Chì thải ra từ xăng làm giảm chỉ số IQ của hơn nửa dân Mỹ

Chì thải ra từ xăng là nguyên nhân hàng đầu làm giảm hơn 800 triệu điểm IQ của người dân Mỹ kể từ những năm 1940 đến nay.

Năm 1923, chì lần đầu tiên được thêm vào xăng để giúp động cơ ô tô vận hành khỏe hơn. Tuy nhiên, điều này cũng vô tình làm hại chính sức khỏe của chúng ta.

Một nghiên cứu mới tính toán việc tiếp xúc với khói xăng có chứa chì trong thời thơ ấu đã "lấy đi" 824 triệu điểm IQ của hơn 170 triệu người Mỹ còn sống tới nay, tức bằng một nửa dân số Mỹ.

Đây là kết quả nghiên cứu của Aaron Reuben, nhà nghiên cứu về tâm lý học lâm sàng tại Đại học Duke và các đồng nghiệp tại Đại học Bang Florida. Theo nghiên cứu này, những người Mỹ sinh trước năm 1996 hiện có nhiều nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe liên quan đến chì, chẳng hạn như não bộ bị lão hóa nhanh hơn.

Xăng pha chì đã bị cấm ở Mỹ vào năm 1996 nhưng các nhà nghiên cứu cho biết, bất kỳ ai sinh ra trước khi khi lệnh cấm có hiệu lực, đặc biệt là những người sống ở thời còn sử dụng nhiều xăng pha chì như những năm 1960, 1970 đều có mức độ phơi nhiễm chì cao khi còn nhỏ.

Chì là chất độc thần kinh có thể ăn mòn các tế bào não sau khi xâm nhập vào cơ thể. Do đó dù tiếp xúc với một lượng rất nhỏ cũng có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Trẻ nhỏ đặc biệt dễ bị lây nhiễm chì và làm suy giảm sự phát triển và nhận thức của não bộ. Thật không may, cho dù ở độ tuổi nào, bộ não của chúng ta cũng chưa được trang bị đầy đủ năng lực chống đỡ trước tác hại của phơi nhiễm chì.

Reuben chia sẻ: “Chì có thể đi vào máu sau khi hít vào dưới dạng bụi, hoặc qua đường thức ăn, nước uống. Khi đi vào máu, nó có thể đi vào não qua hàng rào máu não, ngăn chặn nhiều chất độc hại và mầm bệnh bị đào thải ra khỏi não”.

Một trong những con đường chính để chì đi vào mạch máu não là qua ống xả ô tô.

Để trả lời câu hỏi phức tạp về việc sử dụng xăng pha chì trong hơn 70 năm có thể để lại những tác hại vĩnh viễn nào đối với sức khỏe con người, Reuben và các đồng tác giả của ông Michael McFarland và Mathew Hauer, cả hai đều là giáo sư xã hội học tại Đại học Bang Florida đã chọn một phương án khá đơn giản.

Sử dụng dữ liệu có sẵn công khai về nồng độ chì trong máu thời thơ ấu tại Mỹ, việc sử dụng xăng pha chì và thống kê dân số, các nhà nghiên cứu đã xác định gánh nặng cả đời của việc phơi nhiễm chì đối với mỗi người Mỹ còn sống vào năm 2015. Từ dữ liệu này, họ ước tính, sự tấn công của chì đối với trí thông minh của chúng ta bằng cách tính toán điểm IQ bị mất do tiếp xúc với xăng pha chì làm đại diện cho tác hại của chì đối với sức khỏe cộng đồng.

Các nhà nghiên cứu đã bị choáng váng trước kết quả.

McFarland chia sẻ: “Thành thật mà nói, tôi đã bị sốc. Và khi tôi nhìn vào những con số, tôi vẫn bị sốc mặc dù tôi đã có sự chuẩn bị”.

Tính đến năm 2015, hơn 170 triệu người Mỹ (hơn một nửa dân số Mỹ) có biểu hiện lâm sàng về mức độ chì trong máu khi còn nhỏ và dẫn đến chỉ số thông minh thấp hơn, đồng thời khiến họ có nguy cơ cao mắc các bệnh suy giảm sức khỏe lâu dài, chẳng hạn như giảm kích thước não, tăng khả năng mắc bệnh tâm thần và tăng bệnh tim mạch ở tuổi trưởng thành.

Chì thải ra từ xăng ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe não bộ

Tiêu thụ xăng có chì tăng nhanh vào đầu những năm 1960 và đạt đỉnh vào những năm 1970. Kết quả là Reuben và các đồng nghiệp của ông phát hiện ra về cơ bản, tất cả mọi người sinh ra trong hai thập kỷ đó đều đã tiếp xú với mức độ chì nguy hiểm từ khói xe.

Đáng ngạc nhiên hơn là chì còn ảnh hưởng tới cả trí thông minh. Việc tiếp xúc với chì trong thời thơ ấu có thể làm giảm số điểm IQ tích lũy của nước Mỹ ước tính khoảng 824 triệu điểm, tức trung bình gần 3 điểm/người. Các nhà nghiên cứu tính toán điều tồi tệ nhất là những người sinh ra từ giữa đến cuối những năm 1960 có thể bị mất tới 6 điểm IQ và trẻ em có nồng độ chì cao nhất trong máu, gấp 8 lần mức tối thiểu hiện tại hoặc thậm chí tệ hơn có thể mất trung bình hơn 7 điểm IQ.

Việc giảm một vài điểm IQ có vẻ không đáng kể nhưng các tác giả lưu ý rằng những thay đổi này đủ mạnh để biến những người có khả năng nhận thức dưới mức trung bình (điểm IQ dưới 85) bị xếp vào nhóm thiểu năng trí tuệ (điểm IQ dưới 70) .

Trong tương lai, McFarland đang phân tích sự chênh lệch chủng tộc khi tiếp xúc với chì thời thơ ấu, từ đó giúp làm nổi bật sự bất bình đẳng về sức khỏe của trẻ em da đen, những đứa trẻ phải tiếp xúc với chì thường xuyên hơn và với số lượng nhiều hơn so với trẻ em da trắng.

Bước tiếp theo của Reuben sẽ là xem xét những hậu quả lâu dài của việc phơi nhiễm chì trong quá khứ đối với sức khỏe não bộ ở tuổi già, dựa trên những phát hiện trước đây cho rằng, những người trưởng thành có mức độ phơi nhiễm chì cao ở thời thơ ấu có thể bị lão hóa não nhanh hơn.

Reuben nói: “Hàng triệu người trong chúng ta đang có tiền sử phơi nhiễm chì. Nó không giống như bạn bị tai nạn xe hơi và bị rách cổ tay, sau đó vết thương có thể chữa lành. Nó ảnh hưởng đến cơ thể bạn theo nhiều cách khác nhau và chúng tôi vẫn đang cố gắng tìm hiểu lý do tại sao?”.

Nghiên cứu đã được đăng tải trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences vào ngày 7/3 vừa qua.