tháng 12, mưa phổ biến 20-40 mm, thấp hơn trung bình nhiều năm 5-10 mm.

Trung Bộ sẽ là tâm điểm mưa trong hai tháng tới. Dự báo tháng 10-11, mưa cao hơn trung bình nhiều năm 10-30%. Trong đó tháng 12, các tỉnh Quảng Bình - Quảng trị mưa phổ biến 100-200 mm, cao hơn trung bình 10-15 mm; các tỉnh Thừa Thiên Huế - Quảng Bình mưa phổ biến 250-500 mm, cao hơn trung bình 30-60 mm. Các tỉnh Ninh Thuận - Bình Thuận mưa phổ biến 30-80 mm, cao hơn trung bình 15-30 mm.

Tây Nguyên và Nam Bộ trong hai tháng tới mưa cao hơn 5-20% cùng thời kỳ. Tháng 12, khu vực Tây Nguyên mưa phổ biến 30-50 mm, riêng một số nơi ở khu vực nam Tây Nguyên và Nam Bộ, tổng lượng mưa phổ biến 50-80 mm, cao hơn trung bình 10-30 cm.

Do lượng mưa vượt mức trung bình nên tình hình lũ trên cả nước diễn biến phức tạp. Dự báo trong ba tháng tới, lưu lượng nước trên các sông ở Bắc Bộ sẽ cao hơn trung bình từ 10 đến 20%, đặc biệt các hồ Tuyên Quang trên sông Gâm và Thác Bà trên sông Chảy có khả năng vượt mức bình thường từ 30-70%.

Bắc Trung Bộ từ nay đến tháng 11, các sông ở Thanh Hóa có khả năng xuất hiện 1-2 đợt lũ, ở Nghệ An, Hà Tĩnh 3-4 đợt lũ. Mực nước đỉnh lũ hạ lưu sông Mã mức báo động một, sông Cả, La có khả năng trên báo động hai. Tháng 12, mực nước trên các sông giảm dần.

Trung Trung Bộ dự kiến sẽ hứng chịu 3-5 đợt lũ lớn từ tháng 10 đến 12, tập trung chủ yếu vào tháng 10 và 11. Mực nước lũ có thể lên đến báo động 3 trên một số sông. Đỉnh lũ năm 2024 có khả năng xấp xỉ đến cao hơn trung bình.

Nam Trung Bộ tháng 10-12 có khả năng xuất hiện 2-4 đợt lũ, đỉnh lũ trên các sông ở Bình Định, Khánh Hòa ở mức báo động hai, có nơi trên báo động ba. Các sông ở Phú Yên, Ninh Thuận, Bình Thuận trên báo động hai. Lượng dòng chảy trên cao sông cao hơn trung bình 20-50%.