Hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (25-31/5/2021) Chung tay vì một cộng đồng không khói thuốc

Không hút thuốc lá là phương pháp hiệu quả giúp ngăn ngừa bệnh, đặc biệt là trong tình hình phòng, chống dịch COVID-19, góp phần xây dựng môi trường trong lành cho xã hội. Xác định rõ điều đó, thời gian qua, các cơ quan, đơn vị trong tỉnh đã tích cực đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi cá nhân về việc không hút thuốc lá. Qua đó góp phần thực hiện hiệu quả công cuộc đẩy lùi khói thuốc lá ra khỏi cộng đồng.

Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bình quân mỗi năm có trên 8 triệu người tử vong do mắc các căn bệnh liên quan đến việc hút thuốc lá; trong đó có khoảng 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp, còn lại do tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá. Cũng theo nghiên cứu của các nhà khoa học, hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ung thư phổi - một trong những ung thư hàng đầu hiện nay. Những người hút thuốc lá thụ động cũng chịu ảnh hưởng nặng nề, nhất là đối với phụ nữ mang thai có thể gây chậm phát triển thai nhi, tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh...

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, cán bộ của Tổ chức Y tế thế giới cho biết, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, người hút thuốc mắc COVID-19 sẽ có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng nặng. Không chỉ vậy, những người nghiện thuốc lá còn phải đối mặt với nguy cơ tử vong cao khi mắc COVID-19. Mục tiêu chính của chiến dịch ngày Thế giới không thuốc lá năm 2021 là “Cam kết bỏ thuốc lá”, hướng tới đạt được 100 triệu người cam kết và bắt đầu nỗ lực bỏ thuốc lá. Thông qua chủ đề này, WHO kêu gọi các quốc gia tăng cường các dịch vụ cai nghiện thuốc lá, khuyến khích người hút thuốc lá tiếp cận các dịch vụ cai nghiện thuốc lá theo khuyến cáo của WHO. 

Nhận thức được tác hại của việc hút thuốc lá ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của người sử dụng, trẻ em, phụ nữ mang thai, môi trường sống và kinh tế - xã hội, thời gian qua các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trường học… trên địa bàn tỉnh đã đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của thuốc lá và các quy định của Luật phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) sâu rộng trong cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân.

Các nội dung, hình thức tuyên truyền được đa dạng hóa chủ yếu qua: pano, tranh ảnh, băng rôn, các phương tiện thông tin đại chúng, clip và trực tiếp qua các cuộc hội nghị, cuộc họp cơ quan; lồng ghép vào chương trình giáo dục ở các cấp học trong các nhà trường... Các cơ quan, đơn vị đưa việc cấm hút thuốc lá tại nơi công cộng vào nội quy, quy chế và có quy định xử phạt khi phát hiện các trường hợp vi phạm. Đến nay, cơ bản các cơ quan, đơn vị, nhà trường, doanh nghiệp hoặc nơi tập trung đông người như siêu thị, cơ sở y tế, nhà hàng… trên địa bàn tỉnh đều có biển cấm hút thuốc lá và được cấp phát pano ảnh về tác hại của thuốc lá để tuyên truyền…

Điển hình như ngành GD&ĐT Quảng Ninh, để nâng cao nhận thức cho học sinh về tác hại thuốc lá, trong những năm qua, ngành đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền tại các trường học trên địa bàn tỉnh. Trong đó, các trường lựa chọn hình thức sân khấu hóa để những kiến thức khô cứng về tác hại thuốc lá cũng như Luật PCTHTL trở nên dễ nhớ, dễ hiểu hơn đối với học sinh. Cùng với đó, các trường học cũng có nhiều hình thức tuyên truyền qua chương trình phát thanh măng non, tư vấn học đường, sinh hoạt ngoại khóa. Các trường cũng xây dựng các biện pháp kỷ luật, xử phạt nếu phát hiện cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh vi phạm hút thuốc lá trong trường học; treo, gắn các bảng cấm hút thuốc lá ở những nơi dễ nhìn, trong các phòng làm việc, dãy phòng học; xây dựng các mô hình trường học không khói thuốc…

Bằng nhiều cách làm khác nhau, các trường học trên địa bàn tỉnh đã từng bước tạo chuyển biến trong nhận thức, hành động của giáo viên, học sinh về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường. Đến nay, 100% trường học trên địa bàn tỉnh đã xây dựng trường học không khói thuốc lá, nhiều cán bộ, giáo viên, nhân viên đã bỏ hút thuốc lá, thực hiện nghiêm quy định không hút thuốc lá trong trường học.

Với những nỗ lực của các cấp, các ngành trong tỉnh, tình trạng sử dụng thuốc lá trên địa bàn tỉnh có giảm. Tuy nhiên, qua khảo sát của các ngành chức năng, tình trạng hút thuốc lá tại một số nơi công cộng như bến xe, công viên, các nhà hàng, khu thương mại dịch vụ, thậm chí cả trong các cơ sở y tế, khu vui chơi giải trí của trẻ em... vẫn diễn ra.

Chị Nguyễn Thị Thuý, phường Hồng Hải, TP Hạ Long, cho biết: Khi dịch COVID-19 chưa bùng phát, tôi thường cho con đến quảng trường, khu vui chơi của trẻ em trên địa bàn thành phố vào dịp cuối tuần và rất khó chịu khi thấy nhiều người, trong đó có cả phụ huynh của các cháu, thản nhiên hút thuốc khi xung quanh có nhiều trẻ em. Tôi bị dị ứng với khói thuốc lá, chỉ cần hít phải một lượng nhỏ sẽ khiến bị ho liên tục, kèm theo chảy nước mắt.

Theo chị Thuý, những người hút thuốc khi chưa bỏ được cần chú ý đến những người xung quanh, nếu thấy trẻ em, phụ nữ thì không được hút, vì đây là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng. Tại các địa điểm vui chơi cho thiếu nhi trên địa bàn tỉnh đều có biển cấm hút thuốc. Tuy nhiên, nhiều ông bố lại đứng ở ngoài hút khi chờ con chơi xong, điều này khiến chị rất lo lắng.

Để đẩy lùi tình trạng hút thuốc lá nơi công cộng, thực thi có hiệu quả Luật PCTHTL, bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức cho người dân, các cơ quan chức năng cũng cần nhắc nhở, xử phạt nghiêm đối với hành vi hút thuốc lá nơi công cộng. Những người phải chịu hít khói thuốc theo kiểu thụ động cũng cần lên tiếng, đấu tranh với các hành vi hút thuốc lá không đúng nơi, đúng chỗ, để bảo vệ sức khỏe của chính mình và những người xung quanh. Cùng với đó, cơ quan chức năng cũng phải tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện Luật PCTHTL; thành lập đoàn kiểm tra hoặc lồng ghép kiểm tra việc thực hiện Luật PCTHTL vào chương trình, kế hoạch kiểm tra của các đơn vị…

Và để có một môi trường không bị ô nhiễm bởi khói thuốc đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội. Không chỉ lên tiếng với hành vi hút thuốc lá mà mọi người cần lên tiếng đấu tranh để việc xử lý hành vi hút thuốc lá nơi công cộng phải được thực hiện thường xuyên, bảo đảm sự nghiêm minh của pháp luật.