Carnaval Hạ Long - Đừng để "trước lạ, sau... nhàm"

Carnaval Hạ Long được tổ chức thường niên bắt đầu từ năm 2007, đến nay đã được 7 năm. Và với sự cố gắng của Ban tổ chức Lễ hội, mỗi năm Carnaval Hạ Long lại có thêm những nét mới, nên nhìn chung là đều đã tạo được ấn tượng, hay như nhiều người vẫn nói, Carnaval Hạ Long đã và đang dần trở thành một “thương hiệu” của Du lịch Quảng Ninh.

Nhưng vấn đề đặt ra là làm sao để cái “thương hiệu” ấy ngày càng có uy tín, ngày càng hấp dẫn, lôi cuốn với mọi người, kể cả du khách cũng như người dân Quảng Ninh? Câu hỏi này thực ra chẳng có gì mới, năm nào trước mỗi kỳ Lễ hội, Ban tổ chức cũng đều đặt ra như một mục tiêu để phấn đấu. Tuy nhiên, dường như để đạt được mục tiêu đó, lâu nay ta vẫn mới chỉ chú ý tới “bề nổi” của nó; nói cách khác, cái sự hấp dẫn của Carnaval Hạ Long chủ yếu vẫn mang tính “thời vụ”, nghĩa là năm nào Ban tổ chức mời gọi được nhiều đoàn nghệ thuật quốc tế, nhiều nghệ sĩ, ca sĩ... nổi tiếng góp mặt, rồi dàn diễn viên chuyên nghiệp và không chuyên được dàn dựng, tập luyện công phu v.v.. thì năm đó Lễ hội thành công. Tất nhiên, điều đó là cần thiết, bởi xét cho cùng, Carnaval Hạ Long với du khách cũng như một “món ăn”, nếu không “đổi món” thì sẽ nhàm chán! Mà muốn không nhàm chán thì phải “thay đổi thực đơn”... Nhưng để “thay đổi thực đơn” thì điều không thể khác là phải đầu tư kinh phí lớn (cho dù là theo hướng xã hội hoá cũng không phải cứ... “hô là được”!). Rõ ràng, nếu chạy theo cách này, đến một lúc nào đó, khi không thể “mới hơn” được nữa, thì Carnaval Hạ Long sẽ không còn tính hấp dẫn, không còn tạo ấn tượng như những năm đầu tổ chức.

Vậy nên, theo chúng tôi, để Carnaval Hạ Long thực sự là một “thương hiệu” mang tính bền vững, cần bắt đầu từ “cái gốc” của nó. Đây là một lễ hội, vậy thì phải quan tâm đến tính truyền thống của nó! Làm sao để mọi người đến với Carnaval Hạ Long không phải như một khán giả đi xem một chương trình biểu diễn, mà là để đi hội, trẩy hội... Không ai đến một lễ hội văn hoá truyền thống nào đó (dù là ở bất cứ quốc gia nào) mà chỉ vì để xem lễ hội đó “có gì mới” hay không, có nhân vật nổi tiếng nào đó có mặt hay không v.v.. Nói cách khác, cái hấp dẫn của lễ hội truyền thống không nằm ở việc “làm mới” nội dung, chương trình (thậm chí như thế còn phản tác dụng); cái hấp dẫn của lễ hội đó là “quen” nhưng không “nhàm”, càng quen càng muốn đến!

Đành rằng để có một lễ hội mang tính truyền thống như vậy thì cần thời gian, không phải chỉ vài, ba năm, thậm chí là vài chục năm, đã tạo dựng được. Nhưng chí ít, khi đã “đẻ” ra nó, đưa nó thành một lễ hội mang tính thường niên, thì cũng cần phải nghĩ đến điều này. Carnaval Hạ Long diễn ra tại Hạ Long, một địa danh thơ mộng, lãng mạn, với những huyền thoại có từ ngàn năm... chính là “không gian lý tưởng” cho một lễ hội truyền thống, dù đó là một lễ hội mang tính chất hiện đại đi chăng nữa!

Nói điều này ra không phải để phủ nhận những cố gắng của Ban tổ chức  Carnaval Hạ Long các mùa lễ hội đã qua; cũng không phải để bảo rằng lễ hội này năm nay sẽ không thành công... Mà điều quan trọng chúng tôi muốn nhấn mạnh là cần có cái nhìn lâu dài cho nó, hướng cho nó thành một lễ hội mang tính truyền thống theo đúng nghĩa của từ này, không nên chỉ dừng lại ở việc “làm mới” nó như một chương trình biểu diễn nghệ thuật đơn thuần! Nếu không, Carnaval Hạ Long sẽ rơi vào tình cảnh “trước lạ sau... nhàm” mà thôi!

Trung Luận