Chuyện ít biết về hoa sở

Từ bao đời nay, cây sở đã đi vào đời sống của đồng bào các dân tộc Bình Liêu. Những năm gần đây, hoa sở đã trở thành một trong những sản vật của núi rừng Bình Liêu. Vào tháng 12, hoa sở bung nở muôn vàn đóa hoa trắng muốt phủ kín khắp núi rừng, tạo nên một cảnh sắc thơ mộng, lãng mạn.

Hoa sở thường nở rộ vào tháng 12.

Du khách đến với Bình Liêu có thể dễ dàng bắt gặp những bông hoa sở khoe sắc ở khắp mọi nơi. Màu trắng hoa sở thường được ví như vẻ đẹp tinh khôi trong sáng của những thiếu nữ nơi miền sơn cước.

Hoa sở thường nở rộ vào tháng 12, khi những cơn gió lạnh ùa về, trên những sườn đồi, dọc các con đường vào huyện, đường dẫn vào các thôn, bản hàng vạn bông hoa sở hiện lên ngút tầm mắt như những bức tường hoa. Đến Bình Liêu vào mùa hoa sở, bạn sẽ được ngắm những bông hoa sở to với cánh hoa màu trắng, nở kép như hình trái tim, điểm nhụy vàng, tỏa hương thơm dìu dịu như tượng trưng cho sự mộc mạc, dân dã, mang đậm nét văn hóa đặc trưng của những con người nơi miền biên giới. Vẻ đẹp của hoa sở không rực rỡ, lộng lẫy mà đẹp giản dị đến nao lòng đã trở thành một thứ màu sắc mới tô điểm cho Bình Liêu.

Rừng sở ở thôn Đồng Long, xã Đồng Tâm, huyện Bình Liêu.

Hoa sở thường nở cùng một đợt tạo thành những “bức tường hoa”, những “thảm hoa” chen nhau nở tầng tầng lớp lớp. Đứng từ trên núi cao nhìn xuống, bạn sẽ thấy một cánh rừng toàn hoa trắng, tít tắp chân trời. Màu xanh của cây lá, của núi rừng, hòa quyện với sắc trắng của hoa xen lẫn những con dốc ngoằn ngoèo, ẩn khuất những bản làng của người Tày, người Dao, người Sán Chỉ tạo nên một khung cảnh tuyệt đẹp.

Cây sở có rất nhiều công dụng, hạt sở là nguyên liệu để ép ra dầu sở, một loại dầu ăn chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt, chống ung thư, giảm béo và tăng sức đề kháng cho cơ thể con người. Về hàm lượng và chất lượng dầu của các giống sở Bình Liêu được đánh giá cao, đặc biệt hàm lượng Omega 3,6,9 tương đương với dầu oliu. Ngoài ra còn làm nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp như làm dầu máy, dầu nhờn, dầu chống gỉ, dầu in và dầu dùng trong y dược. Các bộ phận khác của cây sở cũng có nhiều công dụng như rễ cây được dùng trị viêm hầu cấp, đau dạ dày, bong gân. Rễ và vỏ dùng trị gãy xương chân, sái trẹo chân, vỏ sở phơi khô được tận dụng làm chất đốt, than hoạt tính, bã thừa sau khi ép lấy dầu thô có tác dụng làm sạch đầm tôm, dùng sản xuất thuốc trừ sâu, làm phân bón.

Biểu diễn văn nghệ tại Khai mạc Hội hoa sở Bình Liêu năm 2019.

Đối với người dân Bình Liêu, cây sở không chỉ mang lại nguồn thu nhập mà còn góp phần vào việc phát triển du lịch, nhất là du lịch mùa đông. Ðến với Bình Liêu vào đúng dịp tổ chức Hội hoa sở, một hoạt động thường niên nhằm tôn vinh các giá trị văn hóa bản địa, du khách sẽ được thỏa thích ngắm nhìn những bông hoa sở trắng tinh khôi khoe sắc giữa núi rừng. Từ ngày 11 đến ngày 13/12, tại rừng sở thôn Đồng Long, xã Đồng Tâm, du khách sẽ được ngắm nhìn những bức ảnh đẹp về ruộng bậc thang và thiên nhiên, văn hóa, con người Bình Liêu tại gian trưng bày ảnh; thưởng thức các tiết mục dân ca tiêu biểu của cộng đồng dân tộc thiểu số huyện Bình Liêu; tham gia tung còn, đánh quay, đẩy gậy, lày cỏ, bịt mắt bắt vịt, thi tách hạt sở giữa các thôn, bản; thi cụm dong riềng các xã, thị trấn; thi mâm cơm mới các thôn, bản; hoạt động dù lượn “bay giữa rừng sở”; giải đua xe đạp phong trào Hội hoa Sở Bình Liêu mở rộng; tham gia đêm liên hoan văn nghệ, lửa trại thanh niên…

Hoa sở đang đua nhau khoe sắc trắng thắp sáng núi rừng Bình Liêu, chào đón du khách đến với hội hoa sở. Đây là cơ hội tuyệt vời để du khách tìm hiểu về hoa Sở cùng những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Bình Liêu.

La Lành(Trung tâm TT&VH Bình Liêu)