Chuyện ít biết về gia đình nhạc sỹ Hồng Đăng

Nhạc sỹ lãng tử Hồng Đăng vừa ra đi, đi về cõi vĩnh hằng, để lại thương tiếc cho nhiều người.

Nhớ lần báo CAND họp cộng tác viên, tan buổi, tôi nhìn thấy vợ nhạc sỹ Hồng Đăng bây giờ là Lê Anh Thúy dìu ông xuống bậc tam cấp của cung văn hóa Hữu Nghị Hà Nội. Tôi đến chào ông, mới biết ông bị xe máy tông gãy chân, giờ đi lại rất khó khăn.

Đến thăm ông tại nhà riêng ngoài đê sông Hồng, người ra mở cửa, chào tôi rất lịch sự là một thanh niên đẹp trai, nhã nhặn. Lê Anh Thúy nói đó là con trai mình, tên Trần Lê Bảo Long, sinh năm 1988, hiện đang là đạo diễn sân khấu điện ảnh.

Câu chuyện xoay quanh gia đình một dòng họ nổi tiếng ở xứ Nghệ. Hóa ra, nhà chí sỹ cách mạng nổi tiếng Phan Đăng Lưu là anh ruột của thân phụ nhạc sỹ Phan Hồng Đăng.

Thân phụ nhạc sỹ Hồng Đăng là Phan Đăng Tài, trước cách mạng làm ở tòa sứ, rồi theo Việt Minh, từng là phó chủ tịch lâm thời đầu tiên của tỉnh Hà Tĩnh. Sau này, khi gia đình chuyển ra Hà Nội, nhiều năm ông Phan Đăng Tài làm trưởng phòng tư liệu của báo Nhân Dân.

Dòng họ Phan Đăng nhiều người đỗ đạt, thành danh như Phan Đăng Nhật (được giải thưởng nhà nước), ngay như thân phụ của nhạc sỹ Hồng Đăng là Phan Đăng Tài, một người hiểu nhiều, biết rộng, thông thạo 7 ngoại ngữ, đã dịch nhiều tác phẩm với bút danh Phan Hồng Sơn, ông được mọi người gọi là “kho tư liệu sống”.

“Bố tôi là một nhà nho nhưng biết chơi đàn nguyệt. Từ nhỏ, tôi đã say mê tiếng đàn của ông, có lẽ con đường âm nhạc của tôi bắt đầu từ đó. NHO Y LÝ SỐ là cách mà bố tôi trải nghiệm. ông biết đàn, biết hát, xem phong thủy… Ông đi rất nhiều nơi, nhất là vùng biển miền Trung, những chuyến đi bất tận đó ông thường cho tôi đi theo. Chính những chuyến đi về miền biển với ông đã tạo cho tôi cảm hứng về biển. Cảm hứng đó trong tôi thật dạt dào… Chất biển đã thấm vào tôi như máu thịt để sau này tôi sáng tác các bài hát về biển như BIỂN HÁT CHIỀU NAY …

Dòng họ nhà tôi từ đời ông nội, đến đời bố tôi, rồi tôi luôn là những chuyến đi bất tận, ở hết chỗ này đến chỗ khác. Truyền thống gia đình tôi là luôn rộng mở, gia đình lúc nào cũng đông đúc, sẵn sàng đón bạn bè, con cháu, họ hàng, người làng, người xã đến ăn ở nhiều ngày…Luôn lấy tấm gương sống trong sáng, giàu tình thương, sống đàng hoàng, tử tế, với tấm lòng rộng mở để dạy con, dạy cháu…

Đến đời tôi, tôi cũng noi gương các cụ, cũng luôn lấy tình thương yêu, với tấm lòng rộng mở để dạy con. Khi hai cháu đầu của tôi còn nhỏ, tôi thường tranh thủ thời gian lấy xe đạp đèo con đi sơ tán theo nhà trẻ. Nhưng, tôi luôn đi công tác, luôn xa nhà, nên quả thực không có điều kiện để chăm sóc, dạy dỗ các con thường xuyên, công việc đó chủ yếu là do mẹ các cháu quán xuyến. Bây giờ nghĩ lại, cũng có lúc tôi cảm thấy rất ân hận” - Nhạc sỹ Hồng Đăng tâm sự.

Nhạc sỹ Hồng Đăng có bốn người con. Nhưng, chỉ có Phan Việt Phương sinh năm 1972 là theo nghề bố, nối nghiệp con đường âm nhạc đầy gian nan.

Năm 1990, khi đã 54 tuổi, nhạc sỹ Hồng Đăng kết hôn với nữ kỹ sư xây dựng Lê Anh Thúy, một cuộc tình mà nhiều bài báo lúc đó nói rằng nhạc sỹ Hồng Đăng thật có hậu vì có người vợ trẻ đẹp, đảm đang.

Hiện nay nhạc sỹ Hồng Đăng đã có cháu ngoại, cháu nội, chắt ngoại.

Ông nói, trước đây, ông nghĩ quá đơn giản, chia tay vợ là dứt áo ra đi… Gia đình tan vỡ chỉ vì những lý do không đâu làm cho bọn trẻ gặp rất nhiều khó khăn. Nuôi được một đứa con là cực kỳ vất vả. Đó là chưa kể phải chăm lo, giáo dục, tạo điều kiện cho các con phát triển. “Mà trẻ con niều lúc suy nghĩ sâu sắc lắm, không thể coi thường được đâu” - Nhạc sỹ Hồng Đăng thổ lộ.

Tôi quen biết nhạc sỹ Hồng Đăng từ lâu và có lẽ cũng bắt đầu từ bài hát nổi tiếng của ông, bài “Hoa Sữa”. Cứ mỗi buổi tối ở lại tòa soạn trực báo, tôi thường thả bộ dọc con đường Nguyễn Du nồng nàn hoa sữa, trong tôi lại ngân lên “Hoa sữa ngọt ngào đầu phố đêm đêm/ có lẽ nào anh đã quên em”.

Tôi hỏi ông rằng có phải khi ông sáng tác bài hát “Hoa sữa” ông chưa hề biết hoa sữa là thế nào, phải tới 25 năm sau ông mới nhìn thấy hoa sữa? Ông bảo đúng đấy. Bài hát hoa sữa ông viết cho bộ phim “Hà Nội, những mùa chim làm tổ”, cũng như bài hát “Giữa mùa hái sa nhân” phải 15 năm sau ông mới biết thế nào là hoa sa nhân.

Ông là người giàu tưởng tượng, với một tâm hồn nghệ sỹ lãng đảng chất thơ nên trong việc dạy dỗ con cái ông cũng lãng đãng như vậy. Ông dạy các con bằng tấm gương của một người nghệ sỹ lớn, sống hết mình, yêu thương hết mình, sống đàng hoàng, tử tế... và giờ đây, sau bao thăng trầm của cuộc đời, các con ông đã trưởng thành, đã là những người công dân sống đàng hoàng, tử tế, biết yêu thương với tấm lòng rộng mở.

Nhạc sỹ Hồng Đăng họ Phan, Phan Hồng Đăng. Ông sinh năm 1936 tại Yên Thành, Nghệ An, học lớp sáng tác khóa đầu tiên của trường âm nhạc Việt Nam, nguyên phó tổng thư ký Hội Nhạc sỹ Việt Nam, tổng biên tập Tạp chí Âm nhạc và Thế giới Âm nhạc. Ông là nhạc sỹ đầu tiên được kết nạp vào hội điện ảnh Việt Nam, ủy viên BCH hội giao lưu văn hóa Việt – Nhật, ủy viên ủy ban quốc gia thập kỷ phát triển văn hóa quốc tế. Ông được giải thưởng nhà nước năm 2001.

Cho đến nay, nhạc sỹ Hồng Đăng đã có 700 tác phẩm với nhiều thể loại khác nhau trong âm nhạc gồm Ca khúc, hợp xướng, khí nhạc, nhạc phim, nhạc sân khấu... Ông là người có công trong việc khởi xướng “Nửa thế kỷ âm nhạc Việt Nam” và chính ông cũng được vinh danh trong “ Con đương âm nhạc” năm 2007.

Khi tôi hỏi ông rằng có phải suốt mấy chục năm vào Nam ra Bắc, đi hết nơi này đến nơi khác, ở đâu cũng được bạn bè yêu thương giúp đỡ? Ông chỉ im lặng. Ông chỉ nói về âm nhạc, về những say mê sáng tác, những khao khát sáng tạo không ngừng của người nghệ sỹ…

Tôi nhớ câu nói của nhạc sỹ tài năng Trịnh Công Sơn “Sống ở đời cần có một tấm lòng” và tôi thiển nghĩ rằng nhạc sỹ Hồng Đăng là người đã sống ở đời với tấm lòng rộng mở như truyền thống gia đình ông và đã được người đời quý trọng. Ông cũng đã truyền lại cho các con mình những điều mà ông đã sống, đã từng trải nghiệm …

Dương Kỳ Anh