Chuyện tìm người giúp việc gia đình thời Covid-19

Trong khi không ít lao động mất việc làm vì dịch Covid-19, thì có rất nhiều gia đình tại TP Hạ Long đang “quay cuồng” tìm người giúp việc gia đình, nội trợ và trông con.

Khổ như tìm người giúp việc

Gia đình anh Nguyễn Tuấn Mạnh (35 tuổi, ở phường Yết Kiêu, TP Hạ Long) có 2 con nhỏ, đứa lớn học lớp 2, đứa bé chưa đầy 2 tuổi. Nói về chuyện tìm người giúp việc gia đình, anh Mạnh cho biết: Hơn một năm trước, tôi đã thuê 2 người giúp việc trông nom con cái. Người thứ nhất ở TX Quảng Yên, làm được 6 tháng thì xin về nhà có việc, rồi nhắn tin báo nghỉ. Người thứ hai ở tỉnh Bắc Giang do một người quen của tôi giới thiệu. Làm được 5 tháng, sợ dịch Covid-19 nên cũng xin nghỉ.

Đang thuận lợi khi có người giúp việc, giờ đây mọi thứ anh Mạnh đều phải tự làm. Anh Mạnh giãi bày: Vợ tôi phải chăm con nhỏ, nên sáng nào tôi cũng dậy từ 5h để giặt giũ, chuẩn bị đồ ăn trong ngày cho mấy mẹ con. Buổi chiều, hết giờ làm việc là tôi vội vã đi chợ, nấu ăn. Những hôm cơ quan có nhiều việc là tôi phải cầm tài liệu về nhà làm, nên luôn trong tình trạng thiếu ngủ. Tôi liên lạc với những địa chỉ giới thiệu người giúp việc gia đình, họ đều bảo phải chờ. May mắn là khoảng 3 tháng sau tôi tìm được một người giúp việc trông con ở ngay TP Hạ Long. Thời gian làm việc từ 7-17h, lương thỏa thuận 5 triệu đồng/tháng. Có lẽ tôi may mắn khi tìm được một người cẩn thận, sạch sẽ, ngăn nắp và biết việc. Từ khi có người giúp việc, vợ chồng tôi đỡ mệt hơn rất nhiều.

Còn chị Phạm Thị Mai ở phường Trần Hưng Đạo cũng đang vất vả tìm người giúp việc mà chưa được. Chị Mai là giáo viên của một trường tiểu học trên địa bàn TP Hạ Long, có con nhỏ mới 1 tuổi, chồng công tác ở xa. Cách đây hơn năm chị Mai có thuê một người giúp việc ở huyện Hải Hà, 2 tháng trước người giúp việc đã xin nghỉ để về chăm sóc cháu ngoại mới sinh. Chị Mai cho biết: Tháng trước tôi có nhờ người quen tìm được một người quê ở Thái Bình, nhưng vì dịch bệnh nên không ra được. Hiện đang chuẩn bị vào năm học mới, lịch làm việc khá dày, nhưng tôi vẫn chưa biết phải sắp xếp công việc thế nào!.

Tương tự, chị Đinh Thúy Hằng ở khu Cái Dăm, phường Bãi Cháy, cũng tìm người giúp việc từ đầu năm đến nay mà vẫn chưa tìm được ai. Theo chị Hằng, dịch bệnh đang bùng phát, nên tìm được người phù hợp rất khó. Trước đây chị cũng hỏi vài người, nhưng họ chỉ nhận làm một việc, hoặc làm theo giờ trong gia đình, nên không đảm bảo.

Khi cung không đủ cầu

Mặc dù dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, thế nhưng nhu cầu người giúp việc tại gia đình vẫn rất lớn. Anh Phạm Văn Mạnh ở phường Hồng Hà có nhiều năm làm môi giới người giúp việc trên địa bàn TP Hạ Long chia sẻ: Hiện nay số lượng người liên hệ tìm người giúp việc cao hơn gấp 2-3 lần so với thời điểm trước khi dịch Covid-19 bùng phát.

Số lượng tìm người giúp việc nhà cũng muôn hình vạn trạng. Đó là những trường hợp bố mẹ già bị bệnh nằm một chỗ, con cái góp tiền thuê người giúp việc trông nom, hoặc các gia đình có điều kiện kinh tế khá giả, nhất là những gia đình đang nuôi con nhỏ có công việc và thu nhập ổn định...

Trước đây, việc tìm người giúp việc khá thuận lợi, nhất là những người ở các tỉnh lân cận, như: Thái Bình, Hải Dương, Bắc Giang... Từ khi dịch Covid-19 bùng phát, tìm người giúp việc ở các tỉnh ngoài rất khó, chủ yếu là người tại địa bàn tỉnh. Thời điểm hiện tại, anh Mạnh cũng chỉ giới thiệu đối tượng người quen biết, chứ không mở rộng như trước. "Đối với người giúp việc ở địa bàn khác, mình không giám giới thiệu, vì đang giai đoạn dịch Covid-19 có những diễn biến phức tạp. Nhiều địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội, trong khi mình không nắm rõ lịch trình di chuyển của mọi người có ở vùng dịch không, nên đành hạn chế..." - Anh Mạnh cho biết.

Còn ở trong tỉnh, lao động giúp việc tại gia đình vốn đã ít lại càng ít hơn trong thời gian dịch Covid-19 phức tạp. Bà Nguyễn Thị Diệp ở huyện Đầm Hà là người làm giúp việc gia đình nhiều năm tại TP Hạ Long, nay đã chuyển về quê sinh sống. Những người như bà Diệp bỏ thành phố về quê không làm giúp việc nữa có nhiều lý do: Phần vì tuổi tác, có người sợ nguy cơ dịch bệnh ở các thành phố, người lại tìm được việc làm ở các nhà máy, xí nghiệp tại các khu công nghiệp...

Chị Vũ Thị Thủy ở phường Cao Thắng nhiều lần tìm người giúp việc thông qua môi giới cho rằng: Tìm người giúp việc hiện nay cũng chỉ "ăn may" là chính. Tôi đã trực tiếp gặp người môi giới nói rõ điều kiện tìm người như độ tuổi, công việc làm tại gia đình... rồi nộp 1 khoản tiền phí đặt cọc. Khi tìm được người theo yêu cầu thì cam kết lương, điều kiện làm việc chi trả lương theo quy định. Tuy nhiên, có trường hợp khi đến gia đình, thấy nhà rộng thì người giúp việc lại viện lý do để không ở lại nữa.

Trong khi nhu cầu người giúp việc gia đình tăng cao thì ở một phân khúc khác lại giảm. Đơn cử như Công ty TNHH Nhà sạch 24h hoạt động trên địa bàn TP Hạ Long, nhận vệ sinh tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, hộ gia đình, thì nhu cầu vệ sinh tại gia đình tính theo giờ sụt giảm 2-3 lần so với trước khi có dịch bệnh. Một phần do người dân cần người giúp việc ở cùng với gia đình, một phần do tiết giảm chi phí phát sinh, nên chọn giải pháp tự dọn vệ sinh, vừa tiết kiệm, vừa đảm bảo phòng, chống dịch bệnh.

Giải pháp nào?

Hiện nay, trên địa bàn TP Hạ Long nhu cầu tìm người giúp việc gia đình là rất cần thiết. Khi xã hội càng phát triển, càng hiện đại, thì những cán bộ, nhân viên, doanh nghiệp... càng tất bật quay cuồng trong áp lực công việc. Trong khi đó, nhu cầu quan tâm với gia đình, nhà cửa, con cái... cần được đảm bảo chăm sóc hằng ngày, thì người giúp việc trở nên rất cần thiết.

Phần lớn tìm người giúp việc hiện nay là những gia đình có con nhỏ. Nhiều gia đình, sau khi người mẹ hết thời gian 6 tháng nghỉ thai sản theo quy định, do không tìm được người giúp việc đã xin nghỉ không lương từ 3-6 tháng để ở nhà trông con. Khi con từ 10 tháng đến 1 tuổi thì mới có thể gửi tại nhà trẻ.

Tuy nhiên, các cơ sở chỉ trông trẻ trong giờ hành chính. Cũng có một số nơi nhận trông thêm giờ, nhưng đa số gia đình không muốn gửi con tại đây, vì phải đưa đón, cộng thêm một khoản chi phí. VÌ vậy, nhiều gia đình có con nhỏ vẫn chọn giải pháp tìm người giúp việc tại gia đình vừa thuận tiện, con cái được chăm sóc tốt hơn, an toàn hơn. Mặc dù bỏ ra số tiền không nhỏ (5-6 triệu đồng/tháng) nhưng nhiều hộ vẫn không tìm được người giúp việc.

Ông Phạm Ngọc Khánh, Giám đốc Trung tâm dịch vụ việc làm Quảng Ninh, chia sẻ: Hiện tại Trung tâm không tổ chức hoạt động dịch vụ giới thiệu người giúp việc gia đình, vì rất khó quản lý. Các trường hợp chủ yếu là người cao tuổi, đến từ nhiều địa bàn khác nhau, nhận thức hạn chế, nên khó thực hiện công tác tập huấn nâng cao trình độ. Hơn nữa, người giúp việc gia đình thường chỉ là kiếm thêm thu nhập, không có ý định làm việc lâu dài, hay thực sự gắn bó với nghề này.

Trong khi trên địa bàn tỉnh chưa có đơn vị hoạt động dịch vụ tuyển dụng, đào tạo đối tượng người giúp việc nhà theo hướng chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu quả, thì những gia đình có nhu cầu tìm người giúp việc vẫn phải "tự thân vận động", nhất là trong bối cảnh dịch bệnh đang diễn biến phức tạp như hiện nay.