Chi cục Hải quan khu vực VIII: Hoạt động XNK thông suốt sau chuyển đổi mô hình

Từ ngày 15/3, cùng với toàn ngành Hải quan, Cục Hải quan Quảng Ninh chính thức triển khai hoạt động theo mô hình tổ chức mới là Chi cục Hải quan khu vực VIII. Chi cục Hải quan khu vực VIII bắt tay ngay thực hiện nhiệm vụ nhằm hạn chế tối đa ảnh hưởng đến quá trình thông quan, nhất là tại các đơn vị cửa khẩu, cảng biển.

Thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW (ngày 25/10/2017) của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tinh gọn bộ máy, Cục Hải quan triển khai mô hình tổ chức mới. Hệ thống Hải quan được tổ chức lại theo ba cấp: Cục Hải quan, Chi cục Hải quan khu vực và Hải quan cửa khẩu hoặc ngoài cửa khẩu. Với vị trí địa lý đặc thù, tỉnh được xem là cửa ngõ kết nối các liên quốc gia, liên vùng, liên tỉnh và là địa phương duy nhất ở Việt Nam có đường biên giới cả trên bộ lẫn trên biển với Trung Quốc, thị trường đông dân nhất trên thế giới. Bộ Tài chính đã quyết định chuyển đổi Cục Hải quan Quảng Ninh thành Chi cục Hải quan khu vực VIII. Trước khi chưa triển khai mô hình mới, tổ chức bộ máy Cục Hải quan tỉnh có 18 đầu mối, gồm: 8 đơn vị cấp phòng, 7 chi cục, 3 đội kiểm soát và 26 đội, tổ công tác thuộc Chi cục. Đến nay, Chi cục Hải quan khu vực VIII còn 13 đầu mối (5 phòng, 2 đội và 6 hải quan cửa khẩu).

Song song với quá trình tinh gọn bộ máy, Cục Hải quan tổ chức tái cấu trúc hệ thống thông tin trong toàn ngành. Theo đó, từ 23h00’ ngày 14/3/2025 đến 5h00’ ngày 15/3/2025, hệ thống tạm dừng tiếp nhận thông tin tờ khai hải quan. Đồng thời, bộ mã hải quan được cập nhật để phù hợp với tên gọi mới của các đơn vị. Nhằm đảm bảo quá trình triển khai hệ thống công nghệ thông tin diễn ra thuận lợi, Chi cục Hải quan khu vực VIII yêu cầu các đơn vị và hải quan cửa khẩu chủ động thông báo đến cộng đồng doanh nghiệp về lịch trình chuyển đổi. Đồng thời, có các giải pháp phù hợp để hỗ trợ doanh nghiệp nhanh nhất, kịp thời nhất.

Ghi nhận tại Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai, đơn vị có địa bàn quản lý nhà nước về hải quan ở 4 địa phương (Đông Triều, Uông Bí, Quảng Yên, Hạ Long), với lượng doanh nghiệp XNK lớn nhất tỉnh. Trung bình mỗi năm, Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai được giao thu NSNN 5.000-6.500 tỷ đồng (chiếm tới 50% số thu toàn Cục). Ngay sau khi chuyển đổi mô hình, Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai tập trung cho công tác thông quan hàng hóa, không để ách tắc bất cứ một hồ sơ thông quan nào của doanh nghiệp.

Ông Vũ Hồng Chung, Đội trưởng Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai, chia sẻ: Với tinh thần chuẩn bị cho việc triển khai mô hình mới không bị gián đoạn, đơn vị thành lập tổ thường trực để giải đáp vướng mắc trong quá trình triển khai nhiệm vụ; rà soát các công việc liên quan đến Kho bạc, đảm bảo doanh nghiệp hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế để đủ điều kiện giải phóng hàng hóa. Cán bộ, công chức đã làm việc cả ngày cuối tuần (15-16/3) để đảm bảo hệ thống vận hành ổn định, không ảnh hưởng đến quy trình thông quan. Vì là đơn vị quản lý địa bàn lớn, nhiều doanh nghiệp FDI với nhiều loại hình, trong khi không còn các tổ, đội trực thuộc như trước đây, nên đơn vị cử một đồng chí lãnh đạo trực tiếp có mặt tại KCN Sông Khoai (TX Quảng Yên) để kịp thời xử lý, tháo gỡ các vướng mắc cho doanh nghiệp. Dự kiến đơn vị thành lập các nhóm có công việc tương đồng để bám sát mọi hoạt động XNK của doanh nghiệp.

Trong bối cảnh chuyển đổi tổ chức, một trong những thay đổi lớn nhất của Chi cục Hải quan khu vực VIII là 4 đội kiểm soát hải quan (Đội kiểm soát số 1, Đội kiểm soát số 2, Đội phòng chống ma túy, Đội phòng chống buôn lậu và xử lý vi phạm) sáp nhập thành Đội Kiểm soát hải quan. Việc sáp nhập này nhằm tập trung, tạo thành một khối thống nhất tăng cường sức mạnh cho lực lượng kiểm soát hải quan. Tuy nhiên, do địa bàn trải rộng cả trên bộ, trên biển và đường hàng không, ngay sau sáp nhập, Chi cục Hải quan khu vực VIII đã yêu cầu Đội Kiểm soát hải quan tăng cường bám sát địa bàn, đảm bảo 100% quân số làm việc trong giai đoạn chuyển đổi và tập trung cao độ, duy trì nghiêm ngặt cho công tác kiểm soát buôn lậu, phòng chống ma túy.

Ông Nguyễn Văn Nghiên, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VIII, khẳng định: Việc thay đổi mô hình tổ chức hải quan nhằm thực hiện chủ trương cải cách của Đảng và Nhà nước, giúp bộ máy tinh gọn và hiệu quả hơn, hướng tới phát triển thành cơ quan hải quan chính quy, hiện đại, tương xứng với các nước phát triển, đảm bảo đúng vai trò là người gác cửa của nền kinh tế. Triển khai mô hình mới, Chi cục Hải quan khu vực VIII sẽ tiếp tục tập trung vào cải cách TTHC, ứng dụng công nghệ thông tin và phương pháp quản lý hải quan hiện đại để đơn giản hóa quy trình, giảm thời gian thông quan và tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp; duy trì mối quan hệ hợp tác với các cơ quan liên quan để hỗ trợ doanh nghiệp một cách toàn diện.