Chú trọng nâng cao chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương

Năm 2023 là năm đầu tiên Bộ KH&CN triển khai Bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương. Đây là bộ chỉ số quan trọng, được ví như công cụ "chẩn đoán sức khỏe" nền kinh tế, làm căn cứ xây dựng chính sách phát triển KT-XH dựa trên KH&CN và đổi mới sáng tạo. Theo bảng danh sách xếp hạng mới được công bố, Quảng Ninh đứng ở vị trí thứ 9 với 48,03 điểm.  

Bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương hay gọi tắt là PII có 52 chỉ số, chia làm 7 trụ cột, bao gồm 5 yếu tố đầu vào tạo điều kiện cho phát triển là thể chế; vốn con người và nghiên cứu và phát triển; cơ sở hạ tầng; trình độ phát triển của thị trường; trình độ phát triển của doanh nghiệp và 2 trụ cột đầu ra phản ánh kết quả là sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ; tác động.  

Nguồn dữ liệu để xây dựng bộ chỉ số PII 2023 được thu thập dựa trên số liệu từ các báo cáo thống kê, báo cáo quản lý chính thức của các cơ quan Trung ương và địa phương; số liệu từ các bộ chỉ số khác gồm: Cải cách hành chính, Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, Chuyển đổi số, Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh. Qua đó, cung cấp bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng mô hình phát triển KT-XH dựa trên KH&CN và đổi mới sáng tạo của từng địa phương.

Với mỗi địa phương, kết quả đánh giá, xếp hạng của từng chỉ số, nhóm chỉ số và trụ cột được trình bày trong một bảng thông tin tổng hợp. Đồng thời, 5 điểm mạnh và 5 điểm yếu của mỗi địa phương cũng được chỉ rõ. Với 48,03 điểm, chỉ số cũng phân tích những điểm mạnh và điểm yếu của Quảng Ninh. Trong đó, điểm mạnh của tỉnh là cải cách hành chính, quản trị điện tử, cơ sở hạ tầng cơ bản, tỷ lệ lao động đã qua đào tạo và tăng năng suất lao động. Những điểm yếu của tỉnh là chỉ số sản xuất công nghiệp, số doanh nghiệp KH&CN/1.000 doanh nghiệp còn thấp, đơn đăng ký giống cây trồng, tỷ lệ chi đào tạo lao động trong tổng chi của doanh nghiệp… 

Trên cơ sở các thông tin này, Quảng Ninh có thể nhận diện được những vấn đề cần chú trọng để từ đó có chỉ đạo, điều hành trong việc xây dựng và thực hiện các biện pháp, giải pháp thúc đẩy phát triển KT-XH dựa trên KH&CN và đổi mới sáng tạo của địa phương, góp phần nâng cao năng lực kinh doanh, năng lực cạnh tranh, năng lực đổi mới sáng tạo của địa phương và của quốc gia.

Trong thời gian qua, cơ chế, chính sách tài chính cho KH&CN của tỉnh đã được đổi mới theo hướng tăng dần tỷ lệ chi cho KH&CN trong tổng chi ngân sách nhà nước và đa dạng hóa nguồn đầu tư cho phát triển KH&CN. Giai đoạn 2017-2020, tỉnh đầu tư khoảng 20.000 tỷ đồng chi cho hoạt động KH&CN, bằng 2,71% GRDP của tỉnh. Nhiệm kỳ 2020-2025 dự kiến chi cho KH&CN tối thiểu bằng 2% tổng chi ngân sách tỉnh. Các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KH&CN trên địa bàn tỉnh đã được đổi mới theo hướng có trọng tâm, trọng điểm. Nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật, quy trình công nghệ được chuyển giao cho doanh nghiệp, người dân ứng dụng trong sản xuất, giúp nâng cao năng suất, chất lượng.

Để bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương của tỉnh tiếp tục được cải thiện trong năm 2024 và các năm tiếp theo, ngành KH&CN sẽ tích cực tham mưu với UBND tỉnh chỉ đạo triển khai các nhiệm vụ, giải pháp liên quan đến KH&CN và đổi mới sáng tạo. Trong đó, đặc biệt chú trọng đến những chỉ số mà tỉnh còn yếu, tiếp tục cải thiện, nâng chất các chỉ số trung bình, tiếp tục phát huy đối với các chỉ số thành phần mạnh. Đồng thời, tích cực tuyên truyền về ý nghĩa, tầm quan trọng của Bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương, chủ động phối hợp với các sở, ngành của tỉnh tham mưu thêm các chỉ số để đánh giá đúng thực trạng của tỉnh.