Phổ biến giáo dục pháp luật Cầu nối vững chắc đưa pháp luật vào cuộc sống

Pháp luật luôn có vai trò quan trọng đặc biệt trong đời sống xã hội, vừa là công cụ quản lý nhà nước hữu hiệu, vừa tạo hành lang pháp lý cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Để pháp luật đi vào cuộc sống, đến với nhân dân, công tác phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) được xem là “cầu nối” vô cùng quan trọng.

Kiện toàn tổ chức, củng cố đội ngũ

Các cấp, ngành của Quảng Ninh đã quan tâm, chú trọng kiện toàn tổ chức, chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, đa dạng các hình thức tuyên truyền PBGDPL, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật trong cộng đồng, góp phần xây dựng xã hội thượng tôn pháp luật.

Ông Nguyễn Chính Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Tư pháp - Cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh cho biết: Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh được thành lập từ năm 2013 và thường xuyên được củng cố, kiện toàn theo quy định. Hội đồng hiện có 42 thành viên, do 1 đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Chủ tịch Hội đồng. Hội đồng phối hợp PBGDPL của các địa phương cũng được thành lập, thường xuyên kiện toàn và duy trì hoạt động nền nếp. Mỗi hội đồng cấp huyện trung bình có 30 thành viên, do 1 đồng chí Phó Chủ tịch UBND cùng cấp làm Chủ tịch Hội đồng. Ngoài ra, Hội đồng phối hợp PBGDPL còn được thành lập ở một số cơ quan, đơn vị, như: Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, Bộ CHQS tỉnh, Ban Dân tộc, LĐLĐ tỉnh... hoặc được thành lập ở một số UBND cấp xã (thuộc các địa bàn Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Quảng Yên, Đông Triều...). 

Hội đồng phối hợp PBGDPL các cấp trên địa bàn tỉnh đều ban hành đầy đủ quy chế hoạt động, phê duyệt danh sách thành viên, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên; bảo đảm duy trì hoạt động nền nếp, triển khai đầy đủ các nhiệm vụ theo quy định.

Các thành viên Hội đồng có sự tham gia đầy đủ, nhiệt tình, trách nhiệm hơn vào các hoạt động của Hội đồng và triển khai công tác PBGDPL cho cán bộ, chiến sỹ, công chức, viên chức, người lao động, nhân dân.

Triển khai Luật PBGDPL, Quảng Ninh là một trong những tỉnh đầu tiên trong toàn quốc ban hành Nghị quyết của HĐND tỉnh quy định một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh, nhất là gắn với hiệu quả công tác PBGDPL với vai trò, trách nhiệm người đứng đầu.

Toàn tỉnh hiện có 185 báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, 388 báo cáo viên pháp luật cấp huyện, 2.455 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã, 9.128 hòa giải viên ở cơ sở, đây là lực lượng nòng cốt trong công tác PBGDPL. 

Các báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, hòa giải viên ở cơ sở cơ bản hoạt động tích cực, trách nhiệm, phát huy hiệu quả vai trò trong các hoạt động PBGDPL, nhất là hoạt động PBGDPL trực tiếp cho cán bộ, nhân dân.

Ngoài ra, công tác PBGDPL trên địa bàn Quảng Ninh còn có sự tham gia của đông đảo đội ngũ luật sư, luật gia, trợ giúp viên pháp lý, tư vấn viên pháp luật; giáo viên giảng dạy pháp luật, giáo dục công dân trong các trường học; cán bộ pháp chế các sở, ngành, doanh nghiệp; đội ngũ phóng viên, biên tập viên, phát thanh viên truyền thanh, truyền hình; các chuyên gia, nhà khoa học, người am hiểu pháp luật; cán bộ, hội viên MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội; giảng viên, giáo viên trong các trường học; cán bộ ở thôn, bản, khu phố...

Qua đó, cho thấy sự quan tâm, nhận thức sâu sắc của các cấp, ngành, đơn vị, địa phương về vai trò, vị trí của công tác PBGDPL trên địa bàn, trong đời sống xã hội.

Đa dạng hình thức, nội dung trọng tâm, trọng điểm

Công tác PBGDPL luôn được đổi mới, sáng tạo trên cơ sở phát huy các hình thức truyền thống và tăng cường những hình thức PBGDPL ứng dụng công nghệ thông tin, phù hợp với từng nhóm đối tượng, địa bàn cụ thể, bám sát yêu cầu của Luật PBGDPL, mang lại hiệu quả thiết thực.

Hình thức PBGDPL trực tiếp; tư vấn, hướng dẫn tìm hiểu pháp luật; cung cấp thông tin tài liệu tiếp tục được sử dụng phổ biến, thông qua hoạt động của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật tại hội nghị, hội thảo, tọa đàm, đối thoại chính sách, các lớp tập huấn, nói chuyện chuyên đề, thông qua hội nghị giao ban hàng tháng và một số hoạt động khác.

Công tác biên soạn, in ấn, phát hành tài liệu PBGDPL được tiến hành theo hướng phù hợp hơn với nhu cầu của từng nhóm đối tượng, địa bàn, đáp ứng nhiệm vụ chính trị và yêu cầu PBGDPL của cán bộ, người dân với nhiều loại hình phong phú. Các cơ quan, đơn vị đã tiến hành biên soạn, in ấn, cấp phát miễn phí tài liệu PBGDPL với số lượng lớn, phát hành rộng rãi tới cán bộ, nhân dân, tài liệu PBGDPL điện tử (video clip, infographic, sổ tay pháp luật điện tử...) đang là một hướng đi mới, được các cơ quan, đơn vị, địa phương áp dụng.

Hoạt động PBGDPL trên các phương tiện thông tin đại chúng được tăng cường đẩy mạnh, bảo đảm tính lan tỏa, kịp thời; các chuyên trang, chuyên mục pháp luật trên các hạ tầng truyền thông, nhất là hệ thống thông tin cơ sở được cải tiến, tăng cả về số lượng và chất lượng. Hoạt động PBGDPL thông qua cổng/trang thông tin điện tử thành phần của các cơ quan, tổ chức, địa phương được chú trọng. Nhiều sở, ban, ngành, đoàn thể đã xây dựng chuyên mục riêng về PBGDPL hoặc thành lập mới các trang mạng xã hội về PBGDPL thông qua các ứng dụng facebook, fanpage, zalo… để tăng cường công tác PBGDPL và tương tác thông tin với người dân, doanh nghiệp.

Hình thức thi tìm hiểu pháp luật được tổ chức với nhiều hình thức phong phú, đa dạng (thi viết, thi qua hình thức sân khấu, tổ chức thi trắc nghiệm, thi vấn đáp, thi tìm hiểu pháp luật trực tuyến...) đã thu hút đông đảo cán bộ, nhân dân tham gia.

Cùng với đó, thông qua tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý và hòa giải ở cơ sở, hoạt động PBGDPL được triển khai toàn diện, rộng khắp. Các trung tâm tư vấn pháp luật ngày càng tích cực hơn trong công tác PBGDPL, đặc biệt là phát huy vai trò của đội ngũ luật sư, luật gia và thông qua hoạt động gặp mặt, đối thoại chính sách với cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trong hoạt động của tỉnh, các sở, ban, ngành, đoàn thể và địa phương. Công tác trợ giúp pháp lý được duy trì triển khai có hiệu quả, ngày càng đi vào chiều sâu và thực chất hơn, đây cũng là hình thức rất phù hợp với các đối tượng đặc thù cũng như nhóm yếu thế, đồng bào DTTS, vùng sâu, vùng xa.

Công tác hòa giải đã và đang trở thành một hình thức quan trọng, hiệu quả trong hoạt động PBGDPL, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao nhận thức, ý thức cho người dân ở cơ sở, giữ vững an ninh trật tự, an toàn xã hội tại địa phương. Các hoạt động PBGDPL còn được lồng ghép và gắn với cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; “Xây dựng nông thôn mới” "Toàn dân tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc"... và nhiều phong trào, hoạt động xã hội khác.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh đã tổ chức 2.882 hội nghị tuyên truyền, phổ biến, thu hút 367.697 lượt người tham dự, tổ chức 5 cuộc thi tìm hiểu pháp luật, thu hút 1.404 lượt tham dự. Tiêu biểu, Sở Tư pháp tổ chức 12 hội nghị PBGDPL cho hơn lượt 2.500 cán bộ, nhân dân; Sở LĐ-TB&XH tổ chức 131 cuộc PBGDPL cho 12.805 lượt người tham dự; Ủy ban MTTQ tỉnh tổ chức 3 cuộc cho trên 400 cán bộ thuộc khối mặt trận tại cơ sở…

Toàn tỉnh đã biên soạn, in ấn, cấp phát 876.804 tài liệu PBGDPL các loại, trong đó, các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh biên soạn, in ấn, phát hành 422.564 tài liệu, cấp huyện là 342.759 tài liệu, cấp xã là 111.481 tài liệu; các cấp, ngành cũng chú trọng biên soạn tài liệu PBGDPL điện tử (infographic, video clip, bài giảng điện tử, sổ tay pháp luật điện tử...).

Bà La Thị Nguyên (thôn Bản Chuồng, xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu) cho biết: Các cấp, ngành thường xuyên tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, nhờ đó, người dân ngày một nâng cao ý thức, nhận thức chấp hành pháp luật, xóa bỏ hủ tục lạc hậu, ứng xử văn minh, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Với sự quan tâm vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, công tác PBGDPL được triển khai đồng bộ, rộng khắp, trở thành cầu nối quan trọng giữa xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật trên địa bàn.