Chuyển đổi nghề sau khi xóa bỏ lò vôi thủ công: Vẫn còn những khó khăn

Uông Bí là địa phương có số lượng lò sản xuất vôi thủ công nhiều nhất tỉnh với 68 lò, 115 ống lò của 51 cơ sở sản xuất, chủ yếu trên địa bàn phường Phương Nam và Phương Đông. Hiện nay thành phố đang triển khai các biện pháp để hỗ trợ giải quyết việc làm cho hơn 1.000 lao động tại các lò vôi thủ công này.

Chúng tôi đến phường Phương Nam (TP Uông Bí), nơi trước đây tập trung nhiều lò vôi thủ công nhất (44 cơ sở), tạo việc làm cho hàng trăm hộ dân trong vùng và các địa phương lân cận. Đến nay, các lò vôi ở đây đã chính thức ngừng hoạt động. Hiện tại có chủ cơ sở đang xây các bể chuyển đổi sang mô hình nuôi tôm công nghệ cao. Số lao động trước đây làm việc tại các lò vôi đã tìm việc làm ở các công ty, doanh nghiệp đóng trên địa bàn thành phố hoặc các tỉnh lân cận, số khác cũng tự chuyển sang kinh doanh, dịch vụ.

Anh Lê Văn Hưng (khu Hiệp Thanh, phường Phương Nam), cho biết: Sau khi dừng hoạt động lò vôi thủ công, tôi được Ngân hàng CSXH cho vay vốn giải quyết việc làm, từ nguồn vốn này, tôi thành lập đội xây dựng với hơn 10 lao động. Đến nay đã xây dựng được gần 20 công trình, thu nhập tương đối ổn định.

Trong khi chờ thủ tục chuyển sang phát triển kinh tế gia trại, anh Nguyễn Canh Thân tận dụng trạt xỉ đóng gạch bán để duy trì cuộc sống.

Còn chị Lê Thu Hà hiện là công nhân của Công ty TNHH Công nghiệp giầy Aurora Việt Nam (Hải Phòng) với mức lương bình quân hơn 6 triệu đồng/tháng, hàng ngày đi làm chị được xe của công ty đưa đón. Chị Hà cho biết: So với trước đây làm vôi thì mức lương cũng tương đương, nhưng làm vôi thì vất vả và độc hại hơn rất nhiều.

Đấy là việc làm cho lao động tại các lò vôi thủ công, còn đối với nhiều chủ cơ sở sản xuất thì việc chuyển đổi nghề không hề dễ dàng. Anh Nguyễn Canh Thân vốn là một chủ lò gạch ở khu Hiệp Thanh, phường Phương Nam, chia sẻ: Gia đình tôi bắt đầu sản xuất vôi từ năm 2008, tạo việc làm cho 30-40 lao động. Khi Nhà nước, tỉnh và thành phố có chủ trương xóa bỏ lò vôi thủ công, chúng tôi sẵn sàng chấp hành. Tuy nhiên, tất cả vốn liếng của gia đình đều đầu tư vào lò vôi, chưa kể vốn vay từ ngân hàng khá lớn. Để chuyển đổi nghề nghiệp, chúng tôi rất mong muốn tiếp tục được vay vốn ngân hàng chuyển sang đầu tư phát triển gia trại, sớm ổn định cuộc sống.

Anh Nguyễn Thành Bôn là một trong những hộ đầu tiên thực hiện phá dỡ lò vôi và được hỗ trợ kinh phí phá dỡ, vận chuyển. Hiện nay, gia đình anh đã xây dựng 5 ao nuôi tôm công nghệ cao với số vốn 500 triệu đồng. Tuy nhiên, việc xây dựng ao nuôi đang tạm dừng vì chờ quy hoạch lại khu nuôi trồng thủy sản, anh Bôn rất mong quy hoạch sớm được phê duyệt để đi vào sản xuất, có thu nhập ổn định.

Các bể nuôi tôm của hộ ông Hoàng Quốc Chiến (phường Phương Nam) đang tạm dừng để chờ quy hoạch khu nuôi trồng thủy sản.

Đây không chỉ là khó khăn riêng của hộ anh Thân, anh Bôn mà còn là nỗi niềm chung của tất cả các chủ lò vôi ở TP Uông Bí. Vì vậy, về lâu dài, họ rất mong tỉnh, thành phố tạo điều kiện về mặt bằng sản xuất và vốn vay để đầu tư phát triển các mô hình kinh tế mới.

Ông Đặng Duy Thịnh, Chủ tịch UBND phường Phương Nam, cho biết: Địa phương thường xuyên giữ mối liên hệ với các đơn vị, doanh nghiệp tổ chức xét tuyển công nhân trong độ tuổi lao động trên địa bàn như Công ty Giầy da Sao Vàng; Công ty TNHH Công nghiệp giầy Aurora Việt Nam (Hải Phòng)... Từ đầu năm đến nay, phường đã phối hợp với các đơn vị, doanh nghiệp tuyển dụng 5 đợt với trên 300 lao động, trong đó giải quyết trên 260 lao động của các lò vôi. Đến thời điểm này, 100% người lao động sản xuất vôi đã tìm được việc làm, 133 người tại 6/44 cơ sở và 6/44 chủ cơ sở đã nhận kinh phí hỗ trợ trực tiếp chuyển đổi nghề với tổng kinh phí trên 1 tỷ đồng. Hiện nay thành phố đã báo cáo UBND tỉnh cho phép điều chỉnh chủ trương lập quy hoạch phân khu 1/2.000 Tiểu khu G1 tại phường Phương Nam, trong đó quy hoạch phù hợp với điều kiện thực tế chuyển đổi nghề như nuôi trồng thủy sản (nuôi tôm công nghệ cao).

Có thể thấy, việc xóa bỏ 100% lò vôi thủ công để giảm tải ô nhiễm môi trường là điều rất cần thiết. Tuy nhiên, trong thời gian tới, rất cần có những cơ chế, chính sách hỗ trợ từ các cấp, các ngành để các chủ lò sau khi dỡ lò sớm có việc làm và yên tâm, ổn định sản xuất.

Thu Trang