"Chìa khóa" thực hiện hiệu quả quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn

Thực hiện quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn có vai trò đặc biệt trong việc phát triển KT-XH và bảo đảm an ninh trật tự xã hội. Công tác này đã được cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội của Quảng Ninh quan tâm triển khai thực hiện có hiệu quả, thực chất.

Với phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng", các nội dung công khai để nhân dân biết, bàn, tham gia ý kiến đã được chính quyền cơ sở của Quảng Ninh thực hiện nghiêm túc. Đặc biệt là việc niêm yết công khai, minh bạch các quy hoạch, kế hoạch chi tiết sử dụng đất, phương án điều chỉnh quy hoạch, phương án đền bù, hỗ trợ GPMB, tái định cư liên quan đến các dự án, công trình; xây dựng cơ sở hạ tầng; công khai tài chính về thu, chi ngân sách; chương trình xây dựng NTM, các chính sách về an sinh xã hội; các đợt vận động quyên góp của nhân dân; các quy định về thủ tục hành chính; chương trình phát triển KT-XH...

Việc công khai được thực hiện với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, linh hoạt, phù hợp, như thông qua hệ thống loa truyền thanh, niêm yết tại trụ sở UBND xã, nhà văn hóa thôn, bản, khu phố và phổ biến tại cuộc họp tổ dân, khu phố, qua nhóm zalo... Nhiều địa phương thực hiện tốt việc niêm yết công khai các nội dung, chủ trương, chính sách, cũng như xây dựng được quy chế, quy định về tiếp xúc, đối thoại với nhân dân, như TP Hạ Long đã tổ chức lấy ý kiến của nhân dân về việc đặt tên các công trình công cộng (dự án cầu Cửa Lục 3, bãi tắm Hòn Gai...); huyện Ba Chẽ tổ chức hội thảo đổi mới nội dung, nâng cao hiệu quả hoạt động của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội.

Các cấp ủy đảng, chính quyền cơ sở đã thực hiện mở rộng dân chủ để nhân dân tham gia bàn bạc, quyết định trực tiếp về chủ trương và mức đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi công cộng trong phạm vi xã, phường, khu phố. Đến nay, việc thực hiện công khai, minh bạch đã trở thành “chìa khóa” thực hiện dân chủ trên địa bàn tỉnh.

Công tác cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính, thực hiện cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”, dịch vụ công trực tuyến được tập trung triển khai tích cực, trách nhiệm, với tinh thần, thái độ phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức ở cơ sở có nhiều chuyển biến rõ nét. Việc thực hiện chuyển đổi số trong cải cách hành chính tiếp tục được tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện; hiệu quả hoạt động của bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại cấp xã tiếp tục được nâng cao, tỷ lệ giải quyết hồ sơ đều đạt trên 99,5%. Các cấp chính quyền cũng tăng cường phối hợp, tạo điều kiện để MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tham gia giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.

Việc rà soát, sửa đổi, bổ sung và thực hiện hương ước, quy ước thôn, bản, tổ dân bảo đảm theo quy định, phù hợp với tình hình, đặc thù của địa bàn dân cư, phát huy truyền thống tốt đẹp, xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, xây dựng đời sống văn hóa. Hoạt động của ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư của cộng đồng, tổ hòa giải, các hoạt động tự quản cộng đồng của người dân ở xã, phường, thị trấn trong việc thực hiện quy chế dân chủ tiếp tục được phát huy.

Ban giám sát đầu tư của cộng đồng, thông qua quyền khiếu nại, tố cáo, kiến nghị với cơ quan, tổ chức có thẩm quyền hoặc kiến nghị thông qua MTTQ và tổ chức chính trị - xã hội các cấp theo đúng quy định của pháp luật. 6 tháng đầu năm 2023 trên địa bàn tỉnh có 233 ban giám sát đầu tư của cộng đồng được thành lập, thực hiện 338 cuộc giám sát, phát hiện 14 vụ việc vi phạm, kiến nghị xử lý 19 vụ.

Nhằm nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ của hòa giải viên ở cơ sở, các địa phương đã tổ chức những lớp tập huấn bồi dưỡng để bổ sung kiến thức giúp các hòa giải viên ở cơ sở ngày càng hoạt động hiệu quả. Toàn tỉnh hiện có 2.016 tổ hòa giải với 12.136 hòa giải viên. 6 tháng đầu năm, các tổ hòa giải tiếp nhận 673 vụ việc, hòa giải thành 593 vụ việc.

Việc duy trì tổ chức giao ban định kỳ giữa thường trực cấp ủy, chính quyền với bí thư chi bộ, trưởng thôn, bản, khu phố, trưởng ban công tác mặt trận đảm bảo theo quy định. Tính đến ngày 15/6/2023, ban dân vận cấp huyện đã tham mưu tổ chức 16 hội nghị giao ban, 246/262 kiến nghị, phản ánh đã được giải quyết, còn 16 ý kiến đang được giải quyết; cấp xã đã tổ chức 796 hội nghị giao ban, 2.764/2.851 kiến nghị, phản ánh đã được giải quyết, còn lại các ý kiến đang được giải quyết.

Có thể thấy, việc thực hiện quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh bám sát Hướng dẫn số 01-HD/BCĐ ngày 25/9/2020 của Ban Chỉ đạo thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở cấp tỉnh. Theo đó, thực hiện tốt công tác dân vận chính quyền cơ sở, thực hiện đầy đủ quyền giám sát của nhân dân, ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư của cộng đồng; cấp ủy, chính quyền tiếp thu, kịp thời xử lý các kiến nghị, phản ánh của nhân dân. Chính sách an sinh, xã hội đảm bảo đúng đối tượng được thụ hưởng, không để xảy ra tình trạng lợi dụng chính sách để làm sai mục đích gây bức xúc trong nhân dân. Nhân dân tích cực tham gia các phong trào dân vận khéo, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Ngày chủ nhật xanh”...