Chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu của ngành Kiểm sát

Chiều 25/12, tại Hà Nội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dự Hội nghị triển khai công tác ngành Kiểm sát nhân dân năm 2024, được tổ chức trực tiếp và trực tuyến đến các điểm cầu trong toàn quốc.

Cùng tham dự có: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định; Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí; lãnh đạo 1 số Ủy ban của Quốc hội, các bộ, ngành hữu quan.

Báo cáo công tác năm 2023 của ngành Kiểm sát nhân dân cho biết, năm 2023, toàn ngành phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng đấu tranh, phát hiện, khởi tố mới 98.369 vụ án hình sự (tăng 13,4% so với năm 2022); trong đó số vụ án về tham nhũng, chức vụ được phát hiện, khởi tố 947 vụ (tăng hơn 74%), tội phạm về trật tự xã hội khởi tố 31.270 vụ (tăng 14,3%), tội phạm xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, sở hữu và môi trường khởi tố 39.034 vụ (tăng 13,6%). Toàn ngành đã kiểm sát việc giải quyết theo thủ tục sơ thẩm 32.923 vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động (tăng 13,5%); 483.455 vụ, việc dân sự (tăng 8,9%)…

Sau khi nghe báo cáo và các ý kiến phát biểu, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, năm 2023, toàn ngành Kiểm sát nhân dân với chức năng Hiến định là “thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp”, đã phát huy tinh thần đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, chủ động nắm chắc tình hình, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, nhất là 7 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, đã thực hiện tốt các nhiệm vụ đề ra, đạt và vượt nhiều chỉ tiêu, yêu cầu công tác được Đảng, Nhà nước, Quốc hội giao.

Cụ thể, Ngành Kiểm sát nhân dân đã quán triệt, triển khai thực hiện tốt các nghị quyết của Đảng, của Quốc hội liên quan đến công tác tư pháp và chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân. Thực hiện đầy đủ các yêu cầu của Quốc hội, nhất là các chỉ tiêu Quốc hội giao và các nội dung liên quan đến chất vấn và trả lời chất vấn của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao tại các kỳ họp Quốc hội và phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Việc trả lời, giải quyết kiến nghị của cử tri được chú trọng và kịp thời, thể hiện trách nhiệm của ngành Kiểm sát nhân dân, được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.

Ngành Kiểm sát nhân dân không ngừng nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, tăng cường trách nhiệm công tố, nâng cao kỹ năng tranh tụng của Kiểm sát viên, bảo đảm các quyết định, phê chuẩn của Viện kiểm sát có căn cứ, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai, bỏ lọt tội phạm; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tố tụng, đẩy nhanh tiến độ điều tra, đưa ra truy tố nhiều vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng theo đúng yêu cầu của Ban Chỉ đạo của Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (như: vụ án liên quan đến công ty Việt Á; vụ án xảy ra tại Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao); vụ án xảy ra tại Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát; các vụ án liên quan đến Công ty AIC...).

Công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành có nhiều đổi mới. Công tác cán bộ có nhiều đột phá, trong đó đã đào tạo và phát triển nguồn cán bộ tại chỗ nhất là cán bộ cấp chiến lược của Ngành; đồng thời, tăng cường luân chuyển, điều động, biệt phái nhiều cán bộ cấp tối cao, cấp cao về địa phương và ngược lại...

Nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp

Cơ bản đồng tình với những phương hướng, nhiệm vụ năm 2024 và các ý kiến phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm.

Cụ thể, tiếp tục quán triệt, thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực tư pháp; phải coi phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, phòng, chống tội phạm, chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm tiếp tục là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu.

Cùng với đó tập trung đổi mới các mặt công tác gắn với trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và thực thi nhiệm vụ. Chủ động nghiên cứu, đề xuất với Đảng, Nhà nước, tham mưu với Bộ Chính trị, Ban Bí thư những giải pháp tăng cường năng lực cho ngành Kiểm sát nhân dân, qua đó tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm của ngành Kiểm sát trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là tội phạm về tham nhũng, kinh tế, chức vụ.

Tích cực nghiên cứu, triển khai các nghị quyết của Quốc hội về giám sát, trong đó tập trung thực hiện, giải trình theo chức năng, nhiệm vụ về công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; bảo đảm phục vụ tốt hoạt động giám sát, chất vấn của Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7, thứ 8, Quốc hội khóa XV.

Ngành Kiểm sát thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp; không để xảy ra trường hợp bị oan, sai trong tố tụng hình sự; không hình sự hóa quan hệ dân sự, kinh tế và hành chính; tạo điều kiện, môi trường ổn định cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Tập trung giải quyết tốt các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ, nhất là các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo. Phát huy vai trò của Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao, bảo đảm thực sự là một trong những thiết chế quan trọng kiểm soát quyền lực trong lĩnh vực tư pháp, góp phần bảo đảm cho hoạt động của các cơ quan tư pháp tuân thủ đúng đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Nâng cao hiệu quả công tác kiểm sát giải quyết vụ việc dân sự, vụ án hành chính, thi hành án hình sự, thi hành án dân sự, hành chính; tăng cường kiểm sát và kiến nghị xử lý các trường hợp chậm thi hành án; đẩy mạnh giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm thuộc thẩm quyền. Xác định rõ những lĩnh vực công tác phải thực hiện “đột phá” nhằm tạo sự chuyển biến tích cực, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh đến yêu cầu tập trung sắp xếp cơ cấu tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phân công và sử dụng hợp lý, hiệu quả biên chế cán bộ hiện có. Tiếp tục giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ, nâng cao chất lượng hoạt động của Ngành.

Tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ Kiểm sát viên và người đứng đầu các cấp Kiểm sát cả về năng lực chuyên môn, trách nhiệm và tính nêu gương theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu: “Cán bộ kiểm sát phải công minh - chính trực - khách quan - thận trọng - khiêm tốn”; tăng cường công tác luân chuyển, điều động, biệt phái cán bộ lãnh đạo, quản lý để rèn luyện và thử thách, đào tạo toàn diện cán bộ. Bố trí cán bộ đúng năng lực, sở trường đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Cùng với đó là tập trung đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân; kiện toàn lực lượng, tăng cường các điều kiện bảo đảm và triển khai thực hiện công tác giám định theo quy định của Luật Giám định tư pháp; tăng cường hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm công nghệ cao, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm có yếu tố nước ngoài; thực hiện tốt vai trò cơ quan đầu mối Trung ương trong tương trợ tư pháp hình sự; chủ động, tích cực trao đổi, đàm phán, ký kết các hiệp định tương trợ tư pháp hình sự.

Ngành Kiểm sát kịp thời triển khai hiệu quả các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua; ban hành đồng bộ, đúng thời hạn văn bản quy định chi tiết thi hành luật.

Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thể chế để Viện kiểm sát nhân dân thực hiện tốt chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, tăng cường kiểm soát bên trong việc thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động xét xử; nghiên cứu Đề án “Nghiên cứu, hoàn thiện quy định pháp luật về khởi kiện vụ án dân sự trong trường hợp chủ thể các quyền dân sự là nhóm dễ bị tổn thương hoặc trường hợp liên quan đến lợi ích công nhưng không có người đứng ra khởi kiện” theo yêu cầu của Nghị quyết số 27-NQ/TW. Báo cáo kết quả nghiên cứu, rà soát sơ kết 8 năm thực hiện Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân; 5 năm thi hành Bộ luật Tố tụng hình sự và các nhiệm vụ khác theo Kế hoạch số 81 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội…

Ban cán sự đảng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã chủ động đề xuất và được Chủ tịch nước giao nhiệm vụ nghiên cứu, đề xuất một số đề án về khởi kiện vụ án hành chính bảo vệ lợi ích công, lợi ích Nhà nước; về kiểm soát việc ban hành văn bản quy phạm dưới luật; về hoàn thiện chế định thi hành án tử hình. Đây là những vấn đề rất quan trọng mà thực tiễn đang đặt ra. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ngành chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan để tổng kết, nghiên cứu thận trọng, toàn diện và trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Viện kiểm sát nhân dân tối cao cần tích cực chuẩn bị tốt một số nội dung trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định theo Chương trình công tác năm 2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tin tưởng, ngành Kiểm sát sẽ tiếp tục phát huy trí tuệ, bản lĩnh và hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao; góp phần bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và thực thi pháp luật; xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân, góp phần ngày càng xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.

Tại hội nghị, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí đã trao Cờ thi đua của Chính phủ tặng 22 tập thể của ngành Kiểm sát nhân dân đã hoàn thành xuất sắc, toàn diện nhiệm vụ, dẫn đầu phong trào thi đua năm 2023; có 54 tập thể đón nhận Cờ thi đua của Ngành Kiểm sát nhân dân năm 2023.