Chùa Sâu

Chùa Sâu (trước đây còn gọi là miếu Sâu) nằm ở thôn Đồng Tâm, xã Dực Yên, huyện Đầm Hà, cạnh QL18A; trên quả đồi có cảnh đẹp nên thơ, khí hậu trong lành. 

Chùa Sâu đã được UBND tỉnh đưa vào danh mục Di tích lịch sử - Văn hóa đã kiểm kê phân loại (chưa xếp hạng) theo Quyết định số 2459/QĐ - UBND năm 2009. Khu nền chùa cổ có diện tích 704m2, trong khuôn viên tổng diện tích khoảng 10.000m2, ở thế mặt trước chùa quay hướng tây nam, hướng ra biển, theo quan niệm của cư dân nông nghiệp thì nước là khởi đầu cho mọi sự hạnh phúc. Phía sau chùa tựa vào núi tạo thế vững chắc.

Chùa là nơi thờ Phật, trong ngôi chùa cổ có 3 bức tượng Phật Tam thế và tượng phật Di Lặc, tượng Đức Ông, tượng Hộ Pháp. Chùa Sâu nằm cách biệt hẳn với khu dân cư, nền cũ của chùa còn khá nguyên vẹn, dấu vết móng của chùa cũ được kè bằng những phiến đá tự nhiên có kích thước lớn và nhiều tấm đá nhỏ.

Hiện vẫn chưa xác định chùa Sâu có từ bao giờ, theo những người cao tuổi ở xã Dực Yên (Đầm Hà) và Đông Hải, Đông Ngũ (Tiên Yên) thì ngôi chùa đầu tiên được làm bằng tre, nứa. Sau đó chùa được làm lại bằng các vật liệu vững bền hơn, móng, tường bằng đá, mái lợp ngói âm dương. Trải qua nhiều năm, ngôi chùa lại bị hư hỏng nặng nề. Năm 1945, ông Chánh tổng Lương Văn Liễu, người làng Nhội (nay thuộc xã Đông Ngũ, huyện Tiên Yên) đã đứng ra xây dựng chùa và vận động thêm được chánh tổng xã Phong Dụ (Tiên Yên) và một số nhà hảo tâm ở xã Dực Yên đóng góp xây dựng lại và ngôi chùa tồn tại đến ngày nay.

Về giá trị lịch sử, trước Cách mạng Tháng Tám 1945, chùa Sâu được chọn làm nơi đặt trạm liên lạc, nơi hội ý chớp nhoáng giữa cán bộ căn cứ kháng chiến với cán bộ công tác ở vùng địch hậu. Về giá trị xã hội, vào thời Nguyễn, đây là ngôi chùa duy nhất ở trong vùng dành cho các tín đồ đạo Phật.

Do chùa cũ rất chật hẹp, theo nguyện vọng của bà con Phật tử và nhân địa phương, đầu tháng 9/2021, huyện Đầm Hà đã tổ chức lễ động thổ khởi công xây dựng ngôi tam bảo chùa Sâu. Theo quy hoạch, ngôi tam bảo của chùa Sâu sẽ được xây dựng bằng gỗ gồm 2 tầng mái với diện tích 265m2, thiết kế theo lối kiến trúc truyền thống mang nét văn hóa chùa thuần Việt. Công trình được xây dựng trên khuôn viên rộng 6,6 ha, được UBND huyện Đầm Hà đã phê duyệt dự án và cấp phép xây dựng từ tháng 1/2020. Công trình được giao cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh làm chủ đầu tư xây dựng, trong đó nhiều hạng mục từ nguồn kinh phí xã hội hóa.

Sau khi hoàn thành, chùa Sâu sẽ là điểm tham quan vãn cảnh, du lịch tâm linh trên địa bàn huyện Đầm Hà. Được biết ngoài chùa Sâu, huyện Đầm Hà còn có nhiều địa danh tạo ấn tượng cho du khách như núi Hứa, rừng cò, đảo Núi Cuống (xã Đại Bình), đình Đầm Hà, đảo Đá Dựng (xã Đầm Hà), thác Bạch Vân (xã Quảng An)... Đây là các điểm đến rất hấp dẫn mà du khách nên ít nhất một lần tới tham quan, trải nghiệm.